علایم کم ابی بدن در بارداری را چگونه می توان تشخیص داد؟

چگونه می توانم علایم کم ابی بدن در بارداری را تشخیص دهیم؟

بدن زمانی دچار کم آبی می شود که آب بیشتری نسبت به آب دریافتی مصرف کند. بسیاری از ما تصور می کنیم احساس تشنگی تنها علایم کم ابی بدن در بارداری است اما بهتر است بدانید تشنگی یکی از آخرین علایم کم ابی بدن در بارداری است. بدن قبل از احساس تشنگی دچار کم آبی شده و در مراحل آخر ما احساس تشنگی می کنیم.

علایم کم ابی بدن در بارداری:

• زمانی که بدن دچار کم آبی می شود، در برخی از اعضا بدن مانند دهان، لب ها وچشم احساس خشکی می کنیم. زیرا مایعات و آب کافی برای مرطوب نگه داشتن آنها وجود ندارد.
• ادرار تیره می شود همچنین احتمال بروز خطر UTI (عفونت دستگاه اداری) افزایش می یابد زیرا ادرار کمی از بدن دفع می شود .
• در نهایت به دلیل اینکه مغز برای انجام  فعالیت های خود به آب کافی نیاز دارد با وجود کم آبی ممکن است عدم تمرکز، خستگی و سرگیجه داشته باشید.

در صورت وجود علایم کم ابی بدن در بارداری شما دچار کم آبی شده و باید آب و مایعات به اندازه کافی بنوشید.

به دلیل اینکه بدن برای انجام همه فرآیندهایی که در آن رخ می دهد به آب کافی نیاز دارد به طور معمول روزانه به دو لیتر آب نیاز داریم. اشتباه نکنید نیاز نیست همه آب مورد نیاز خود را از آب تازه و تمیز تامین کنید. شما می توانید این آب را از غذاها و نوشیدنی هایی که در طول روز میل می کنید نیز به دست آورید.

 بنابراین با خوردن یک انبه یا یک فنجان قهوه مقداری آب به بدن شما می رسد. 

 چه چیز باعث کم آبی بدن در دوران بارداری می شود؟

چرا در دوران بارداری اینقدر احساس تشنگی می کنیم؟ همانطور که در بخش های قبلی گفته شد نیاز بدن در دوران بارداری به مایعات بیشتر از قبل بارداری است.

 در سه ماه اول بارداری به دلیل اینکه جنین بسیار کوچک بوده، میزان خون بدن افزایش چشمگیری نداشته همچنین رشد جنین و پمپاژ خون کم است احساس تشنگی مادر خیلی تغییر نمی کند. اما در ماه های پایانی بارداری متوجه نیاز بدن به آب بیشتر و مصرف بیشتر آب می شوید.

در دوران بارداری بدون اینکه متوجه شویم بدن به اشکال گوناگون آب خود را از دست می دهد.

• عادات غذایی ما

در صورت احساس حالت تهوع برخی از وعده های غذایی خود را حذف می کنیم یا در طول روز تمایلی به خوردن چیزی نداریم و فقط بیسکوئیت خشک میل می کنیم. در صورت تداوم این امر رسیدن مایعات از طریق مواد غذایی به بدن قطع شده و منجر به کم آبی بدن می شود.

•  بیماری ها

ویار باردرای، اسهال و استفراغ ممکن است باعث کم آبی بدن شود. اسهال و استفراغ دو عامل اصلی از دست دادن آب بدن هستند. هرچه استفراغ شما بیشتر باشد به آب بیشتری نیاز دارید.

•  احتباس آب (ورم)

ممکن است در ماه های پایانی دوران بارداری افزایش میزان خون و احساس بی حالی با ورم زیاد بدن همراه باشد. با ورم پاها، آب قسمتهای دیگر بدن در پاها (در بین بافت ها) جمع می شود که منجر به کم آبی بدن می شود. آیا با انجام تمرینات ورزشی می توان از ورم پا و تجمع آب در پاها جلوگیری کرد؟  باید توجه داشته باشید که با انجام تمرینات ورزشی، بدن بیشتر عرق می کند که همین امر نیز کم آبی بدن را تشدید می کند.

 آیا وجود برخی بیماری ها، قبل از بارداری می تواند باعث تشدید کم آبی در این دوران شود؟

ممکن است هر فردی کم آبی بدن را تجربه کند اما برخی افراد آمادگی بیشتری برای این امر دارند. برخی عوامل روی کم آبی بدن مادر باردار نیز تاثیر می گذارد.

خوشبختانه بیشتر این عوامل از جمله عواملی هستند که مادر باید در دوران بارداری از آنها اجتناب کند. 

• الکل
• گرمای بیش از حد
• تب بالا

اما برای مادر باردار پرهیز از برخی عوامل موثر اجتناب ناپذیر است.

• دیابت می تواند بدن را دچار کم آبی کند. انواع دیابتی مانند نوع 1 و 2 یا دیابت بارداری باعث از دست رفتن آب بدن می شود.
• گرچه به همه مادران توصیه می‌شود در دوران بارداری تمرینات ورزشی انجام دهند اما عرق کردن حین انجام تمرینات ورزشی منجر به از دست دادن نصف فنجان آب در هر ساعت فعالیت مادر می شود. بنابراین باید نیاز بدن خود را با مصرف آب بیشتر برطرف کنید.
• گرمای بیش از حد باعث می شود بدن آب زیادی از دست دهد. ممکن است در این دوران لباس بیشتری بپوشیم یا زمان بیشتری را در زیر دوش آب گرم سپری کنیم که همه اینها میزان تعریق بدن را افزایش می دهد.

سعی کنید در این شرایط قرارنگیرید اما اگر این امر برای شما اجتناب ناپذیر است باید روزانه یک یا دو لیوان آب بیشتری بنوشید.

 دیگر علایم کم ابی بدن در بارداری چیست؟

علایم کم ابی بدن در بارداری تفاوت چندانی با شرایط غیر بارداری ندارد. اما باید توجه داشته باشید کم آبی در شرایط غیر بارداری آسیب زیادی به بدن نمی رساند، اما در بارداری کم آبی می تواند به سلامت شما و جنین آسیب فراوانی برساند. بنابراین مادر باردرار باید دقت بیشتری روی علائم اولیه کم آبی بدن داشته باشد.

• خواب آلودگی، تغییر خلق و خو و سردرد از علائم کم آبی در بارداری هستند. ممکن است احساس تشنگی، خشکی یا سرگیجه نداشته باشید. اما کاهش ناگهانی سطح انرژی، تغییر در خلق و خو یا سردرد می توانند از علائم کم آبی و از دست دادن مایعات بدن باشد.
• کم شدن ادرار مادر یکی از علائم مهم و قابل توجه کم آبی بدن در دوران بارداری است. دفع ادرار مکرر یکی از علائم اصلی بارداری است. با رشد جنین و پیشرفت بارداری، فشار بیشتری روی مثانه شما وارد می شود همین امر نیاز شما به دفع ادرار را افزایش می دهد. بنابراین با کم آبی بدن میزان ادرار کم می شود که این نشانه خوبی نیست.
• به دلیل اینکه در دوران بارداری تنظیم دمای بدن سخت تر از شرایط عادی صورت می گیرد، بیشتر اوقات گرمای شدید احساس می کنیم. این گرمای شدید از علائم مهم کم آبی بدن به شمار می آید. بدن با عرق کردن و کنترل جریان خون دمای خود را به آرامی پایین می آورد. بنابراین احساس گرمای شدید و ناگهانی به این معنا است که بدن دچار کم آبی شده و آب کافی برای تعریق و خنک نگه داشتن بدن وجود ندارد.
• از علائم دیگر کم آبی بدن افزایش انقباضات رحمی است. اگر انقباضات رحمی در ماه های تابستان بیشتر شده است یک لیوان آب میل کنید. اگر علت انقباضات کم آبی بدن باشد با نوشیدن یک لیوان آب برطرف می شود.

 برای درمان کم آبی بدن در بارداری باید چه کارهایی انجام دهم؟

داشتن اطلاعات کافی درباره خطرات ناشی از کم آبی بدن در دوران بارداری و جلوگیری از بروز این خطرات و مشکلات، مهمترین کارهایی است که مادر باردار می تواند انجام دهد.

• آب به اندازه کافی بنوشید.
• اگر حالت تهوع دارید بهتر است آب یا انواع چای را به صورت ولرم (نه گرم نه سرد) میل کنید. مایعات ولرم نسبت به مایعات سرد معده را کمتر شوکه می کنند.
• از خوردن پروتئین، شکر و نمک زیاد خودداری کنید زیرا خوردن آنها میزان دفع ادرار را افزایش می دهد. نباید نمک را به طور کامل از برنامه غذایی خود حذف کنید زیرا نمک میزان آبی که مصرف می کنید را در حد تعادل نگه دارد.
• اگر هنوز نوشیدن آب برای شما سخت و آزاردهنده است. هنگام انجام تمرینات ورزشی یک بطری آب کنار خود داشته باشید و هر پانزده تا بیست دقیقه، چند جرعه بنوشید. با این کار سطح مایعات بدن بالا نگه داشته می شود حتی در شرایطی که خیلی خسته هستید، حالت تهوع دارید و نوشیدن آب و مایعات برای شما خیلی سخت است این کار را انجام دهید.
• در صورت امکان از خوردن مواد غذایی خیلی خشک اجتناب کنید. اگر حالت تهوع شما بهتر شده، سوپ و سالاد میوه بیشتری میل کنید زیرا آنها منابع غنی آب و مواد معدنی هستند و آب بدن شما را تامین می کنند.
• اگر برای تامین آب بدن خود مشکل دارید. لباس های خنک بپوشید و بیشتر از لباس هایی استفاده کنید که هوا به خوبی از طریق آن ها رد و بدل می شود. از انجام تمرینات ورزشی زیاد خودداری کنید تا آب کمتری با عرق کردن از دست دهید.
• استفاده از سرم نمکی در دوران بارداری کاملا بی خطر است. میزان آن در سرم های نمکی خوراکی (ORS) زیاد نیست و مشکلی برای بارداری ایجاد نمی کند. همچنین اگر در دوران بارداری اسهال و استفراغ دارید، سرم های نمکی خوراکی به بهبود و رفع مشکل شما بسیار کمک می کند.

 در صورت تشدید کم آبی بدن در دوران بارداری چه اتفاقی رخ می دهد؟  

گرچه تغییر خلق و خو در دوران بارداری طبیعی به نظر می رسد اما تحریک پذیری و عصبانیت مادر در دوران بارداری از علائم اولیه کم آبی شدید بدن است.

در این بخش به سایر علائم اشاره می کنیم:

• احساس تشنگی بیش از حد
• خشکی و ترک خوردن لب
• تحریک پذیری و احساس گیجی و سردرگمی
• کم شدن دفع ادرار، ادرار تیره یا قهوه ایی رنگ
• خشکی چشم
• خشکی و چروک شدن پوست
• فشار خون پایین
• انقباضات رحمی

همه این علائم می توانند نشان دهنده کم آبی شدید بدن باشند. در صورت وجود علایم کم ابی بدن در بارداری با خوردن چند لیوان آب مشکل حل نمی شود و باید برای درمان پزشکی به مرکز درمانی مراجعه کنیم. با مراجعه به پزشک  یا مرکز درمانی علاوه بر درمان کم آبی علت آن نیز مورد بررسی قرار می گیرد. در صورت کم آبی شدید بدن باید هر چه سریعتر به بیمارستان مراجعه کنید تا کم آبی درمان شود. بهترین راه درمان استفاده از مایعات داخل وریدی (IV) است. در این روش مایعات به طور مستقیم و قطره قطره از طریق ورید به بدن مادر می رسد.

فواید استفاده از این روش:

• در این روش دستگاه گوارش و هضم نقشی ندارند. به این معنا که مایعات را استفراغ نمی کنید. همچنین همه مواد معدنی که به مقدار کم در آن وجود دارند، جذب می شوند.
• این سریع ترین روش برای برگرداندن آب به بدن مادر است.
• می توان دارو و مواد معدنی مورد نیاز مادر را با اضافه کردن آنها به سرم به بدن او رساند.

در این روش هنگام وارد کردن سوزن احتمال بروز عفونت و خونریزی (بسیار کم) وجود دارد.با این حال این روش کم خطرترین روش برای درمان کم آبی است.

توجه داشته باشید

علایم کم ابی بدن در بارداری مسئله بسیار مهم و خطرناکی است که باید به آن توجه کرد. زیرا کم آبی در این دوران سلامت شما، جنین یا هردوی شما را در معرض خطر قرار می دهد.

در دوران بارداری مهمترین مسئله حفظ آب بدن به مقدار کافی و به میزان طبیعی است. در صورتی که حفظ آب بدن به میزان مناسب برای شما سخت بوده و عملی نیست همچنین علائم کم آبی در شما وجود دارد هرچه زودتر برای پیدا کردن راه حل مناسب به پزشک مراجعه کنید. 

به خاطر داشته باشید. در صورتی که علایم کم ابی بدن در بارداری بسیار شدید بود مستقیم به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید. توجه بیشتر به هشدارها بهتر از مواجهه با آسیب ها و مشکلات بعدی است.

نویسنده : تیم تالیف و ترجمه نی نی پلاس