9 ماده شیمیایی خطرناک که باید از آنها دوری کرد

امروزه بسیاری از مواد شیمیایی به نوعی مرتبط با سرطان، بلوغ زودرس، اختلال بیش فعالی و عدم توجه، چاقی، اوتیسم و سایر مشکلات جسمی و روحی شناخته شده اند. به گفته کارشناسان مراقبت از سلامت و بهداشت کودکان تنها به تغذیه، رژیم و فعالیت بدنی محدود نمی شود بلکه مواجهه با مواد شیمیایی نیز مهم است.  درباره مواد شیمیایی خطرناکی که در منزل وجود دارند، چه می دانید؟ این مقاله درباره این مواد و اینکه چگونه باید فرزندانمان را از معرض آنها دور کنیم با شما سخن می گوید.

 

تولید کنندگان مواد شیمیایی بر این باورند که بسیاری از والدین نسبت به باید ها و نبایدهایی که در مواجهه با مواد شیمیایی وجود دارد، آگاهی ندارند. اما قانون ایمنی مواد شیمیایی این بار را از دوش آنها بر می دارد. دیگر لازم نیست خانواده ها برای حفظ امنیت جان کودکان در برابر خطرات مواد شیمیایی همچون مرتاضان تارک دنیا زندگی کنند، بلکه به شیوه ای آسان می توان تماس با این مواد را تا سر حد امکان کاهش داد.

 

1- آرسنیک

آرسنیک یک ماده شیمیایی سرطان زا است که به طور ویژه با سرطان پوست، مثانه، کلیه و ریه ارتباط دارد. برخی غذاها حاوی آرسنیک آلی و غیر آلی هستند که مصرف آنها خطر ابتلا به سرطان و سایر مسائل مرتبط به حوزه سلامت را افزایش می دهد. هر دو نوع آرسنیک در آب سیب، انگور و نیز برنج و فرآورده های آن یافت می شوند. در این نوع محصولات یا آرسنیک به طور طبیعی وجود دارد و یا از طریق آفت کش های حاوی آرسنیک که به آب های زیرزمینی نفوذ کرده اند، آلوده می شوند. آرسنیک در چوب های فشرده مانند ام دی اف نیز وجود دارد، البته از سال 2003 به بعد در برخی کشورها استفاده از چوب فرآوری شده با آرسنیک در محل سکونت افراد ممنوع شده است.

چگونه از آرسنیک اجتناب کنیم:

به توصیه کارشناسان، از آنجا که مواد شیمیایی خطرناک نظیر آرسنیک بیش از مقدار ظرفیت کودک وارد بدن او می شوند، لذا باید از مجاورت با این نوع مواد تا سر حد امکان خودداری بعمل آید.

 

2- فرمالدهید

فرمالدهید نیز به عنوان ماده ای سرطان زا شناخته شده که سلول های سنگفرشی بینی را هدف قرار می دهد، این ماده به عنوان یک محرک پوستی نیز عمل می کند و واکنش های آلرژیک مانند ترشح، سوزش چشم و گلو، بینی و بثورات پوستی به همراه دارد. بثورات پوستی در نتیجه تماس با فرآورده های حاوی فرمالدهید رخ می دهد و علائم تنفسی، سردرد، خستگی و حالت تهوع را موجب می گردد.

این ماده معمولا در شامپوها یا برای محافظت از لوازم خانگی حاوی غلظت بالای رزین اوره فرمالدئید یا اوره متانال استفاده می شود. اوره فرمالدهید یا اوره متانال یک رزین غیر شفاف ترموست است که از حرارت دیدن اوره و فرمالدئید در حضور بازهای غیر قوی نظیر آمونیاک و پیریدین به دست می آید و کاربردهای فراوانی در چسب ها به ویژه چسب بخاری، ام دی اف و مواد قالبی دارد. ام دی اف که در ساخت کشو، کابینت یا مبلمان مورد استفاده قرار می گیرد حاوی فرمالدهید است، فرمالدهید در پرس دائمی پارچه و منسوجات، مواد اولیه تولید چسب، محصولات آرایشی و بهداشتی نظیر دستمال مرطوب کودک نیز کاربرد دارد.

چگونه از فرمالدهید اجتناب کنیم؟

از هر گونه وسیله چوبی که از تخته فشرده یا ام دی اف ساخته شده است، خودداری کنید. چنانچه از محصولات ام دی اف خریداری کردید، قبل از استفاده آن را بیرون از منزل در هوای آزاد یا فضایی قرار دهید که از تهویه هوای مناسب برخوردار باشد. می توانید از محصولات چوب فشرده در نمای بیرونی که حاوی تجمع کمتر رزین های فنول فرمالدهید است، استفاده کنید.

 

3- جیوه

قرار گرفتن در معرض جیوه، رشد عصبی را مختل می کند، تحقیقات اخیر ارتباط بین سطح بالای جیوه و اختلال عدم توجه بیش فعالی را ثابت کرده اند. از آنجایی که رشد عصبی در بارداری و اوایل دوران کودکی سریع تر است، باید در این دوران تا سر امکان از قرار گرفتن در معرض جیوه اجتناب نمود. این ماده از طریق آلودگی هوا و ضایعات صنعتی به محیط زیست راه می یابد. جیوه موجود در آب از طریق آبشش جذب بدن ماهی می شود. افراد با مصرف نرم تنان صدفدار و ماهیان شکارچی بزرگ مانند کوسه ها که بدنشان حاوی مقادیر بیشتر جیوه است و نیز استفاده از دماسنج های قدیمی حاوی جیوه در معرض این ماده سمی قرار می گیرند.

چگونه از جیوه اجتناب کنیم؟

 

4- بیسفنول A (بی پی اِی) و فتالات

بیسفنول ­A یک ماده شیمیایی صنعتی است که از سال ۱۹۶۰ برای تولید انواع پلاستیک ها و رزین ها مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده و فتالات، موجب اختلال در غدد درون ریز شده و هورمون های طبیعی را تحت تاثیر قرار می دهند، لذا می توانند بر رشد و سلامت دستگاه تولید مثل دستگاه تاثیر بگذارند. بی پی ای در دختران بلوغ زودرس ایجاد کرده و فتالات منجر به ترشح سطح پائین تستوسترون و بروز مشکلات تولید مثل در آقایان خواهد شد. این دو ماده به پلاستیک اضافه می شوند؛ بی پی ای موجب سفتی و سختی پلاستیک و فتالات سبب انعطاف پذیری پلاستیک خواهند شد. اگرچه تولید کنندگان بزرگ دیگر در بطری شیرخوری و نوشیدنی نوزادان و شیرخواران از بی پی ای استفاده نمی نکنند، اما این ماده در پوشش های مواد غذایی و قوطی های نوشیدنی، شیرخشک های بسته بندی شده در بطری و حتی در رسید خرید یافت می شود.

همچنین علی رغم ممنوعیت استفاده از فتالات در اسباب بازی های خردسالان، هنوز هم برای نرم کردن پلاستیک های وینیل موجود در بارانی، کوله پشتی، پرده های حمام، اسباب بازی های بوق دار و حفظ عطر در صابون ها، لوسیون ها و عطر ها از این ماده استفاده می شود.

 چگونه از بیسفنول A (بی پی اِی) و فتالات اجتناب کنیم؟

 

5- مواد بازدارنده اشتعال (PBDEs)

نوعی ماده بازدارنده اشتعال به نام پلی برومینه دی فنیل اترها  (پی بی دی ای اس)، می تواند برای سلامت مادر و فرزندش ایجاد مشکل کند. قرار گرفتن در معرض حتی مقدار بسیار اندک این نوع ماده در مقطع حساس رشد می تواند به دستگاه تولید مثل آسیب وارد کرده و مهارتهای حرکتی، یادگیری، حافظه و شنیدار را تحت تاثیر قرار دهد. مواد بازدارنده اشتعال (PBDEs) تقریبا همه جا و در محصولات زیادی از جمله مبلمان و دیگر وسایل خانه از جمله لوازم الکترونیکی به کار برده می شوند.

مواد بازدارنده اشتعال به موادی گفته می شود که می توانند مدت زمان بسیار بیشتری در مقابل حرارت ناشی از شعله های آتش معمولی مقاومت کنند و نقش اصلی آنها، جلوگیری از انتشار آتش به قسمت های دیگر است. این ماده شیمیایی چهار دهه قبل برای جلوگیری از آتش گرفتگی و گسترش آتش در مبلمان، پوشاک و وسایل برقی استفاده می شد اما بر اساس اعلام آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا این ماده از درون محصولات به بیرون نشت می کند.

 این ماده به احتمال زیاد در محصولات فوم پلی یورتان که قبل از سال 2005 تولید شده اند وجود دارد، از اوایل 2014 کاربرد آن ممنوع شده است.

چگونه باید از مواد بازدارنده اشتعال (PBDEs) دوری کنیم

 

6- فلوراید

علی رغم تاثیر مثبت فلوراید در کاهش حفره های دندانی، استفاده بیش از حد از این ماده می تواند موجب بروز مشکلات سلامتی از جمله تغییر رنگ دندان ها، آسیب به مینای دندان و استخوان های شکننده گردد. برخی مطالعات به مشکل مسمویت بافت عصبی نیز اشاره کرده اند. استفاده از مقدار کم فلوراید برای بهره برداری از مزایای آن کافی است و مصرف بیش از اندازه ضرورتی ندارد. کارشناسان معتقدند که به آب آشامیدنی به مقدار 0/7 واحد در میلیون فلوراید اضافه می شود، اما حتی در این سطح نیز از هر 5 کودک یک نفر گهگاه در معرض مقدار فلوراید بیش از حد نیاز قرار می گیرند.

فلوراید یک ماده شیمیایی طبیعی است که در خاک و آب های زیرزمینی وجود دارد و به عنوان یک اقدام بهداشتی عمومی معمولا به منابع آب شهری اضافه می گردد، همچنین در بسیاری از خمیر دندان ها و دهان شوی ها نیز یافت می شود.

چگونه از فلوراید دوری کنیم:

 

7- آفت کش ها

آفت کش های سرطان زا به طور بالقوه با بروز لنفوم غیر هوچکین (یک گروه از سرطان‌های خون که همه انواع لنفوم بجز هوچکین را در بر می گیرد) و لوسمی (سرطان خون) در کودکان ارتباط دارند و اثرات منفی آن ها بر رشد عصبی رفتاری محرز است.

آفت کش ها در وهله اول بر روی محصولات عمل آوری شده، چمنزارها و باغها فقط به منظور از بین بردن حشرات و علف های هرز پاشیده می شوند اما در آب های زیرزمینی نفوذ می کنند. کودکان با توجه به وزن بدن، مقدار غذا و آب آشامیدنی که مصرف می کنند، در معرض آفت کش ها قرار می گیرند. بررسی اخیر مقدار غیر قابل قبول رسوب آفت کش در غذاهای کودکان را نشان داده است.

چگونه از آفت کش ها دوری کنیم:

 

8- سرب

مسمومیت با سرب می تواند باعث آسیب عصبی، کاهش رشد، آسیب کلیه و تاخیر در رشد شود. در گذشته افزودن سرب به رنگ بسیار مرسوم بود ولی از  سال 1978 استفاده از آن در رنگهای خانگی ممنوع شد. اگرچه امروزه استفاده از این ماده در محصولات مرتبط با کودکان ممنوع است اما در برخی خانه های قدیمی، اسباب بازی های وارداتی، جواهرات و حتی آب نبات یافت می شود.

چگونه از سرب دوری کنیم

 

9- پرکلرات

مقادیر بالای پرکلرات می تواند مانع جذب ید به وسیله غده تیروئید و در پی آن تولید هورمون تیروئید که برای رشد و نمو لازم است، گردد. پرکلرات به طور طبیعی در کشورهای خشک در جنوب غربی ایالات متحده یافت می شود. این ماده یک آلاینده شیمیایی صنعتی است که در سوخت راکت، آتش بازی، مواد منفجره، سفید کننده ها و برخی کود و عود ها مورد استفاده قرار می گیرد. پرکلرات در آب های زیرزمینی، آب های سطحی، آب آشامیدنی و آب آبیاری کشاورزی و نیز در غذا موجود است.

چگونه از پرکلرات دوری کنیم؟

 

مطالعه بیشتر:

1- استفاده از انواع حشره کش ها در بارداری چه خطراتی دارد؟

2- تراتوژن چیست و چه تاثیری بر رشد جنین دارد

3- مواد شیمیایی عامل کاهش آی کیو کودکان هستند

4- مراقبت از نوزاد در مقابل آلودگی های محیطی و سموم

 

نویسنده : تیم تالیف و ترجمه نی نی پلاس

> دیگر مطالب مراقبت های بارداری

مطالب دیگر این دسته بندی را می توانید در این بخش مشاهده کنید
دانلود اپلیکیشن نی نی پلاس صفحه اینستاگرام نی نی پلاس