خواص و مضرات مصرف چهارتخمه در بارداری چیست؟

چهارتخمه چیست؟

هنگامی که سرما می خورید، دچار گلودرد و گرفتگی صدا می شوید و یا سرفه می کنید، اولین پیشنهادی که از قدیمی ترها می شنوید، این است که "چهارتخمه" مصرف کنید! در واقع این داروی گیاهی که با نام "چهارتخم" نیز شناخته می شود، یکی از معروف ترین و پرکاربردترین داروهای طب سنتی است که در هر خانه ای می توان آن را پیدا کرد و در طب سنتی قدمتی دیرینه دارد.

همانطور که از اسم آن مشخص است، چهارتخمه در واقع ترکیبی از چهار دانه گیاهی شفابخش است که هر کدام از آن ها خواص دارویی و فواید منحصر به فردی داشته و بنابراین در کنار هم می توانند، درمانگر بسیاری از مشکلات باشند. این دانه ها عبارت هستند از:

1. قدومه:

قدومه (Alyssum)، گیاهی از خانواده شب بویان و بومی اروپا، آسیا و شمال آفریقا است که بیشتر از 100 گونه مختلف تاکنون از آن شناسایی شده است. این گیاه دارویی که با نام های دیگری همچون "تودری" نیز معروف است، در واقع گیاهی علفی و چند ساله با ارتفاعی بین 10 تا 100 سانتی متر است که با برگ های بیضی شکل و گل های کوچک زرد، سفید، صورتی، و حتی سرخ، بنفش و ارغوانی شناخته می شود. دانه این گیاه یا همان دانه قدومه که از ترکیبات چهارتخمه است، گرد و پهن بوده و بر اساس نظر پزشکان طب سنتی، طبیعی گرم و تر دارد.

2. بارهنگ:

بارهنگ (Plantain)، نیز از دسته گیاهان علفی، چند ساله و گلدار است که به خانواده بارهنگیان تعلق داشته و خواستگاه آن اروپا و آسیا معرفی شده است. برگ های پهن و بیضی و گل های خوشه ای و کوچک، به رنگ قهوه‌ای مایل به سبز با پرچم‌های بنفش، از جمله مشخصه های ظاهری گیاه بارهنگ هستند و دانه های آن نیز بر روی ساقه های گیاه، جا دارند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید هر گیاه بارهنگ می تواند تا 20000 دانه تولید کند، دانه هایی که کوچک، قهوه ای رنگ و بیضوی یا تخم مرغی شکل بوده و برخلاف خواص دارویی بی شمار، طعم به نسبت تلخی دارند.

3. سپستان:

اگر به ترکیبات چهارتخمه خوب دقت کنید، میوه های چروکیده قهوه ای رنگی را خواهید دید که باعث ایجاد لعاب زیادی شده و برخلاف ظاهر غلط انداز خود، خواص دارویی منحصر به فردی دارند. این میوه ها، در واقع همان سپستان (Cordia myxa) هستند. سپستان، میوه درختی از خانواده گل گاو زبان ها است که بومی شرق مدیترانه و هندوستان بوده و می تواند در حدود 6 تا 12 متر رشد کند. بد نیست بدانید که میوه های سپستان در ابتدا، گرد، زردرنگ، شیرین و آبدار هستند و از نظر ابعاد به یک گیلاس کوچک شباهت دارند. با رسیده تر شدن، رگه هایی از رنگ صورتی نیز در این میوه ها به چشم خورده و در نهایت با گذشت زمان، به همان چیزی تبدیل می شوند که در چهارتخمه می بینید.

4. به دانه:

به دانه یا به دانه، در واقع همان دانه های میوه به هستند که به صورت خشک شده در ترکیبات چهارتخم به کار می روند. از نظر ظاهری، این دانه ها، بسیار کوچک و بیضی شکل بوده و رنگ آن ها قهوه ای است. دانه های به، برخلاف ظاهر کوچک خود در تولید لعاب فراوان بسیار موفق هستند.

خواص چهارتخمه چیست؟

با در نظر گرفتن این نکته که چهارتخمه از ترکیب چهار دانه دارویی ارزشمند تهیه شده است، بنابراین طبیعی است که این ترکیب گیاهی خواص بی شمار و ارزشمندی برای سلامتی به دنبال داشته باشد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- دارای خواص ضد التهابی،

- دارای فعالیت ضد باکتریایی و ضد ویروسی،

- ضد قارچ،

- تولید لعاب و در نتیجه کاهش خشکی و التهاب گلو،

- تسکین سرفه،

- درمان گلودرد،

- بهبود تنگی نفس،

- کمک به درمان بیماری های دستگاه تنفسی از جمله سرماخوردگی،

- کاهش میزان گرفتگی صدا،

- درمان یبوست (ملین)،

- بهبود حرکات روده،

- از بین بردن بوی بد دهان،

- حفظ سلامت دهان و دندان،

- کمک به درمان عفونت های ادراری،

- سم زدایی از بدن،

- کاهش شدت رفلاکس و در نتیجه تسکین سوزش معده،

- موثر در درمان کبد چرب،

- کاهش تب،

- کمک به کاهش وزن و لاغری (به دلیل ایجاد حس سیری کاذب)،

- درمان لکه های پوستی و ...

البته باید در نظر داشته باشید مواردی که در بالا به آن ها اشاره شد، صرفا بر اساس توصیه های طب سنتی بوده و هنوز لازم است تحقیقات بیشتری در رابطه با خواص و تاثیرات چهارتخمه انجام شوند تا بتوان این ادعاها را رد یا تایید کرد.

آیا مصرف چهارتخمه در بارداری ایمن است؟

اگر به دلیل آنچه که در بالا ذکر شده، تصمیم دارید تا از خواص چهارتخمه در بارداری و به ویژه در هنگام ابتلا به سرماخوردگی یا کرونا بهره مند شوید، باید این نکته مهم را در نظر داشته باشید که متاسفانه مصرف چهارتخمه در بارداری ایمن نیست و بنابراین به دو دلیل مهم باید در این مورد بسیار محتاط باشید، تا در معرض خطر عوارضی همچون سقط جنین قرار نگیرید:

1. با وجود اینکه در طی سال های اخیر، محققان و پزشکان توجه بیشتری به طب سنتی نشان می دهند، اما هنوز هم به دلیل محدودیت در پژوهش های انجام شده، ما به درستی از عوارض احتمالی گیاهان دارویی بر روی سلامت مادر باردار و جنین او مطلع نیستیم.

2. بر اساس نظر پزشکان طب سنتی بهتر است در طی دوران بارداری در مصرف سپستان و قدومه، محتاط بود و بارهنگ را نیز تا حد امکان مصرف نکرد تا سلامت بارداری در معرض خطر قرار نگیرد.

بنابراین می توان نتیجه گرفت که جز در صورت لزوم و با صلاحدید پزشک، مصرف چهارتخمه در بارداری مجاز در نظر گرفته نمی شود.

عوارض چهارتخمه در بارداری

چهارتخمه درست مانند بسیاری از گیاهان دارویی، اگر به اندازه و در جای صحیح مصرف شود، هیچ ضرری را برای شما به دنبال نخواهد داشت. اما اگر بیش از اندازه از این ترکیب گیاهی بخورید، ممکن است دچار مشکلات یا حساسیت شوید. به علاوه سقط جنین، از جمله مهم ترین عوارض مصرف بیش از حد چهارتخمه در بارداری است که قبل از مصرف باید به آن توجه داشته باشید.

مطالعه بیشتر:

درمان گلو درد در بارداری با شلغم و عسل

سرماخوردگی و بارداری و راهکارهای درمان خانگی

بهترین بخور برای سرماخوردگی در بارداری چیست؟

بارهنگ در بارداری و خواص بارهنگ در طب سنتی چیست؟