داکسی سایکلین در بارداری و شیردهی آیا بی خطر است؟

آیا مصرف داکسی سایکلین در بارداری برای جنین خطر دارد؟

در مطالعاتی که روی حیوانات انجام شد نشانه هایی از مسمومیت جنینی مشاهده شده است و همچنین اثرات این سم بر شکل گیری استخوان ها. مطالعات حیوانی نشان می دهد این دارو از جفت عبور کرده و در بافت های جنینی یافت می شود. هیچ گونه اطلاعات کنترل شده ای در این زمینه در بارداری انسان وجود ندارد؛ بیش تر گزارش ها در مورد مصرف کوتاه مدت این دارو، مثلا درمان در سه ماهه اول بارداری بوده است، اما در درمان طولانی مدت در دوران بارداری (مانند درمان سیاه زخم) شواهدی در دسترس نیست.

نواقص مادرزادی با مصرف این دارو گزارش شده است. مصرف در مقادیر بالا باعث نکروز کبد چرب حاد در مادر باردار (مخصوصا افرادی که مبتلا به پینونفریت هستند) می شود. مشکلات جنینی ممکن است با مقدار مصرف دارو در ارتباط باشد. هنگامی که در دوران رشد دندانی جنین (نیمه دوم بارداری) مصرف شود، داروی تتراسایکلین باعث تغییر رنگ دائمی دندان به رنگ های زرد، خاکستری و قهوه ای می شود. این عارضه جانبی اغلب در مصرف طولانی مدت ایجاد می شود، اما در مصارف کوتاه مدت نیز دیده شده است. هیپوپلازی مینای دندان نیز گزارش شده است.

هشدارهای مصرف داکسی سایکلین در دوران شیردهی

مصرف داروهای تتراسایکلین به دلیل رنگ دهی به مینای دندان یا رسوب این دارو در استخوان ها در دوران شیردهی منع شده است. با وجود این، بررسی دقیق تر نشان داده است که تاثیرات مضر در استفاده کوتاه مدت از این دارو دیده نمی شود. زیرا میزان شیر کم و جذب کلسیم از شیر مادر توسط نوزاد پایین است.طبق نظریه برخی از متخصصان، استفاده از این دارو به مدت کم (مثلا ۱۰ روز) درصورتی که درمان های جایگزین وجود نداشته باشد، مشکلی ندارد. ممکن است نوزادان شیرخوار به اسهال مبتلا شوند.

میزان جذب دارو توسط نوزادان شیرخوار نامشخص است. استفاده کوتاه مدت در بانوان شیرده توسط بیشتر سازندگان منع مصرف ندارد اما تاثیر مصرف طولانی مدت دارو بر شیرخوار نامعلوم است. مصرف دوره های طولانی مدت یا تکرار مصرف در طول دوران شیردهی به خاطر احتیاط تئوریک توصیه نمی شود. اکثر کارشناسان خطرات تئوریک لکه دار شدن دندان ها و مهار رشد استخوان در نوزادان شیرخوار را بعید می دانند.

پس از دو دوز خوراکی (۲۰۰ میلی گرم و ۱۲ ساعت بعد ۱۰۰ میلی گرم) در ۱۵ مادر شیرده، میزان دارو در شیر مادر ۳ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف دارو به طور میانگین به ترتیب ۰.۷۷ میلی گرم در لیتر (در محدوده: ۰.۴ تا ۱.۴ میلی گرم در لیتر) و ۰.۳۸ میلی گرم در لیتر (درمحدوده: ۰.۱۲ تا ۰.۸۵ میلی گرم در لیتر) خواهد بود.

این دارو (۱۰۰ میلی گرم در روز) به طور خوراکی به ۱۰ مادر داده شد. در روز دوم میزان داروی موجود در شیر ۳ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف به طور متوسط ۰.۸۲ میلی گرم در لیتر (در محدوده: ۰.۳۷ تا ۱.۲۴ میلی گرم در لیتر) و ۰.۴۶ میلی گرم در لیتر (در محدوده: ۰.۳ تا ۰.۹۱ میلی گرم در لیتر) بود. به همین ترتیب بر اساس این مطالعه میانگین مصرف تخمینی نوزادی که فقط از شیر مادر تغذیه می کند، در حدود ۶ درصد از دوز مطابق با وزن مادر بوده است.

پس از مصرف یک دوز داروی ۱۰۰ میلی گرم (تعداد ۳ قرص) بیش ترین میزان دارو در شیر حدود ۰.۹۶ میلی گرم در لیتر و پس از یک دوز ۲۰۰ میلی گرمی (تعداد قرص ۳) ۱.۸ میلی گرم در لیتر بوده است. پس از مصرف قرص ۱۰۰ میلی گرم دو بار در روز به مدت ۵ روز، میزان دارو در شیر ۳.۶ میلی گرم در لیتر خواهد بود.در مطالعه دیگر در اولین قاعدگی بعد از زایمان، میزان دارو در شیر پس از مصرف دوز خوراکی ۱۰۰ میلی گرم (تعداد ۳ قرص) به ۰.۶ میلی گرم در لیتر و ۱.۱ میلی گرم در لیتر پس از مصرف ۲۰۰ میلی گرم قرص (تعداد ۱۱) رسید.

پس از مصرف تعداد ۲ قرص ۳۰۰ میلی گرمی تک دوز میزان دارو در شیر به ترتیب ۲، ۴ و ۶ ساعت پس از مصرف به ۰.۸، ۰.۷ و ۰.۴ میلی گرم در لیتر می رسد.  استفاده کوتاه مدت قابل قبول است. به عنوان هشدار (از لحاظ تئوری) از استفاده طولانی مدت یا تجدید دوره در دوران شیردهی پرهیز شود.

تزریق دارو: کارخانه های داروسازی نظری در مورد استفاده از آن در دوران شیرهی ندارند.

داروی خوراکی: طبق نظر کارشناسان و شرکت های داروسازی، با در نظر گرفتن اهمیت دارو برای مادر باید در مورد ترک مصرف دارو یا ترک شیردهی تصمیم گرفته شود. استفاده از کپسول ۴۰ میلی گرمی این دارو توصیه نمی شود.

آیا داکسی سایکلین وارد شیر انسان می شود؟

بله. طبق نظر حداقل یک تولیدکننده دارو، فواید شیردهی در رشد و سلامت باید با نیاز بالینی مادر به دارو و همچنین عوارض جانبی احتمالی که به واسطه مصرف دارو یا مشکلات زمینه ای دیگر مربوط به مادر در شیر او ایجاد می شود در نظر گرفته شود.

 تاثیرات در نوزادان شیرخوار ناشناخته است. کودک باید از نظر مشکلاتی مانند خارش یا مشکلات گوارشی مانند اسهال یا عفونت کاندیدیاز (برفک یا سوزش پوشک) مورد بررسی قرار گیرد. تتراسایکلین طبق نظر آکادمی اطفال آمریکا دارویی سازگار با شیردهی است.

مطالعه بیشتر:

مصرف آنتی بیوتیک در اقدام به بارداری آیا مجاز است؟

آیا مصرف آنتی بیوتیک در دوران شیردهی بی‌خطر است؟

آنتی بیوتیک های مجاز و غیر مجاز در دوران شیردهی چیست؟

مصرف آنتی بیوتیک در بارداری احتمال سقط جنین را افزایش می دهد