6 نکته در مورد پستان ها در دوران بارداری

در دوران بارداری چه اتفاقی برای پستان ها می افتد؟

1. حساس و دردناک شدن پستان ها

متاسفانه بسیاری از بانوان در سراسر دوران بارداری خود از درد و حساس بودن پستان‌های خود شکایت دارند. این حالت اغلب به عنوان پستان حساس نامیده می‌شود. البته ممکن است برخی از بانوان چنین افزایش حساسیتی را تجربه نکنند و برای برخی دیگر حتی برخورد تصادفی و تماس نیز بسیار ناراحت کننده باشد.

تجربه ناراحتی پستان طی سه ماهه اول بارداری بسیار معمول و شایع است. چنین پنداشته می‌شود که افزایش سریع میزان هورمون استروژن و پروژسترون باعث حساسیت و درد پستان ها در بارداری می‌شود. بله طبق معمول باید این ناراحتی را نیز از چشم تغییرات هورمونی بارداری دید. همان‌طوری‌که به سه ماهه دوم بارداری وارد می‌شوید، این ناراحتی تا حدودی مدیریت‌پذیرتر شده و بهبود یافته یا بطور کلی ناپدید می‌شود.

2. افزایش سایز پستان ها

امکان دارد پستان‌های شما به زودی پس از هفته ششم رشد خود را آغاز کنند و این بزرگ شدن تا انتهای بارداری ادامه یابد. اکثر بانوان طی اولین بارداری متوجه می‌شوند که باید اندازه سوتین خود را حداقل یک سایز افزایش دهند. همان‌طوری‌که قفسه سینه و رحم شما برای ایجاد مکانی بزرگتر جهت اقامت جنین بزرگ می‌شوند، پستان ها نیز در دوره بارداری بزرگ تر می شوند تا خودشان را برای ساخت شیر آماده کنند. 

برخی از مادران در دوران بارداری متوجه رشد تدریجی پستان های خود می شوند، اما برای برخی دیگر این رشد حالتی متناوبی خواهد داشت. اگر در دوره‌ای از بارداری، رشد سریع پستان را مشاهده کردید، احتمالاً احساس خارش نیز خواهید داشت، چراکه پوست آن ناحیه به سرعت کشیده شده است. مرطوب نگه داشتن پوست پستان در دوران بارداری می‌تواند به بهبود حس آزاردهنده و خارش آن کمک کند. اگر از ابتدای بارداری بطور روزانه پوست پستانها و اطراف آنها را با لوسیون بدن یا روغن بدن یا روغن زیتون ماساژ دهید، با بزرگ شدن آنها دچار ترک های پوستی نخواهید شد، اما اگر فراموش کردید تا پوست شکم یا پستان ها را هر روز مرطوب نگه دارید، ممکن است دچار ترک های پوستی شوید، اما ممکن است با گذشت زمان و پس از زایمان بتدریج از بین بروند.

مراقبت از پستان ها در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد زیرا با رشد ناگهانی و دردناک شدن آنها کمی شرایط را برای مادر باردار دشوار می کند. در طی دوران بارداری باید هر دو ماه یک بار، سوتین جدید و مناسب بارداری تهیه کنید. اندازه‌گیری از سوی متخصص به شما کمک می‌کند که سایز مناسبی را جهت مراقبت بیشتر از آنها به دست آورید. با انتخاب سوتین شیردهی می‌توانید در میزان هزینه های خود نیز صرفه جوئی کنید و پس از زایمان نیز از آن استفاده کنید. بسیاری از بانوان متوجه می‌شوند که نزدیک به انتهای سه ماهه اول و نزدیک به اواخر بارداری به سویتن جدیدی نیاز دارند.

3. رگ های برجسته روی پستان ها

بسیاری از مادران هنگام بارداری رگ‌های برجسته ای را روی پستان‌های خود مشاهده می کنند. این مسئله به علت افزایش جریان خون است، میزان حجم خون شما برای تامین نیازهای جنین تا انتهای بارداری تا حدود 50 درصد افزایش پیدا می‌کند. این مسئله رگ‌های شما را برجسته‌تر می‌سازد و می‌تواند به ویژه روی پستان‌ها و شکم شما چشمگیرتر باشد.

البته پس از زایمان یا زمانی‌که شیردهی پستانی را متوقف می‌کنید، این علائم کاهش می‌یابند. زیرا پس از این مقطع، نیاز به خون‌رسانی بیشتر، کاهش می‌یابد و کم‌کم متوجه می‌شوید که رگ‌های‌تان به حالت قبلی باز گشته‌اند.

4. تغييرات نوک پستان ها

همان‌طوری‌که پستان‌ها برای شیردهی آماده می‌شوند، نوک آنها نیز دچار تغییراتی می‌شود. نوک پستان و هاله دور آن احتمالاً هنگام بارداری تیره‌تر می‌شود و طی چند هفته آخر بارداری، زمانی که بدن‌تان برای زایمان آماده می‌گردد، اندازه نوک آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.

طی اوایل بارداری، برآمدگی‌های کوچکی به نام برآمدگی‌های «مونتگومری» روی هاله رنگی اطراف نوک پستان پدیدار می‌شود. در واقع این‌ها غدد چربی هستند که برای دور کردن باکتری‌ها از این ناحیه، نوعی چربی را ترشح می‌کنند. این برآمدگی‌های کوچک نیز یکی از نشانه های اولیه بارداری بشمار می روند. 

5. ترشحات نوک پستان ها

ممکن است در هفته 16 بارداری پستان‌های شما برای تولید شیر بطور کامل آماده شده باشند. بنابراین ممکن است از این مرحله به بعد متوجه شوید که گاهی مایع کرم رنگی به نام کلستروم یا آغوز از نوک پستان ترشح می شود. کلستروم سرشار از انواع پادزهر هاست و فوراً پس از زایمان به کمک سیستم ایمنی نوزاد جاری می شود. تولید این شیر تا زمانی‌‌که چند روزی از زایمان شما بگذرد و شیر کامل جریان یابد، ادامه می‌یابد. اگر متوجه شدید که دچار ترشح کلستروم هستید، می توانید از پَد های مخصوص شیردهی استفاده کنید تا از لکه‌دار شدن لباس هایتان پیشگیری کنید. پد های شیردهی را می توان براحتی از داروخانه تهیه کرد. 

اگر همراه با ترشح ماده زرد یا سفید از نوک پستان، متوجه ترشح خون شدید، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. گرچه این مسئله معمولاً جایی برای نگرانی ندارد، ولی مراجعه به پزشک جهت معاینه بی خطر است و اطمینان خاطر را به همراه دارد.

6. ایجاد توده یا غده در پستان ها

برخی از بانوان در دوران بارداری متوجه توده‌ای در پستان‌های خود می‌شوند. دلایل اصلی چنین اتفاقی عبارتند از، کیست‌ها، بافت لیفی و کیست‌های پُر از شیر. با وجود اینکه این توده ها معمولاً خوش‌خیم هستند و نباید موجب نگرانی مادر باردار شوند، اما بهتر است برای اطمینان خاطر تحت معاینه پزشک قرار بگیرید. اگر متوجه تغییری در این توده‌ها شدید یا توده جدیدی را احساس کردید با پزشکتان تماس بگیرید.

نکاتی برای کاهش درد و حساسیت پستان ها در دوران بارداری

• سوتین مخصوص بارداری استفاده کنید. 
• سوتین بارداری را با سایز کمی بزرگتر انتخاب کنید.
• از پوشیدن سوتین فنر دار اجتناب کنید.
• در هنگام خواب از سوتین نخی و راحت استفاده کنید.
• برای پیشگیری از برخورد با پستان ها و بروز ناراحتی دقت بیشتری داشته باشید.
• از همسرتان بخواهید تا این شرایط را درک کند.
• هنگامی که برهنه هستید، از شانه کردن موهای بلند خودداری کنید، شاید به شکلی تصادفی بُرس به نوک پستان‌ها برخورد کند.

پستان ها باید طی دوران بارداری بطور مرتب معاینه شوند تا از وجود توده‌های پستانی آگاه شوید. البته این کار فوت و فن‌ خاص خود را دارد، شما به تنهایی نمی توانید این کار را انجام دهید، زیرا پستان‌ها در دوران بارداری در حال تغییر و رشد هستند، بنابراین در این مقطع شناسایی آنها دشوارتر است. پیشنهاد می‌شود که تا پایان بارداری هر ماه پستان‌های خود را توسط پزشک یا ماما تحت معاینه قرار دهید تا در صورت بروز توده مشکوک به سرعت درمان را آغاز کنید.

مطالعه بیشتر: 

1- تغییرات پستان ها در دوران بارداری