بررسی دور سر جنین (HC) در هفته های مختلف بارداری

اهمیت اندازه گیری دور سر جنین با استفاده از سونوگرافی

یکی از موارد بسیار مهم در کنترل رشد جنین بررسی ابعاد سر و میزان رشد آن به تناسب رشد بدن در تمامی سونوگرافی ها است. به این منظور متخصص سونوگرافی در هر بار مراجعه پارامتری به نام " دور سر جنین (HC یا Head Circumference) " را اندازه گیری می کند.  با توجه پیشرفت هایی که در زمینه علم و تکنولوژی صورت گرفته، ابزارهایی در دسترس هستند که شما می توانید با استفاده از آنها رشد و تکامل جنینتان را قبل از به دنیا آمدن کنترل کنید. یکی از مهمترین، کارآمد ترین و نیز بی ضرر ترین این ابزارها سونوگرافی است. شما می توانید از همان هفته های ابتدایی یعنی از حوالی هفته های ششم تا هشتم، ساک بارداری شامل جنین، جفت، کیسه زرده و ... را در تصاویر سونوگرافی مشاهده کنید اما در این زمان با توجه به ابعاد بسیار کوچک جنین، چیزی جز یک خط چند میلیمتری از او نمایان نخواهد بود.

با گذشت زمان و پیشرفت روندهای تکاملی، ارگان های مختلف بدن جنین شما تشکیل شده و رشد می کنند به این ترتیب می توان تصاویر واضح تری از آنها به وسیله سونوگرافی تهیه کرده و حتی بخش های مختلف بدن آنها را اندازه گیری کرد.

کوچک یا بزرگ بودن بیش از حد اندازه دور سر جنین

جهت کنترل روند رشد جنین، متخصصان سونوگرافی در هر بار مراجعه (خصوصا در سه ماهه دوم و سوم) بخش هایی از بدن جنین را به طور ویژه و دقیق اندازه گیری می کنند، سپس اندازه ها را با اعداد مربوط به سونوگرافی یک جنین نرمال با سن بارداری مشابه (که به صورت جداولی از پیش تهیه شده در اختیار آنهاست) مقایسه می کنند. به این ترتیب می توان در مورد مناسب بودن و یا نبودن رشد جنین نسبت به سن بارداری قضاوت نمود تا  در صورت نیاز بررسی های بیشتر انجام شود.

اندازه گیری اندازه دور سر جنین در کنار موارد دیگر برای تخمین وزن جنین خصوصا در ماه های پایانی بارداری ضروری است. کوچک بودن و یا بزرگ بودن بیش از حد HC گرچه معمولا دلالت بر تفاوت های ژنتیکی دارد اما بررسی آن بسیار ضروری است زیرا گاها ممکن است نشانه ابتلای جنین به عارضه هایی همچون میکروسفالی، ماکروسفالی، هیدرو سفالی و ... باشد.

جدول اندازه دور سر (HC) جنین در هفته های مختلف بارداری

سن حاملگی براساس hc 

سن حاملگی یکی از مهم‌ترین عوامل در ارزیابی رشد و سلامت جنین است. یکی از روش‌های دقیق تعیین سن حاملگی، اندازه‌ دور سر جنین در سونوگرافی است. سایز دور سر جنین به‌طور مستقیم با سن بارداری ارتباط دارد و با رشد جنین، به‌طور پیوسته افزایش می‌یابد. 

با درک hc چیست در سونوگرافی و اندازه‌گیری و مقایسه آن با جداول استاندارد رشد جنین، می‌توان سن بارداری را با دقت بالایی تخمین زد. این روش به ویژه در مواردی که تاریخ آخرین قاعدگی دقیق نیست یا چرخه‌های قاعدگی نامنظم هستند، بسیار مفید است.  

علاوه‌بر این، اندازه‌گیری HC به پزشک کمک می‌کند تا از رشد طبیعی جنین اطمینان حاصل کرده و هرگونه اختلال رشد را در مراحل اولیه تشخیص دهد. اندازه دور سر در سنین مختلف بارداری، یک معیار مهم برای مقایسه با نمودارهای رشد استاندارد است. 

تفاوت hc و bpd 

در سونوگرافی جنین، برای ارزیابی رشد و سلامت جنین از پارامترهای مختلفی استفاده می‌شود که HC و BPD دو مورد از مهم‌ترین آن‌ها هستند.  

Hc مخفف Head Circumference است و به محیط دور سر جنین اشاره دارد. این اندازه گیری، دور تا دور بزرگترین قسمت سر جنین را مشخص می‌کند. از سوی دیگر، BPD مخفف Biparietal Diameter است و به بزرگترین قطر عرضی سر جنین بین دو استخوان گیجگاهی اشاره دارد. 

به عبارت ساده‌تر، معنی hc در سونوگرافی اندازه سایز دور سر جنین است و BPD اندازه قطر عرضی سر بین دو نقطه خاص است. هر دوی این اندازه‌ها در کنار سایر پارامترها مانند دور شکم و طول استخوان ران، برای برآورد سن بارداری، وزن جنین و ارزیابی رشد طبیعی او مورد استفاده قرار می‌گیرند.  

اختلاف بین این دو اندازه می‌تواند نشان‌ دهنده شکل سر جنین، وجود هرگونه ناهنجاری یا حتی سن دقیق بارداری باشد. بنابراین، تفسیر دقیق این اندازه‌ها توسط پزشک متخصص سونوگرافی بسیار مهم است. 

همچنین در مقایسه HC و BPD، باید توجه داشت که این اندازه‌ها تحت تأثیر عوامل متعددی ازجمله عوامل ژنتیکی، تغذیه مادر و همچنین داروهایی که مادر در دوران بارداری مصرف می‌کند، قرار دارند. شما می‌توانید مطلب سینال اف چیست را مطالعه کنید. در این صورت متوجه می‌شوید که این دارو برای درمان ناباروری استفاده می‌شود و می‌تواند در مراحل اولیه رشد جنین نقش داشته باشد.

سوالات متداول: 

آیا دور سر جنین کمه؟ 

اندازه دور سر جنین یک شاخص مهم برای رشد طبیعی مغز است. اگر دور سر جنین کمتر از حد نرمال باشد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلاتی مانند میکروسفالی (کوچکی غیر طبیعی سر) باشد. 

اندازه نرمال سر جنین bpd در سونوگرافی چقدر است؟ 

اندازه نرمال BPD (قطر دو آهیانه) جنین در سونوگرافی، در هر هفته بارداری متفاوت است و به عوامل مختلفی مانند سن جنین، جنس، ژنتیک و نژاد بستگی دارد. 

اندازه دور سر جنین در سونوگرافی چه چیزی را نشان می‌دهد؟ 

اندازه دور سر جنین یکی از مهم‌ترین معیارهای رشد مغزی جنین است. این اندازه به پزشک کمک می‌کند تا رشد طبیعی مغز و جمجمه جنین را ارزیابی کند و از وجود هرگونه اختلال احتمالی مانند میکروسفالی یا ماکروسفالی (بزرگی غیر طبیعی سر) آگاه شود.

سایر ابزارهای تفسیر سونوگرافی /سه ماهه دوم و سوم:

1. بررسی اندازه طول ران (FL) جنین

2. بررسی دور شکم (AC) جنین

3. بررسی مقدار طبیعی بزرگترین قطر سر جنین (BPD)

4. محاسبه سن بارداری بر اساس معیارهای سونوگرافی