سندرم جنین الکلی را بشناسید
سندرم جنین الکلی یک بیماری پر از عارضه است که بر اثر مصرف الکل در دوران بارداری برای جنین ایجاد می شود که می تواند تا سالهای بعد در کودک باقی بماند و زندگی و سلامت او را به خطر بیاندازد. این بیماری هیچ درمانی ندارد، به همین دلیل باید پیش از باردار شدن، در حین بارداری و پس از آن با اجتناب از مصرف الکل از این بیماری پیشگیری کنید. با مطالعه این مقاله ویژگی, علائم و درمان سندرم جنین الکلی را بشناسید.
سندرم جنین الکلی چیست؟
مادرانی که در زمان بارداری خود الکل مصرف می‌کنند، ممکن است نوزادانی به دنیا آورند که مبتلا به بیماری جنین الکلی باشند. این بیماری که به FASD معروف است طیف وسیعی از اختلالات را شامل می شود. بیماری سندرم جنین الکلی میتواند خفیف و یا شدید باشد و ممکن است منجر به مشکلات جسمانی و روانی جنین شوند. انواع مشکلات مربوط به مصرف الکل مادر در دوران بارداری در این ناهنجاری‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- سندروم الکل جنینی (FAS)
- سندروم الکل جنینی جزئی
- مشکلات مادرزادی وابسته به الکل
- مشکلات عصبی مادرزادی وابسته به الکل
- ناهنجاری تکامل عصبی وابسته به الکل
FAS نوع شدید بیماری جنین ناشی از مصرف الکل در بارداری است. اشخاصی که مبتلا به FAS هستند ممکن است دارای مشکلات دیداری، شنوایی، حافظه، تمرکز و عدم یادگیری و ارتباط شوند. با این وجود که این ناهنجاری‌ها در اشخاص به شکل متنوعی نمایان می شوند، در اکثر این اشخاص این آسیب و صدمه دائمی می‌باشد.
تاثیر مشروبات الکلی بر جنین
زمانی که یک مادر باردار الکل مصرف می‌کند، مقداری از الکل مصرف شده با عبور از جفت به جنین می‌رسد. بدن یک جنین توانایی هضم الکل را مانند یک انسان بالغ ندارد. الکل جذب شده در جنین چگال شده و می تواند مانع از رسیدن مواد مغذی و اکسیژن به ارگان‌های حیاتی جنین شود.
صدمه وارد شده میتواند در اولین هفته‌های بارداری وارد شود، زمانی که هنوز مادر باردار، از حاملگی خود آگاه نیست. در صورتی که مادر به طور شدید و مداوم الکل مصرف کرده باشد، ریسک صدمه به جنین افزایش می‌یابد.
مطالعات نشان میدهد در سه ماه اول بارداری بیشترین آسیب ناشی از مصرف الکل به جنین وارد می شود. با این وجود، طبق رهنمون‌های ارائه شده از طرفی آکادمی اطفال آمریکا، مصرف الکل در هر زمان از بارداری میتواند مضر باشد.
علائم سندرم جنین الکلی
به این دلیل که سندروم جنین الکلی طیف گسترده‌ای از مشکلات را شامل می‌شود، احتمال دارد سندرم جنین الکلی علائم متعددی داشته باشد. این علائم ممکن است خفیف یا شدید باشند و شامل موارد زیر می‌شود:
- سر کوچک
- نبودن فرورفتگی بالای لب
- چشم های کوچک
- لب بالای کوچک یا دیگر ویژگی‌های غیر طبیعی در صورت
- وزن و قد زیر میانگین
- بیش فعالی
- کمبود تمرکز
- تعادل ضعیف
- تاخیر در رشد جسمانی
- عدم توانایی در تفکر، صحبت، حرکت و مهارت‌های اجتماعی
- توانایی ضعیف ارزیابی
- اختلالات یادگیری
- معلولیت ذهنی
- مشکلات قلبی
- نارسایی و فعالیت غیر عادی کلیوی
- غیر طبیعی شدن شکل پاها، دست‌ها و انگشتان
- تغییرات خلقی و مزاجی شدید
پیشگیری از سندرم جنین الکلی
شما می‌توانید با اجتناب از مصرف الکل در دوران بارداری از سندرم جنین الکلی پیشگیری کنید. در صورتی که شما خانمی هستید که مشکل مصرف شدید الکل دارید و می‌خواهید باردار شوید، از پزشک خود در این باره کمک بگیرید. اگر بصورت تفریحی الکل مصرف می‌کنید، در صورتی که می‌دانید که به زودی باردار خواهید شد از مصرف الکل بپرهیزید. به خاطر داشته باشید که مصرف الکل میتواند حتی در هفته‌های ابتدایی بارداری، اثرات بسیار مخربی روی جنین شما داشته باشد. اگر بهسلامت جنین خود اهمیت می دهید باید پیش از باردار شدن و در حین بارداری و شیردهی از مصرف مواد مضر مانند نوشیدنی های الکلی خودداری کنید تا از بروز سندرم جنین الکلی پیشگیری نمایید.
تشخیص سندرم جنین الکلی
هر چقدر تشخیص سندرم زودتر انجام پذیرد، نتیجه‌گیری بهتری حاصل خواهد شد. اگر در دوران بارداری الکل مصرف کرده اید و گمان می‌کنید که فرزند شما به این سندرم مبتلاست، به پزشک خود مراجعه کنید و او را از مصرف الکل در دوران بارداری آگاه کنید.
معاینه نوزاد ممکن است یک ضعف قلبی یا مشکلات دیگر قلبی را نشان دهد. اما با افزایش سن نوزاد، ممکن است علائم دیگری وجود داشته باشد که به تایید این تشخیص کمک کند.
برای آنکه سندرم الکل جنینی در شخصی صورت پذیرد، پزشک باید مشخص کند که آن شخص دارای ویژگی‌های غیر طبیعی در صورت، نرخ رشد کم و مشکلات سیستم مرکز عصبی می‌باشد. این مشکلات میتوانند به صورتی فیزیکی نمایان شده و یا در رفتار شخص ظاهر شوند. این مسائل ممکن است به صورت پیش‌فعالی، عدم تعادل یا تمرکز یا اختلالات یاددگیری نمایان شوند.
درمان سندرم جنین الکلی
با این وجود که سندروم الکل جنینی غیر قابل درمان قطعی است و آسیب های جسمانی و روانی آن تا همیشه باقی می مانند، اما برای کاهش علائم آن علاج‌هایی وجود دارد. هر چه تشخیص زودتر صورت پذیرد، بهبود بیشتری حاصل می‌شود. بسته به علائمی که نوزاد مبتلا به سندرم دارد، ممکن است که به ملاقات با پزشک‌های متخصص متعددی نیاز داشته باشد. آموزش‌های ویژه و خدمات اجتماعی میتوانند به کودکان کم‌سن کمک کنند. برای مثال درمانگران گفتاردرمانی می توانند با کودکان نوپا کار کنند تا به آنها کمک نمایند که صحبت کردن را بیاموزند.
کودکانی که به سندرم جنین الکلی مبتلا هستند، نیاز به خانه‌ای آرام و دوست داشتنی دارند. آنها ممکن است حساسیت بیشتری به تغییر در فعالیت‌های روزمره نشان دهند. کودکان مبتلا به سندرم جنین الکلی، در صورتی که در معرض خشونت یا سوءاستفاده در خانه قرار گیرند، بسیار مستعد هستند که در آینده دچار خشونت شدید شده یا به مصرف مواد مخدر روی آورند. این کودکان میتوانند به خوبی از پس انجام فعالیت‌های روزانه بر بیایند، قوانین را دنبال کنند و برای رفتار مثبت خود جایزه بگیرند.
داروهای سندرم جنین الکلی
دارویی که به طور خاص برای مشکل سندرم جنین الکلی باشد وجود ندارد. با این وجود، داروهایی متعددی برای بهبود علائم خاص موجود هستند.
این داروها شامل موارد زیر می‌باشند:
- داروهای ضد افسردگی برای معلاجه مشکلات روانی و افکار منفی
- محرک‌ها برای درمان عدم تمرکز، بیش‌فعالی و دیگر مشکلات رفتاری
- نورولپتیک برای درمان اضطراب و پرخاشگری
- داروی ضد اضطراب برای درمان اضطراب
مشاوره درمانی برای سندرم جنین الکلی
آموزش‌های رفتاری می تواند در حل مشکلات ناشی از سندرم جنین الکلی موثر باشند. برای نمونه دوره های آموزش معاشرت به کودکان مهارت‌های اجتماعی را برای ارتباط برقرار کردن با هم سن و سالان خود آموزش میدهد. آموزش مهارت‌های اجرایی میتواند مواردی چون خویشتن‌داری، استدلال و رابطه علت و معلولی را در کودکان تقویت کند. کودکان مبتلا به سندرم جنین الکلی نیازمند کمک های تحصیلی نیز هستند. برای مثال، یک معلم خصوصی ریاضی میتواند به یک کودک که در مدرسه به مشکل برخورده است، کمک کند.
والدین، خواهران و برادران نیز ممکن است برای روبرو شدن با چالش‌هایی که چنین شرایطی ایجاد می‌کند هر از گاهی نیاز به کمک داشته باشند. چنین کمکی میتواند بوسیله مشاوره یا گروه‌های پشتیبانی صورت گیرد. والدین میتوانند آموزش‌هایی که مخصوی نیازهای فرزندانشان هستند دریافت کنند. دوره‌های آموزش والدین، به شما آموزش میدهد که چگونه به بهترین نحو با کودک خود ارتباط داشته باشید و از او مراقبت کنید.
درمان‌های جایگزین برای سندرم جنین الکلی
برخی از والدین به دنبال درمان‌های غیر پزشکی جایگزین هستند. چنین درمان هایی شامل مواردی همچون ماساژ درمانی و طب سوزنی می‌شود. علاوه بر این موارد، فعالیت‌های حرکتی مانند ورزش یا یوگا نیز میتواند در نظر گرفته شود.
