پرسش و پاسخ های کاربردی در دوران بارداری
در این نوشتار به 26 پرسش و پاسخ بانوان باردار از متخصصان زنان و زایمان پرداخته شده است، لطفا با ما همراه باشید.
1- آيا رفتن به استخر برای فرزندم ايمن است؟
اگر آب ولرم باشد، حتی کودکان کمسن و سال و دو ماهه نيز می توانند برای آبتنی وارد استخر گردند. البته توجه داشته باشيد که خردسالان در تمامی سنين، بايد از استخرهای سرپوشيده دوری کنند، زيرا گاز ايجاد شده از کلر محلول درآب استخر، خطر ابتلا به آسم کودکان را افزايش می دهد.
2- فرزندم دچار عفونت گوشی است. آيا به آنتی بيوتيک نياز دارد؟
علت بسياری از عفونتهای گوشی ويروسها هستند و با آنتی بيوتيک درمانپذير نيستند. برای کودکان بزرگ تر از شش ماه، "صبر همراه با نظارت دقيق" روش درمانی بسياری از پزشکان است و بيش از ۸۰ درصد از عفونتهای گوشی بدون مصرف آنتی بيوتيک ناپديد می گردند. انجمن پزشکان اطفال امريکا، برای بچههای کمتر از شش ماه پيشنهاد می کند، زمانی که برآمدگی ملايم تا شديدی در پرده گوش وجود دارد و عفونت گوش حتمی است، تجويز آنتی بيوتيک مجاز است. البته اخيرا انجمن پزشکان اطفال امريکا برای درمان عفونتهای گوش پيشنهاد می کند که آنتی بيوتيکها فقط برای بچههايی تجويز گردد که مبتلا به پارگی پرده گوشاند، يا بچهها و نوپاهايی کمتر از دو سال که با عفونت در هر دو گوش مواجه شدهاند يا بچههايی که دمای بدنی آنها بيش از ۳۹ درجه سانتی گراد است و درد شديد يا نشانههايی دارند که برای بيش از دو روز ادامه يافته است.
3- چنان احساس خستگی ميکنم که حتی برخاستن برای کار روزانه نيز مشکل شده است. آيا روشهای طبيعی و ايمنی برای افزايش انرژی ام وجود دارد؟
خستگی شديد مرتبط با بارداری به دو صورت ملايم و مفرط بروز مي کند. البته معمولا طي سه ماهه اول شايع تر است، اما طي سه ماهه سوم دوباره پديدار ميگردد. خبر خوب اينکه ميتوانيد با داشتن رژيم و شيوه زندگی سالم، به طور طبيعي انرژي خود را افزايش دهيد. رژيمي سرشار از انواع ميوهها و سبزيجات طبيعي و استفاده کمتر از غذاهاي فرآوری شده کمک بسيارِی به شما مي کند. همچنين از مصرف کربوهيداتهايي که به سرعت جذب ميشوند، پرهيز کنيد، مثل نان سفيد. و به اندازه کافي آب بنوشيد. به ورزش روزانه متعهد باشيد، حتي زمانيکه خستهايد، تمرينات ايروبيک و پيادهروی به شما احساس بهتري ميدهد. براي خواب شبانگاهي زماني به بستر برويد که واقعا براي يک خواب ۸ تا ۹ ساعته آماده باشيد و اگر براي خواب بيشتر احساس نياز مي کنيد، بيشتر بخوابيد. زمانيکه ميتوانيد چشمانتان را براي ۱۵ تا ۲۰ دقيقه روي هم گذاريد، حتماً چرتي بزنيد تا تجديد قوا کنيد. گرچه بر اساس توصيه هاي پزشکي، مصرف ميزان متعادلي از کافئين (کمتر از ۲۰۰ ميليگرم يا يک و نيم فنجان کوچک در روز) باعث سقط جنين و زايمان زودرس نميشود، ولي نوشيدن منظم نوشابههاي کافئيندار يا مصرف محرکهاي طبيعي (انواعي از داروهاي گياهي) در دوران بارداری ممکن است بر خواب و حالتهاي احساسي شما اثر منفي گذارد.اگر باردار و دچار خستگی دائم هستيد، با پزشک صحبت کنيد، ممکن است پزشکتان براي اطمينان خاطر بيشتر، شما را از نظر کمخونی يا کمکاری تيروئيد مورد آزمايش قرار دهد.
4- آيا ميتوانم براي فرزند خردسالم از کرم ضد آفتاب استفاده کنم؟
در يک کلمه، آری. فوايد خوب ضدآفتاب بر اکثر خطرات آن برتری دارد. سان اسکرینهای که بصورت اسپری و پودر هستند، می توانند به راحتی وارد مجاری تنفسی گردد، بنابراين استفاده از آنان برای کودکان توصيه نمی شود. همچنين مصرف محصولاتی که ترکيبی از حشره کش ها و سان اسکرینها می باشند نيز پيشنهاد نمی شود. افزون براين، برخی از ترکيبات يافته شده در سان اسکرینها آسيب رسانند و بايد از آنان پرهيز شود: برای مثال، اکسی بنزون يک ماده شيميايی مختل کننده هورمونی است.
بهترين انتخاب شما استفاده از کرم های ضد آفتاب SPF ۳۰ است که حاوی دی اکسيد تيتانيوم يا اکسيد روی باشند، ميزان SPF زياد ۴۰، ۵۰ يا ۶۰ از نظر علمی معتبر نيست.کرمها و لوسيونهای بازتابنده پوست را در برابر آسيب پرتوهای UVA و UVB حمايت می کند و برای کودکان شش ماهه يا مسنتر نيز می توان به شکل ايمنی از آن بهره برد. برای نوزادان کمتر از شش ماه، مقدار کمی از کرم ضد آفتاب ايمن است، اما آنرا بصورت گسترده بر پوست استفاده کنيد. پوشاندن فرزندتان با کلاه و لباسها بهترين روش است. همچنين از قرار گرفتن در معرض نور خورشيد طی ساعتهای اوج گرما پرهيز کنيد.
5- آيا بارداری می تواند باعث اختلال تنش پس از حادثه زايمان (PTSD) شود؟
PTSDمشکلی است که سربازان اغلب پس از قرار گرفتن در وضعيت جنگی دچار آن می شوند، مثل يادآوری خاطرات وحشتناک و دچار شدن به اضطرابی طاقت فرسا که معمولاً تحت تاثير اختلال تنش پس از حادثه (PTSD) رخ ميدهد. بنابراين زماني که مادر پس از زايمان واژنی نسبتاً طولانی (نزديک به يازده ساعت) فرزند خود را به دنيا می آورد. ممکن است نشانه های مشابه از PTSD را تجربه کند، بدون آنکه علت آنرا درک کند.
خانم "سنتيمانتو" متخصصِ اختلالات احساسی پس از زايمان می گويد: اتفاقات پزشکی ای که می توانند باعث بروز چنين مشکلاتی شوند، تقريبا غير قابل پيش بينی هستند. البته اکثر بانوان پس از زايمان دچار چنين احساسی نمی شوند، ولی ممکن است برخی خانم ها پس از آن دچار نشانه های شديد اختلال تنش پس از حادثه شوند که می تواند برای سال ها ادامه يابد. اين متخصص ادامه ميدهد: بروز اين مشکل هميشه مربوط به تجربه فيزيکی زايمان نيست، بلکه بعضی از مواقع، احساسی که يک خانم درباره زايمان دارد نيز بسيار اهميت پيدا ميکند.
پژوهش ها نشان می دهد که بيش از ۸ درصد بانوان پس از زايمان دچار اختلال تنش پس از حادثه ميشوند و ۲۰ تا ۳۳ درصد از مادران نشانه های آشکاری دارند که توسط پزشک قابل تشخيص خواهد بود.
نشانه های اين اختلال عبارتند از: تجربه تهاجمی دوباره زايمان يا به يادآوری آن، تنش و اضطرابی طاقت فرسا، ناراحتی مداوم، احساس حسی غيرواقعی يا جدايی و دوری از محرکها در رابطه با زايمان (شامل افکار، احساسات، افراد و مکانها). دکتر "سوزان ايرز" پروفسور سلامت کودکان در دانشگاه لندن می گويد: اختلال تنش پس حادثه نيز مثل ديگر اختلالات پس از زايمان به خوبی شناخته شده نيست. از آنجاييکه بروز هر مشکلی در وضعيت سلامت روانی مادران جديد خطرناک است، اختلال تنش پس حادثه PTSD نتايج شديدتری دارد، زيرا می تواند باعث دوری مادر از هرچيزی که او را به ياد زايمان می آورد، شود. دکتر ايرز می گويد: چنين حالتی به اين معناست که احتمال دارد، مادر از ملاقاتهای پس از زايمان با پزشک سرباز زند يا از تماس با فرزندانش خودداری کند.
اين متخصص می گويد: اگر حادثه وحشتناکی را تجربه کردهايد (به ويژه آزار جنسی)، از زايمان وحشت زيادی داريد يا طی بارداری غالباً اضطراب داريد، برای ابتلا به اختلال تنش پس از حادثه در خطر بيشتری قرار داريد. افزون بر اين، مداخلات پزشکی مثل سزارين اورژانسی و اقامت نوزاد در بخش مراقبتهای ويژه نوزادان نارس نيز ميتواند اين احتمال را افزايش دهد.
خوشبختانه، روشهايی وجود دارند که با استفاده از آنها می توانيد، احتمال بروز اين مشکل را کاهش دهيد:
- با پزشک متخصص يا مامای خود صحبت کنيد: ليستی از نگرانی های خود در رابطه با زايمان تهيه کرده و در ملاقات بعدی با پزشک آن را به همراه داشته باشيد.
- خود را آموزش دهيد: در پژوهشي از ۸۹ خانم باردار که به تازگي منتشر شده است، بانواني که در دوران بارداری خود از منابع اطلاعاتي کمتري درباره زايمان بهره ميبرند (مثل کلاسها، کتابها و مجلهها) با احتمال بيشتري براي ابتلا به اين مشکل مواجه ميگردند.
- تيم پشتيباني را گردآوري کنيد: بر اساس مطالعهاي منتشر شده در نشريه اختلال اضطراب، ميزان حمايت همراه زايمان بر حالت احساسي، اضطراب و کنترل ادراکي بانوان تاثير گذار است.
- صحبت کنيد: اگر درد داريد، ميترسيد يا سرگردانيد، به مراقب پزشکي تان اطلاع دهيد. اگر پس از تولد فرزندتان دچار نشانههاي PTSD شديد، متخصص سلامت روان را ملاقات کنيد.
6- آيا اکنون که باردارم، احتمال بيشتری برای آفتابسوختگی پوست دارم؟
دکتر "ميريم کلتز پورمرانز" دستيار پروفسور پوست از مرکز پزشکي لانگون نيويورک و متخصص روند پوستي بارداری ميگويد: احتمالاً خير. برخي از مادران ميگويند که در دوران بارداری شان نسبت به نور خورشيد حساستر بودهاند، اما پژوهشي در پشتيباني از اين عقيده وجود ندارد.
اما چيزي که بايد متوجه آن باشيد، لکهلکههاي فراوان پوستي است که با نام "ماسک بارداری" يا "ملاسما" شناخته ميشوند. اين مشکل معمول براي بانوان باردار بوده و به هورمونها و قرار گرفتن در معرض خورشيد مرتبط است.
اين متخصص براي پيشگيري از ملاسما پيشنهاد ميکند، در حد امکان از خورشيد پرهيز کنيد و براي محافظت از پوست خود از کلاهها و لباس پوشيده استفاده کنيد و براي پوشش بهتر از کرم ضد آفتاب استفاده نماييد. خوشبختانه اکثر کرم هاي ضد آفتاب براي استفاده در دوران بارداری ايمن هستند، گرچه دکتر پورمرانز، استفاده از سانبلاکز (مثل آنهايي که روی ZINC دارند) را پيشنهاد ميکند، چراکه به نسبت سان اسکرین های شيميايی، واکنشهاي آلرژيک کمتري را باعث مي شوند.
اگر دچار سوختگی شديد، کمپرس آب سرد با مقدار مساوي شير ممکن است مفيد باشد. براي اين کار يک پارچه تميز و نرم را در مخلوط شير و آب قرار داده و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقيقه در محل سوختگي قرار دهيد. اين کار را ۲ تا ۳ ساعت يک بار تکرار کنيد. آب کافي بنوشيد تا از کم آبي بدن جلوگيري گردد.
7- دوستانم به من میگويند که طی بارداری نگهداری از گربه خطرناک است. علت آن چيست؟
احتمالاً منظور دوستانتان "توکسوپلاسموز" بوده است، يعني عفونتی که با نوعی انگل ايجاد می شود که از طريق مدفوع گربه به انسان منتقل ميشود. گرچه اين عفونت معمولا تنها باعث بروز مشکلي شبيه به تب ملايم ميشود، ولي اين بيماري طي بارداری مي تواند مشکلات بسيار خطرناکي را ايجاد کند. دکتر مريم تارسا دستيار پروفسور درمانهاي بارداری در دانشگاه کاليفرنيا تشريح ميکند: اگر هنگام بارداری، اين انگل وارد بدن شما شود ميتواند از جفت عبور کرده و به سيستم عصبی جنين حمله کند و ممکن است به کوری، اختلالات مغزی و ناهنجاری های رشدی منجر شود.
در حالی که اين بيماري خطرات فراواني را به همراه دارد، توجه به اين نکته اهميت دارد که بروز اين مشکل بسيار نادر است. بر اساس اعلام مرکز کنترل و پيشگيری از بيماری ها، در کشور امريکا ساليانه حدود ۴۰۰ تا ۴۰۰۰ مورد از توکسوپلاسموز مادرزادی وجود دارد (که در آن جنين آلوده شده است). علاوه بر اين، اگر قبلا به اين بيماری مبتلا شده باشيد، به احتمال فراوان در برابر آن ايمن شدهايد، چرا که بدن شما در برابر انگل، آنتی بادی (مادهای که از بدن در برابر مشکلی خاص حمايت می کند) توليد می کند.
اما براي رعايت ايمني، طي دوران بارداری تميز کردن ظرف مدفوع گربه را به شخص ديگري واگذار کنيد يا حداقل موقع انجام اين کار دستکش به دست کرده و پس از تميز کردن خانه گربه دست خود را به خوبي بشوييد. اين انگل در خاک نيز ميتواند زندگي کند، بنابراين هنگام باغباني حتما دستکش به دست کنيد و پيش از مصرف سبزی ها و ميوهها آنها را به خوبی بشوييد. اما مهم تر از همه: از مصرف گوشت خام و کم پخته پرهيز کنيد، چرا که اين مواد شايعترين منبع انگل هستند. همچنين صدف دريايی نيز ميتواند به اين انگل آلوده باشد. پيش از مصرف هر نوع گوشتي آنرا حداقل تا ۶۹ درجه سانتيگراد حرارت دهيد.
8- پزشک متخصص اطفال ميگويد، فرزندم "زبان بسته" است. اين مشکل چيست و تا چه حدي نگران کننده است؟
زبان بسته که ankyloglossia نيز ناميده ميشود، زماني اتفاق ميافتد که قسمتي از بافتي که قسمت زير زبان را به کف دهان پيوند ميدهد، بسيار کوتاه است. و نشانهي آن قلبي شکل بودن زبان است.
تقريباً يک تا پنج درصد کودکان با اين مشکل به دنيا مي آيند، البته شدت آن از کاهش حرف زدن نوزاد تا پيوند کامل زبان به کف دهان متفاوت است که مسئله آخر ميتواند باعث ايجاد مشکلات تغذيهاي براي نوزاد و پستانهاي ملتهب براي مادر شود. خوشبختانه اين مشکل در اکثر موارد ناچيز بوده و هيچ گونه درماني نياز ندارد. در موارد شديدتر، براي رهاسازي زبان، معمولا بريدن اين بافت پيشنهاد ميشود. در چند هفته اول زندگي نوزاد، انجام اين کار بسيار ساده است و معمولا متخصص اطفال، دندان پزشک يا حتي مشاور شيردهي مي توانند آن را اجرا کنند.
9- یکی از چشمهای نوزادم مُدام آب ريزش دارد. آيا برای بهبود آن میتوان کاري کرد؟
بسته بودن مجاري اشک طي اولين سال زندگي کودک بسيار عادي است، اين مسئله تا حدی معمول است که تعداد بسياري از نوزادان به آن مبتلا هستند. اين گرفتگی ها تقريباً بی ضرر هستند و مسئلهای برای نگرانی وجود ندارد.
مجراي اشک براي جريان داشتن در نوزادان طراحي شده است: اشکها از طريق مجراهاي متعدد شکل ميگيرند، اما تنها از طريق بازشدگياي در گوشه چشم جريان مييابند. اين مجراي خروجي گاهي با پردهاي نازک پوشيده ميشود که پس از زايمان پاره و باز نميشود که باعث جريان اشک ميشود. اين مجاري به سادگي با مايعات طبيعي چشمی بسته می شوند.
اين مشکل معمولاً به خودی خود پس از يک سالگی کودک برطرف می شود، چراکه مجاری قوی و پهن ميشوند. در چنين شرايطي پيشنهاد ميشود که چشم کودک با بهترين و پاکيزه ترين (استريلترين) قطره چشمي يعني شيرمادر شستشو شود (اين مايع مفيد را به عنوان شفای کلی براي هر مسئلهاي از آبريزش چشم و بيني تا التهابهاي ملايم در نظر داشته باشيد). برخي از پزشکان عقيده دارند که محلول نمکين و قطرههاي چشمي آنتی بیوتیک بهتر از شير مادر عمل ميکنند، اما من با آنان موافق نيستم. همچنين توصيه ميکنم که در صورت امکان، مجراي اشکي در تقاطع چشم و پل بيني را چند بار در روز به مدت حداقل ده دقيقه به صورت دايرهوار آرام ماساژ دهيد. اما اگر چشم متورم و ملتهب است يا اگر مايع در جريان سفتتر و بسيار زياد ميشود، با پزشک تماس بگيريد. البته اين مجرا به ندرت مسدود شده و به درمان از طريق متخصص چشم نياز دارد.
10- هميشه عادت داشتم که روی شکم بخوابم. اکنون که باردارم، چگونه می توانم خوابيدن به پهلو را برای خود راحت تر کنم؟
زمانی که باردار هستيد، خوابيدن روی شکم تان غير ممکن است و پس از سه ماهه اول بارداری، بايد از خوابيدن روي پشت خود نيز پرهيز کنيد. زمانی که روی پشت خود دراز می کشيد، وزن رحمتان به رگی فشار وارد می کند که خون را از نيمه پايين بدنتان به قلب باز ميگرداند. به اين ترتيب جريان انتقال خون به جفت آهسته می شود و می تواند باعث ايجاد محدوديت در ارسال اکسيژن و مواد غذايي به فرزندتان شود.
روش خاصی برای راحت تر خوابيدن به پهلو وجود ندارد. بهترين روش اين است که در هنگام خواب، بدنتان را با بالشهای گوناگون حمايت کنيد. يک بالش بين زانوان و بالشی ديگر زير (پشت) بالای ران ميتواند به حفظ تعادل شما برای خوابيدن روی پهلو کمک کند. همچنين می توانيد خوابيدن با بالش های مخصوص بارداری و يا قرار دادن بالش در پشت يا جلوی بدنتان يا قرار دادن آن زير پهلو يا سينههايتان بهترين حالت را بدست آوريد. اگر با کمر درد از خواب بيدار می شويد، احتمال دارد استفاده از تشکی سفت تر مشکل شما را حل کند.
زمانيکه سرانجام موقعيت مناسب خواب خود را پيدا کرديد، خوابيدن به پهلو بايد احساس کمر درد شما را کاهش دهد. همچنين بهتر است هنگام خوابيدن روی پهلوی چپ خود بخوابيد، زيرا در اين حالت جريان انتقال خون به رحم و کليهها افزايش مييابد. البته اگر در نيمههای شب در وضعيت خوابيده روی پشت از خواب بيدار شديد، هراسان نشويد و فقط روی پهلو بخوابيد.
11- چهارماهه باردارم و هر بار که دندانهايم را مسواک می زنم، دچار خونريزی لثه می شوم. آيا اين عادی است؟
خير. برخلاف عقيده عمومي، بارداری باعث خونریزی لثهها نميشود. دکتر رنه ساملسون پروفسور زنان و زايمان در دانشکده پزشکي نيويورک ميگويد: مشکلي به نام خونریزی عادي لثهها وجود ندارد، حتي طي دوران بارداری. اگر دچار خونریزی ميشويد، مبتلا به بيماري مرتبط با دهان و دندان هستيد.
دکتر ساملسون اضافه ميکند: بارداری باعث افزايش توليد خون ميشود و تمامي بافتهاي بدن از جمله بافتهاي دهان را سرشار از مايع ميکند. وجود مايع فراوان در اين بافتها به همراه بيماریهای لثه می تواند باعث خونريزی شود.
بيماریهای دهان و دندان در دوران بارداری با مشکلاتي مثل زايمان زودرس، سقط جنين و وزن کم نوزاد هنگام تولد در ارتباط مي باشد، بنابراين سريعاً براي معالجه به دندانپزشک خود مراجعه کنيد.
12- آيا طی بارداری میتوانم از Retin-A استفاده کنم؟
دکتر "جاشوا زيشنر" رئيس بخش تحقيقات کلينيکي پوست مرکز مانت سينايي شهر نيويورک ميگويد: رتينوئيدهاي موضعي مشتق از ويتامين A عموماً براي کاهش چروکها و آکنه تجويز ميشوند، زيرا آنها به جوانسازی سلولها سرعت می بخشند و باعث تازهتر و نرمتر شدن پوست ميشوند. دکتر اريکا کلي دستيار پروفسور در دانشکده پزشکي دانشگاه تگزاس ميگويد: استفاده از رتينوئيد خوراکی مي تواند باعث بروز ناهنجاری های مادرزادی گردد، بنابراين براي پرهيز از بروز چنين مشکلي، پزشکان استفاده موضعي از آن را نيز صلاح نميدانند. محصولاتي که از ويتامين C يعني آنتی اکسيداني که توازن و بافت پوست را بهبود بخشيده و يکپارچه سازد در دوران بارداری ايمن هستند، اما با اين حال از پزشک متخصص زنان و زايمان خود درباره جايگزين اين دارو سوال کنيد.
13- آيا ضروری است که نوزادم را برای شش هفته اول زندگيش در خانه نگه دارم؟
در اکثر ماه هاي سال، ويروسهاي زيادي سلامت کودکان و بزرگسالان را تهديد ميکنند و اين مسئله ميتواند تاثير شديدي بر نوزاد يا حتي نوزادي چهار هفتهاي داشته باشد. به اين علت، پيشنهاد نميکنم که با فرزندتان به مرکز خريد برويد. اما پيادهروي در اطراف محله يا حتي ملاقات چند دوست خوب مشکلي ايجاد نميکند.
14- هشت هفته باردارم و يک پسر چهار ساله دارم و بسيار نگران رفتار او در زمان به دنيا آمدن فرزند دوم هستم. هر مرتبه ای که به پسر چهار سالهام میگوييم کاري را نکن، میگويد شما من را دوست نداريد. از طرفی نمی توانيم او را آزاد گذاشته تا هرکاری دلش می خواهد انجام دهد. نمیخواهم با تولد فرزند جديد، او غمگين و عصبی شود.
خانم کارين استين مشاور روانشناسي ميگويد: فکر ميکنم چندين مورد در اينباره نقش مهمي را بازي ميکنند: کنارآمدن با گناهتان بهعنوان والدين، احساس خوب درباره محدوديتها و نتايج آنها، تجربيات احساسي پسر شما درباره اين جهان و کنارآمدن با رسيدن نوزاد جديد. در آغاز بايد بدانيد که در اکثر اوقات احساس گناه والدين امري عادي است (در مورد ايجاد محدوديت براي کودکان). ما ميخواهيم از فرزندمان به شکلي غريضي حمايت کنيم. گاهي لازم است که کودکان نتايج طبيعي رفتارش را تجربه کنند. کودکان بايد ياد بگيرند که با بازي کردن با احساس افراد، نميتوانند از پذيرش خطاي خود شانه خالي کنند. ثانيا، شما بهعنوان والدين نقش کنترلکننده را داريد. بايد به فرزندانتان نشان دهيد که آنان در کنار شما ايمن هستند، البته محدوديت هايي نيز وجود دارد. آنها تحت انضباط بودن را دوست ندارند (مثل مشخص کردن زمان بازي) و با گريه يا بدخلقي واکنش نشان ميدهند. احتمال بروز اين مسائل وجود دارد، ولي اجازه ندهيد که به اين طريق با احساسات شما بازي شود. محکم و پايدار باشيد، سرانجام نتيجه را مشاهده خواهيد کرد. بهعنوان کودکي کوچک، پسرتان هنوز از بلوغ کافي برخوردار نيست تا تجربيات خود را کاملا درک کند. اگر او منظور شما را نفهميد، به او کمک کنيد تا به روش ديگري مسئله را متوجه شود. او را با جنبههاي مختلف مسائل آشنا کنيد. براي روشن شدن اتفاقات پس از زايمان و داشتن برادر يا خواهري کوچکتر، براي فرزندتان داستانهايي بسازيد و يا از تجربه کودکي خود هنگاميکه در چنين شرايطي قرار داشتيد، صحبت کنيد. آنها ميتوانند سوالات خود را مطرح کرده و شما نيز ميتوانيد درباره نوزاد جديد توضيح بيشتري دهيد. هنگام ملاقات پزشک يا اجراي سونوگرافي او را همراه خود ببريد تا اينکه موضوع نوزاد جديد در مغز او به خوبي شکل گيرد. در مورد نوزاد جديدتان حتماً از اصطلاح "کودک جديدمان" و نه "نوزاد جديد مادر" استفاده کنيد، تا اينکه مقام او تنزل نيابد، اما در واقع خودتان ميدانيد که معمولاً برنده اصلي، نوزاد جديد خواهد بود. بسياري از خواهران يا برادران بزرگتر هنگاميکه نوزاد جديدي وارد منزل ميشود، به طريقي عقبنشيني ميکنند و شما بايد انتظار آنرا داشته باشيد. به او عشق و علاقه فراوان نشان دهيد و کمي بيشتر ناز او را بکشيد و حتماً آلبوم عکسهاي او را بيرون بياوريد و به او بگوييد که آن روزها وقتيکه او براي اولين بار وارد زندگي شما چه روزهاي خوب و شادي داشته ايد. اگر فرزندتان احساس کند که او را دوست داريد و مراقب او هستيد، امنيت بيشتري را احساس خواهد کرد و به احتمال کمتري بدخلقي ميکند. هر روز زماني را براي او اختصاص دهيد.
16- بيست و شش هفته باردارم. براي معاينه به پزشک مراجعه کردم و او متوجه شد که ادرار من حاوي پروتئين است. پزشک داروهايي براي درمان اين مشکل براي من تجويز کرد. اما اکنون اين دارو باعث استفراغ هر روز صبح من ميشود. آيا بايد مصرف آنرا ادامه دهم يا خير. علاوه براين، آيا پروتئين موجود در ادرار من، فرزندم را تحت تاثير قرار خواهد داد؟
دکتر برانوين مور متخصص زنان و زايمان ميگويد: پروتئين در ادرار تاثير مستقيمي بر جنين ندارد. علت بررسي ادرار اين است که از وجود پروتئين در ادرار مطلع شوند، زيرا وجود پروتئين نشانه پرهاکلامپسی است. اين مشکلي است که در آن فشار خون شما به سرعت افزايش مييابد، عملکرد کليههاي شما غيرطبيعي ميشود و با کاهش پلاکتهاي خوني، باعث لخته شدن خونتان ميشود. در موارد بسيار شديد، ميتواند باعث ناهنجاريهاي کبد و تشنج شود. در صورت ابتلاي باردار به پرهاکلامپسي، جفت تحت تاثير قرار ميگيرد و بر رشد فرزندتان و ميزان مايع آمنيوتيک تاثير ميگذارد. اگر دچار ترشحات واژني هستيد، نيز امکان رويت پروتئين در ادرار وجود دارد. پزشکتان به شما داروي آنتی بیوتیک داده است. متاسفانه اين آنتی بیوتیکها ميتواند باعث تهوع و استفراغ شود، حتي زمانی که باردار نيستيد. سعي کنيد تا آنرا کمي ديرتر پس از صرف صبحانه مصرف کنيد. اگر قادر به تحمل آن نيستيد، از مراقب پزشکي خود بخواهيد که داروي متفاوتي براي شما تجويز کند.
18- سي و يک سال دارم و با فرزند دوم خود بيست و هفت هفته باردارم. وقتی براي دومين ملاقات بارداری خود به درمانگاه مراجعه کردم، پرستار به من گفت که در مورد رشد فرزندم نگران است، زيرا به جاي افزايش وزن، دچار کاهش وزن شدهام. او به من تصويربرداري را توصيه کرد که فرزندم را در حالت بريچ نشان داد. آيا بايد نگران باشم که فرزندم به وضعيت عادي باز نگشته است؟ علاوه براين، چه زماني بايد در انتظار چرخش فرزندم باشم؟
خانم تينا اوت نرس ماما ميگويد: بسياري از جنينها در اين مرحله از بارداری در وضعيت بريچ قرار دارند و فکر نميکنم که در اين زمان موردي براي نگراني وجود داشته باشد. هنوز زمان زيادي براي چرخش فرزندتان وجود دارد. اگر فرزندتان تا هفته ۳۵ تا ۳۶ نچرخيد، چند روش غيرتهاجمي وجود دارد که با اجراي آنها ميتوانيد، فرزندتان را براي چرخش تشويق کنيد.
چرخاندن بريچ: در هفتهي ۳۲-۳۵ بارداری شروع ميشود. زماني که شکم تان خالي و جنين فعال است، اين حرکت را سه بار در روز و در هر مرتبه ده تا پانزده دقيقه حرکت را انجام دهيد. آرام باشيد، نفس عميق بکشيد و از تنش پرهيز کنيد. از بالشي روي سطح صاف استفاده کنيد تا باسنتان شش سانتيمتر از شانههايتان بالاتر قرار گيرد. قدرت جاذبه زمين سر جنين را به سمت انتهاي رحم شما ميچرخاند، آرامش خود را حفظ کنيد و با انجام اين حرکت ميتوانيد اميدوار باشيد که فرزندتان به وضعيت صحيح بچرخد.
ماساژ: دست چپ را در زير شکم و دست راستتان را درست بالاي دست چپ قرار دهيد. دستانتان را در جهت عقربههاي ساعت در سمت راست شکمتان حرکت دهيد. همانطوريکه دست راست شما به بالاي شکم ميرسد، دست چپتان را روي دست راست گذاشته و دستانتان را از سمت چپ روي شکمتان حرکت دهيد. همانطوريکه دايره کامل ميشود، اين حرکت را در جهت عقربههاي ساعت ادامه دهيد. هنگاميکه به بدن خود روغن ميماليد، به آرامي بدن خود را ماساژ دهيد. براي هر مرتبه حدود ده دقيقه و چند نوبت در روز ماساژ دهيد.
20- بیست هفته باردار هستم و اخیراً سمت راست شکم هنگام شب دردناک میشود. درد حدوداً برای چهار ساعت ادامه دارد و فقط درست در قسمت بالای کنارههای شکمم در سمت راست احساس میشود. درست مثل این است که شخصی از داخل محکم شکم مرا گرفته است. فشار خونم خوب است. آیا این درد عادی است؟ علت آن چیست؟ و برای درمان یا کاهش آن چه کاری میتوانم انجام دهم؟
خانم تینا اوت نرس ماما میگوید: دردی که در سمت راست بدن خود احساس میکنید که شاید به ناحیه اندام تناسلی شما نیز برسد، احتمالاً تحت تاثیر گرفتگیهای پیوندهای گِردی است که رحم شما را در ناحیه لگنی در جای خود نگه میدارد. همانطوریکه رحمتان بزرگ میشود، این درد که منشاء آن کشیدگی پیوندها است میتواند تا نواحی پایین (رانها) گسترش یابد. زمانیکه درد شروع میشود، نفسهای عمیق بکشید و به آرامی به سمت درد خم شوید. این نوع درد در بیشتر بارداران مشترک است. ممکن است پزشکتان دارویی برای بهبود گرفتگی برای شما تجویز کند البته هرگز قبل از مصرف هر گونه دارویی با پزشک خود مشورت کنید. اگر درد همراه با شکمی سفت، تهوع یا استفراغ یا سرگیجه باشد، ممکن است نشانه مشکلی جدیتر باشد، پس سریعاً باید مراقب پزشکی خود را مطلع سازید.
21- بیست و هشت هفته باردارم. چند وقت است که به زگیل های تناسلی مبتلا شدهام که برای آن تحت درمان قرار گرفتم. حدود هشت هفته باردارم، ولی تعداد زگیلها افزایش یافته است. پزشک گفت که او نمیتواند آنها را درمان کند، چرا که جنین را تحت تاثیر قرار خواهد داد. او گفت: به همین علت، باید از طریق سزارین زایمان کنم. زمانی که برای تعیین وقت زایمان به بیمارستان رفتم، پزشک به من گفت که میتوانم زایمانی طبیعی داشته باشم، چراکه زگیلها زیاد بزرگ نیستند و تعداد آنان زیاد نیست. تعداد دو یا کمی بیشتر در باز شدگی واژن وجود دارد. آیا این مشکل فرزندم را تحت تاثیر قرار نخواهد داد؟
دکتر برانوین مور، متخصص زنان و زایمان میگوید: نوع ۶ و ۱۱ ویروس پاپیلومای انسانی باعث ایجاد زگیل اندام تناسلی میشود که میتواند برای سالها بدون ایجاد مشکل قابل توجهی نهفته بماند. سیستم ایمنی در کنترل تعداد و اندازه زگیل های تناسلی نقش بسیار مهمی دارند و همانطوریکه هنگام بارداری سیستم ایمنی شما تضعیف میشود، زگیلها خود را نشان میدهند یا به سرعت رشد میکنند. البته بسیاری از درمانهای رایج برای زگیل های تناسلی طی بارداری ممنوع هستند. البته امکان سوزاندن زگیلها در اتاق جراحی وجود دارد، اما این درمان نیز بهتر است تا پس از زایمان به تعویق افتد. ممکن است پس از زایمان تعداد زگیلها کاهش یابد و یا کاملا ناپدید شود، البته نشانههای باقی مانده نیز قابل درمان هستند. به یاد داشته باشید که تنها بخش قابل مشاهده زگیلها درمان میشود و ممکن است عفونت ویروسی در سلولهای دیگر باقی بماند و شما دوباره به این مشکل دچار شوید. اگر دچار این زگیلها هستید، حتماً لازم نیست زایمان سزارین کنید، مگر اینکه بزرگی زگیلها بازشدگی رحمی را مختل کنند. مهم است که پس از زایمان، مراقبتهای واژنی را به خوبی اجرا کنید و دو بار در روز در آب گرم مخلوط با نمک بنشینید. این عمل برای ضدعفونی کردن واژن است و عفونت را کاهش میدهد.
22- سی و یک سال دارم. تصویربرداری سونوگرافی داشتم تا مطمئن شوم جنین در محل درستی قرار دارد، ظاهراً همه مسائل خوب به نظر میرسید. اما ناگهان شروع به خونریزی کردم و به سرعت خود را به بیمارستان رساندم. زمانیکه به بیمارستان رسیدم، خونریزی شدیدی داشتم و پزشک گفت که دهانه رحم من باز شده و فرزندم را از دست دادهام. متوجه این مسئله نمیشوم، زیرا فقط ده هفته باردار بودم. حالا شدیداً احساس سرگردانی میکنم، زیرا احساس میکنم از خود و فرزندم مراقبت نکردهام. بسیار مشتاق شیردهی پستانی دوباره بودم.
هنوز نامی انتخاب نکرده بودیم، چرا که جنسیت فرزندمان را نمیدانستیم. احساس میکنم، قسمتی از وجود خودم را از دست دادهام و هرگز قادر به داشتن دوباره آن نیستم. همسرم برای بارداری من بسیار هیجانزده بود، چرا که این اولین فرزند او بود. او بسیار آسیبدیده است و نمیدانم چگونه او را آرام کنم. خودم نیز آسیبدیدهام و مطمئن هستم که او پدر خوبی برای فرزندمان میشد. او در هر مسئلهای از من پشتیبانی میکند.
خانم "کارین استین" مشاور روانشناسی میگوید: برای از دست رفتن فرزندتان، بسیار متاسفم. احساس آسودگی خاطر میکنم که شما و همسرتان برای از دست رفتن فرزندتان سوگواری میکنید، چراکه این عمل آرامشبخش است و گامی ضروری برای التیام و حرکت به سوی آینده است. به همسرتان فرصتی دهید تا او به روش خودش با این مسئله کنار بیاید، اما مسیر گفتگو و همدردی با او را باز نگه دارید. میتوانید نامی برای فرزندتان انتخاب کنید و نامه خداحافظیای برای او بنویسید یا راهی پیدا کنید که به روش خودتان با او خداحافظی کنید. زمانی را برای تفکر به این مسئله صرف کنید که چگونه این جنین زندگی و رابطه زناشویی شما را تحت تاثیر قرار داد و برای این تجربه و فرصت و تمامی آنچه را که به دست آوردید (و نه فقط از دست رفتهها)، شکرگزار باشید. میدانم که بسیاری از بانوان برای ناتوانی در به پایان رساندن بارداری، چقدر احساس ناامیدی میکنند، اما همچنین میدانم که احساس گناه نیز کمکی نخواهد کرد. علت سقط جنینها همیشه معلوم نیست، اغلب سقط جنین، روش طبیعت برای حصول اطمینان از این مطلب است که نوزادانی که به دنیا میآیند، از سلامت کافی برخوردار و قادر به زندگی خوبی باشند.
23- سی سال دارم و فرزند دوم خود را شانزده هفته باردارم، اما میترسم، زیرا دو بار سقط جنین داشتهام. دچار میگرن شدیدی هستم که در بارداری اول خود به آن مبتلا نشدم. البته پزشک میگوید که نگرانی اصلی، فشار خون من است که به تازگی تثبیت یافته است. آیا باید نگران باشم یا فقط دچار هیجان شدهام؟
خانم تانیا اوت نرس ماما میگوید: با توجه به سابقه شما، بررسی دقیق هر نگرانیای که باعث آزار شما میشود بسیار مهم است. برخی از مبتلایان به میگرن طی بارداری دچار میگرن نمیشوند و بعضی از بارداران که هرگز دچار میگرن نشدهاند، ناگهان دچار این مشکل میشوند.
راهنماییهای زیر را امتحان کنید:
- استفاده از کمپرس یخ روی سر و گردن التیام بخش خواهد بود. زمانیکه دچار میگرن هستید، از استفاده کمپرس گرم (مرطوب یا خشک) روی سرتان خودداری کنید.
- از استرس، بیداری تا دیروقت، نور چشمکزن و صداهای بلند دوری کنید.
- از وعدههای غذایی تان چشم پوشی نکنید.
- از غذاهایی که باعث بروز مشکل میشود پرهیز کنید، مثل نوشیدنیهای الکلی، پنیر (هر ماده غذایی که حاوی "تیرامین" است)، شکلات، کافئین و شیرینکنندههای مصنوعی.
- در حد امکان از مواد غذایی تازه استفاده کنید و از استفاده از مواد غذایی حاوی نگهدارندهها پرهیز کنید.
- از مواد غذایی سرشار از کلسیم استفاده کنید. به این ترتیب در کنار التیام سردرد، فواید بسیاری نیز نصیب شما میگردد.
24- سی و دو سال دارم و به تازگی زایمان داشتهام. طی بارداریام، افزایش وزن و تورم نداشتم. همه مسائل برای زایمانی واژنی آماده بود، اما فشار خونم بسیار بالا بود، بنابراین مجبور به سزارین شدم و پس از زایمان نیز دو مرتبه برای افزایش فشار خون در بیمارستان بستری شدم. برای رفع این مشکل با نظر پزشک دارو مصرف میکنم. فشار خونم هنوز بین ۱۱۶/۱۴۵ و ۱۲۵/۱۷۵ است. یک ماه گذشته و فشار خونم کاهش نیافته است. لطفا کمکم کنید.
دکتر "برانوین مور" متخصص زنان و زایمان میگوید: مشکلات وابسته به فشار خونِ دوران بارداری، براساس زمان آغاز آن، به دو دسته تقسیم میشود.
افزایش فشار خون مرتبط با بارداری که پس از هفته ۲۰ بارداری شروع میشود و طی شش هفته پس از زایمان بهبود مییابد. اگر در ادرار پروتئین وجود داشته باشد، این مشکل را پرهاکلامپسی مینامند. براساس داروهای مصرفی شما و بستری شدن شما در بیمارستان، به نظر میرسد فشار خون شما افزایش زیادی داشته و کنترل آن نسبتاً مشکل بوده است. اگر فشار خون شما کاهش نیافت، برای تشخیص دلیلِ افزایش فشار خون شما، مهم است که با پزشکی متخصص ملاقات کنید و تحت درمان قرار گیرید. اگر میخواهید دوباره باردار شوید و هنوز دارو مصرف میکنید، مطمئن شوید داروهای مصرفی شما ایمن هستند و در صورتی که داروهای شما برای بارداری ایمن نبودند از پزشک بخواهید آنها را با انواع ایمنتر جایگزین کند.
25- بیست و چهار سال دارم و ۲۹ هفته است که باردار هستم. زمانیکه به همسرم خبر بارداریم را دادم، خیلی خوشحال نشد. ولی به او گفتم که از بارداریم بسیار خوشحال هستم. با اینکه خانواده من و همسرم بخوبی از ما حمایت میکنند، اما همسرم اصلا با این موضوع کنار نمیآید. پس از این مسئله ما همیشه با هم درحال نزاع بودیم و بالاخره از یکدیگر جدا شدیم. من بخاطر اضطراب دچار کاهش وزن شدهام و درباره اتفاقات آینده، زمانی که فرزندم به دنیا میآید، نگرانم. چگونه والدینی خواهیم بود؟ علاوهبراین همسرم را بسیار دوست دارم.
دکتر "کارین استین" متخصص روانشناسی میگوید: به نظر میرسد که شما و همسرتان در رابطه خود دچار مشکلاتی هستید که زمان زیادی هم برای حل آن ندارید. مسلماً شما رابطهای عادی ندارید و تحت تاثیر این واقعیت که با یکدیگر تماسی ندارید و با هم زندگی نمیکنید، تلاش برای والد بودن بسیار سخت خواهد بود. به نظر من او از نظر احساسی و فیزیکی در دسترس نیست تا بتواند اکنون و زمانیکه زایمان میکنید، به شما کمک کند و بنابراین پیشنهاد میکنم که شما برای بارداری و زایمان برنامهریزی کنید. به این ترتیب شما مراقب اصلی نوزاد خواهید بود و باید برای چگونگی کنارآمدن با این وضعیت و اینکه چه کسی به شما کمک کند، تصمیمات کلیدیای را بگیرید. میدانم که این وضعیتِ بسیار سختی است و مسائل بسیاری برای حل وجود دارد، ولی همهی این مسائل را با دقت بررسی کنید و مطمئن شوید که برای گرفتن تصمیمی صحیح، اطلاعات لازم را دریافت کردهاید. سپس از خود بپرسید، برای فرزندتان، چه نوع والدی میخواهید باشید؟ در ضمن علاقه شما به همسرتان، علتی کافی برای این مسئله نیست که او به این روش از شما سوءاستفاده کند. به شما اصرار میکنم که برای تصمیمگیری درباره زندگی و آیندهتان و برای پشتیبانی بهتر شما و فرزندتان از آسیبها به دنبال حمایت مشاور خانواده باشید. پس با نزدیکترین مشاور خانواده تماس بگیرید.
26- سی و چهار سال دارم و زمانیکه برای مدت زیادی میایستم، دچار درد در ناحیه پایین لگن و درد تیزی در سمت چپ باسن خود هستم. این درد چه میتواند باشد؟
نرس ماما تینا اوت میگوید: این مشکلی بسیار معمول در دوران بارداری است و تحت تاثیر دگرگونیهای وضعیت بدنی طی بارداری رخ میدهد که باعث تغییر در مرکز ثقل بدن میشود. اگر ماهیچههای کف لگن و پشت ران ضعیف باشند، این ناراحتی شدت میگیرد. دگرگونیهای هورمونی باعث سُست شدن بیشتر ماهیچههای پیوندها میشود. بنابراین ممکن است در ناحیه باسن و پائین پاها احساس درد کنید، چراکه پیوندهای خاجی لگن خاصره حرکت کرده و گاهی به اعصاب پا فشار وارد می آورند. بنابراین وضعیت بدنی خود را بهبود بخشید. زمانیکه میایستید یا راه میروید، چانه شما باید به داخل کشیده شده باشد و به سمت جلو نباشد، شانهها و قفسه سینه شما باید به سمت بالا به پشت باشد و زمانیکه ایستادهاید، سعی کنید که کَفَلهای خود را به سمت داخل بکشید، در این صورت ماهیچههای شکمیتان از ستون فقرات شما پشتیبانی میکنند. کمپرس گرم مثل کیسه آب گرم روی ناحیه آسیبدیده، جریان خون را افزایش بخشیده و باعث باز شدن گرفتگیها و بهبود سریعتر میشود. در هنگام خواب بالشی بین زانوان خود بگذارید. ورزش ملایم، منظم و آرام، ماهیچههای بدن را تقویت خواهد کرد. اجرای فیزیوتراپی، درمان از طریق مالش استخوان و مفاصل و کایروپراکتیک (ماساژ و جابجا کردن ستون فقرات) نیز یاریرسان خواهد بود. با متخصص باتجربهای ملاقات کنید که در کار با بانوان باردار تجربه کافی داشته باشد. از مراقب پزشکی خود درباره ملاقات با متخصص سوال کنید. سینهبندی بپوشید که دقیقا به اندازه شما باشد و بدنتان را حمایت کند و از کفش پاشنه کوتاه استفاده کنید.
هنگامیکه روی چهارپایه یا صندلیای نشستهاید یا به یک سمت دراز کشیدهاید، از همسرتان درخواست کنید پشت شما را مالش دهد. حمام آب گرم یا دوش آب بسیار گرم، برای بهبود حالت روانی و نیز پشت درد و درد مفاصل بسیار مفید است.