آیا پر کردن دندان در بارداری مجاز است؟
فرآیند پوسیدگی با خارج کردن بخش پوسیده دندان و پر کردن آن متوقف می شود. در مواقعی که پوسیدگی وسیع باشد، به طور موقت دندان پر می شود تا حساسیت دندان نسبت به درمان مشاهده شود. اگر بعد از چند روز علائم نامطلوبی وجود نداشت، ترمیم موقت برداشته شده و ترمیم دائمی جایگزین می شود.
نوع ماده ای که برای پر کردن استفاده می شود؛ به محل و نوع دندان بستگی دارد. دندان های آسیای بزرگ بیشترین عمل را انجام می دهند و فشار زیادی را در جویدن متحمل می شوند بنابراین نسبت به دندان های جلویی به ماده با دوام تری نیاز دارند.
انواع موادی که برای پر کردن دندان از آنها استفاده می شود
پر کردن دندان با آمالگام
آمالگام احتمالاً قدیمی ترین ماده ای است که برای پر کردن دندان به کار برده می شود و به دلیل رنگ نقره ای به سادگی قابل تشخیص است. آمالگام ترکیبی از چند فلز، از قبیل نقره، جیوه و قلع است. از آنجایی که جیوه موجود در آمالگام سمی دانسته می شود، این ماده کم کم محبوبت خود را از دست می دهد.
به هر حال آمالگام هنوز یکی از ارزان ترین و مقاوم ترین مواد پر کردن دندان است که به دلیل تیره شدن رنگ فلز به مرور زمان طرفدار زیادی ندارد. به علاوه برای استفاده از آمالگام باید بخش سالم دندان نیز تراشیده شود تا بتوان ماده را به خوبی به دندان چسباند. همچنین چون آمالگام از فلز ساخته می شود، احتمال بروز حساسیت به سرما و گرما را نیز به دنبال دارد.
پر کردن دندان با کامپوزیت
کامپوزیت ظاهری شبیه به دندان طبیعی ایجاد می کند و در صورت استفاده از آن لازم نیست بخش سالم دندان برای چسباندن آن تراشیده شود. کامپوزیت برخلاف فلز دچار خوردگی یا تغییر رنگ نمی شود. چسباندن این ماده به دندان آن را مقاوم تر می کند و انتخابی مناسب برای ترمیم پوسیدگی های کوچک به شمار می آید.
اما نقطه ضعف کامپوزیت این است که برای ترمیم پوسیدگی های بزرگ مناسب نیست و هزینه پر کردن دندان با کامپوزیت بیشتر از آمالگام است. از این گذشته پر کردن دندان با کامپوزیت زمان بیشتری می برد و این ماده در برابر لک شدن با چای و قهوه آسیب پذیرتر است.
آیا پر کردن دندان در بارداری ضرر دارد؟
تمام مواد پر کردنی دندان ها که به رنگ تیره (نقره ای رنگ) هستند، آمالگام نام دارند. در حدود 50 درصد از مواد تشکیل دهنده آمالگام جیوه است. گرچه در بیشتر کشورهای دنیا استفاده از آن برای پر کردن دندان ممنوع شده است، اما با توجه به دوامی که دارد، هنوز در بیشتر کشور های دنیا به عنوان ماده اصلی در پر کردن و ترمیم دندان های پوسیده استفاده می شود. جیوه موجود در دندان های پر کرده به مرور از آن ساتع شده و توسط بدن جذب می شود و در سلول ها تجمع می یابد. جذب و تجمع جیوه ساتع شده از آمالگام بیش از همه در سلول های کبد، مغز، کلیه، دستگاه گوارش و شش ها انجام می شود.
جویدن مواد سخت توسط دندان های پر کرده می تواند به آزاد سازی بیشتر جیوه موجود در آمالگام و جذب آن توسط سلول ها کمک کند. البته بیشترین مقدار آزاد سازی جیوه موجود در دندان های پر کرده، در هنگام خالی کردن و برداشتن مواد پر کردنی صورت می گیرد. به همین علت توصیه می شود که بانوان باردار به هیچ وجه اقدام به خالی کردن و یا خارج کردن آمالگام موجود در دندان های پر کرده خود نکنند. این موضوع که بدن شما چقدر تحت تاثیر اثرات سمی ناشی از بخارات جیوه موجود در آمالگام قرار بگیرد، به عواملی همچون ژنتیک، سن، نوع رژیم غذایی و ... بستگی دارد. یک نکته مهم در این زمینه تعداد دندان موجود در دهان شما هستند که بوسیله آمالگام ترمیم شده اند، بدون شک هرقدر تعداد آنها بیشتر باشد، بدن شما تحت تاثیر مقادیر بیشتری از جیوه قرار خواهد گرفت.
آیا امکان پر کردن دندان در هفته اول بارداری وجود دارد؟
در دوران بارداری توصیه می شود که از خدمات پیشگیرانه دندانپزشکی بهره بگیرید تا از عفونت های دهانی مانند بیماری لثه جلوگیری کند، زیرا این عفونت ها ممکن است باعث تولد نوزاد نارس شوند. کارهای دندانپزشکی ضروری مانند پر کردن پوسیدگی دندان و یا روکش کردن دندان در دوران بارداری زمانی ضرورت می باید که احتمال عفونت دهان وجود داشته باشد.
باتوجه به این که ماه اول یا سه ماهه اول حساس ترین بخش بارداری است و در این دوران بیش از همه جنین نسبت به عوامل محیطی آسیب پذیر است، توصیه می شود که در سه ماهه اول از انجام درمان های دندانی پرهیز کنید. کم خطرترین زمان برای انجام کارهای دندانپزشکی در زمان بارداری، سه ماهه دوم بارداری است. در سه ماهه سوم بارداری نیز برای مادر باردار مشکل است که مدت طولانی روی صندلی دندانپزشکی دراز بکشد تا روی دندانش کار شود. البته درد دندان و عفونت های احتمالی خطر تولد نوزاد زودرس را نیز افزایش می دهد. اما گاهی اوقات مجبور به انجام کارهای فوری و اورژانسی دندانپزشکی مثل عصب کشی و یا کشیدن دندان را در زمان بارداری هستیم. در صورت بروز مشکل برای دندان خود در طی بارداری موضوع را با پزشک خود مطرح کنید و دندانپزشک را از بارداری خود مطلع کنید تا جوانب احتیاط را در نظر داشته باشد. مطمئن ترین راه این است که کارهای غیر ضروری مربوط به دندان یا اعمال دندانپزشکی مربوط به زیبایی دندان ها مثل سفید کردن دندان ها را پس از تولد فرزندتان انجام دهید.
برخی بانوان نیز نگران تاثیر عکسبرداری از صورت و دهان بر جنین هستند. تاثیرات زیان بار اشعه X بر روی جنین بر کسی پوشیده نیست، به همین دلیل بسیاری از بانوان باردار به هیچ وجه تمایل به عکس برداری از دندان هایشان در این دوران ندارند. به یاد داشته باشید که بهترین راه حل موکول کردن تمامی درمان های دندانپزشکی به بعد از دوران بارداری است اما درصورتی که مشکل دندانی شما بسیار شدید و حاد بود و پزشک شما چاره ای جز عکس برداری از دندانتان نداشت، تمهیداتی برای جلوگیری از آسیب دیدن شما و جنینتان در هنگام عکس برداری در دسترس است.
در کلینیک‌های تخصصی وسایل حفاظتی مخصوصی وجود دارد که هنگام رادیوگرافی بر روی شکم بانوان قرار داده می‌شود تا جنین در معرض اشعه قرار نگیرد. به بانوان باردار توصیه می‌کنیم که هر زمان در طول این نه ماه به دندانپزشک مراجعه کردند، حتماً باردار بودن خود را به دندانپزشک اطلاع دهید تا هم از درمان های خاص دوران بارداری برخوردار شوند و هم دندانپزشک احتیاط و مراقبت بیشتری را به کار بگیرد. اگر به دلایل اورژانسی یا ضرورت تشخیص مشکل دندانی نیاز به x-ray دندان باشد، دندانپزشک تمام نکات احتیاطی لازم را برای محافظت از مادر و جنین رعایت می‌کند. دندانپزشک از پیشبند سربی و گردنبند تیروئیدی برای محافظت از شکم، تیروئید و بقیه قسمت های بدن استفاده خواهد کرد.
بهترین زمان برای پر کردن و عصب کشی دندان در بارداری
دندان عفونی یا با پوسیدگی گسترده نیاز به درمان سریع دارد. پر کردن و عصب کشی یکی از متداول ترین درمان های این عارضه است. از آنجایی که احتمال دارد وضعیت نامناسب دهان و دندان به جنین آسیب بزند، عصب کشی باید در صورت ضرورت انجام شود. عصب کشی در برخی موارد ضروری است و به نفع مادر و جنین است. پس از عصب کشی مانند هر درمان دیگری احتمال بروز عوارض وجود دارد، هر چند عصب کشی حداقل خطر را برای مادر و جنین دارد. مانند تمامی درمان های دندانپزشکی بهتر است پر کردن و عصب کشی دندان را نیز در سه ماهه دوم انجام دهید، اگر در سه ماهه سوم هستید درصورت امکان و با صلاح دید پزشک انجام ان را به بعد از زایمان موکول کنید.
