شیاف فرتیژست در بارداری آیا بی خطر و مجاز است؟

شیاف فرتیژست چیست؟

شیاف فرتیژست (Fertigest)، که با نام سیکلوژست (Cyclogest) نیز شناخته می شود، در واقع نام تجاری شیاف پروژسترون (Progesterone) است و عملکردی مشابه به هورمون پروژسترون در بدن دارد. این دارو با اهداف درمانی مختلفی تجویز می شود، از جمله:

• درمان ناباروری و افزایش احتمال وقوع بارداری،
• درمان مشکل پریود نشدن (آمنوره)،
• درمان خونریزی های غیرطبیعی رحمی که ناشی از عدم تعادل در هورمون ها هستند،
• درمان مشکل سندروم پیش از قاعدگی (PMS)،
• افسردگی پس از زایمان (ناشی از کمبود هورمون پروژسترون)،
• بالا بردن شانس موفقیت روش های کمک باروری مانند لقاح آزمایشگاهی یا همان آی وی اف (IVF) و کاهش خطر وقوع سقط زودهنگام در زنانی که تحت درمان با این روش ها هستند.

به علاوه شیاف فرتیژست در بارداری با چند هدف مهم تجویز می شود که عبارت هستند از:

• جلوگیری از سقط جنین،
• کمک به رفع هماتوم (خونریزی پشت و اطراف ساک حاملگی) و جلوگیری از تشدید آن،
• و کاهش خطر زایمان زودرس.

چرا شیاف فرتیژست در بارداری، تجویز می شود؟

هورمون پروژسترون، هورمونی مهم و ضروری در بارداری است که وجود مقادیر کافی از آن می تواند به تداوم بارداری کمک کند. در واقع زنانی که از کمبود هورمون پروژسترون رنج می برند، بیشتر در معرض سقط جنین و یا زایمان زودرس هستند و بنابراین پزشک با تجویز شیاف فرتیژست در بارداری، تلاش می کند تا با جبران کمبود هورمون پروژسترون، بارداری را حفظ کند.

مقدار و نحوه مصرف شیاف فرتیژست در بارداری

شیاف فرتیژست با دو دوز مختلف 200 و 400 میلی گرمی در بازار دارویی ایران در دسترس است و شما می توانید با نسخه پزشک به راحتی آن را تهیه کنید. فراموش نکنید که میزان دوز مصرفی شیاف فرتیژست، توسط پزشک و بر اساس شرایط شما تعیین خواهد شد، بنابراین هرگز به صورت خودسرانه مصرف آن را شروع نکرده و یا دوز شیاف خود را تغییر ندهید.

به علاوه لازم است بدانید که شیاف فرتیژست در بارداری به دو شکل مقعدی و واژینال، قابل استفاده است. فرقی ندارد که شما شیاف را به صورت واژینال استعمال کنید و یا مقعدی، در هر حالت هیچ تفاوتی در میزان اثربخشی و یا عوارض شیاف وجود نخواهد داشت.

احتیاط ها در هنگام مصرف شیاف فرتیژست در بارداری

اگرچه شیاف فرتیژست برای بیشتر مادران باردار قابل استفاده و بی خطر است، اما در صورت وجود هر یک از موارد زیر پزشک خود را در جریان بگذارید تا در رابطه با تجویز شیاف، جنبه احتیاط را در نظر بگیرد.

• وجود اختلالات انعقادی و یا سابقه تشکیل لخته در عروق،
• سابقه سکته قلبی و مغزی (به ویژه در طی 1 سال اخیر)،
• سرطان سینه، سرویکس یا واژن،
• بیماری قلبی،
• بیماری کلیوی،
• بیماری های کبدی،
• سقط جنین و یا وجود بقایای بارداری در رحم،
• صرع،
• ابتلا به بیماری هایی مانند آسم، میگرن، افسردگی و دیابت،
• و سابقه واکنش غیر معمول یا آلرژیک به پروژسترون، هورمون های دیگر، داروها، غذاها، رنگ ها و یا مواد نگهدارنده.

عوارض جانبی شیاف فرتیژست در بارداری

با اینکه شیاف فرتیژست، مزایای زیادی داشته و به حفظ بارداری شما کمک می کند، اما ممکن است که در حین درمان با آن برخی عوارض جانبی ایجاد شوند که از جمله آن ها می توان به این موارد اشاره کرد:

• نفخ،
• اسهال (در صورت استفاده مقعدی)،
• احساس درد در معده و شکم،
• حالت تهوع،
• حساسیت و درد سینه ها،
• سردرد،
• خواب آلودگی،
• تغییر در خلق و خو،
• تحریک پذیری،
• خونریزی غیر معمول از واژن،
• تغییرات شدید روحی و روانی،

به علاوه در حین استفاده از شیاف فرتیژست، ممکن است برخی عوارض جانبی را تجربه کنید که اگرچه احتمال وقوع آن ها اندک است، اما بسیار جدی و خطرناک بوده و در صورت مشاهده آن ها، باید بلافاصله به یک مرکز درمانی مراجعه کنید. این عوارض جانبی عبارتند از:

• تورم مچ پا و یا سایر بخش ها پا،
• زرد شدن چشم و پوست،
• تیره شدن رنگ ادرار،
• روشن شدن رنگ مدفوع،
• احساس بیماری کلی یا علائم شبیه آنفولانزا،
• تشکیل توده در سینه،
• مشکلات جدی ناشی از لخته شدن خون در عروق (مانند حمله قلبی، سکته مغزی، لخته شدن خون در ریه ها و پاها)،
• درد در قفسه سینه، فک و دست چپ،
• احساس ضعف در یک طرف بدن،
• لکنت زبان،
• مشکل در راه رفتن،
• ایجاد مشکلات ناگهانی در بینایی (به عنوان مثال، تاری، دوبینی، از دست دادن بینایی، بیرون آمدگی چشم و ...)،
• گیجی،
• سردرد شدید ناگهانی،
• سرگیجه شدید،
• غش کردن،
• مشکل در تنفس،
• سرفه خونی،
• درد، قرمزی، احساس گرما در لمس و تورم در بازوها یا پاها،
• ضایعات پوستی،
• و خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو).

آیا استفاده از شیاف فرتیژست در بارداری ایمن است؟

بله. استعمال شیاف فرتیژست در بارداری بی خطر است و عوارض جانبی ناشی از آن در مقابل فوایدی همچون جلوگیری از سقط جنین، قابل چشم پوشی است.

آیا استفاده از شیاف فرتیژست در بارداری، باعث دو جنسیتی شدن جنین می شود؟

خیر! بر اساس مطالعات انجام شده در سرتاسر جهان، استفاده از شیاف فرتیژست در بارداری بر روی جنسیت جنین تاثیری نخواهد گذاشت. بنابراین نگران نباشید و به تجویز پزشک خود عمل کنید.

تداخلات دارویی شیاف فرتیژست

توجه به تداخلات دارویی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. زیرا تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر داده و یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. برخی از فرآورده های دارویی که ممکن است با شیاف فرتیژست تداخل داشته باشند، عبارت هستند از:

• ریفامپین،
• داروهای ضد قارچ آزول از جمله ایتراکونازول،
• برخی داروهای ضد تشنج از جمله کاربامازپین، فنوباربیتال و فنی توئین،
• و بروموکریپیتن.

بنابراین بهتر است لیست تمام داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک برسانید تا احتمال وقوع تداخلات دارویی به حداقل برسد.

موارد مهم هنگام استفاده از شیاف فرتیژست در بارداری

اگر باردار هستید و پزشک برایتان شیاف فرتیژست را تجویز کرده است، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید تا میزان اثربخشی دارو به حداکثر رسیده و عوارض جانبی را نیز با شدت کمتری تجربه کنید.

• این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی شما شود. بنابراین از انجام دادن کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، خودداری کنید.
• اگر پزشک دستور داده تا از شیاف فرتیژست به صورت واژینال استفاده کنید، به یاد داشته باشید که در طی دوره درمان با این شیاف، از سایر محصولات واژینال استفاده نکنید مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد. زیرا انجام دادن چنین کاری ممکن است بر میزان جذب دارو توسط بدن شما تأثیر بگذارد.
• اگرچه بعید است، اما ممکن است در حین استفاده از شیاف فرتیژست در بارداری، با عارضه جانبی تشکیل لخته در عروق خونی مواجه شوید. بنابراین در صورت بروز علائم خطری مانند تنگی نفس، درد و تورم پاها، سرفه خونی و درد در قفسه سینه، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
• در صورت فراموش کردن یک دوز، در اسرع وقت از آن استفاده کنید. اگر تقریباً زمان نوبت بعدی شما فرا رسیده است، فقط از آن دوز استفاده کنید و میزان مصرف را دو برابر نکنید.
• اگرچه شیاف فرتیژست در بارداری هم به صورت واژینال و هم مقعدی قابل استفاده است، اما توصیه می شود که در این مورد بر اساس نظر و تجویز پزشک خود عمل کنید.
• از آنجا که ممکن است شیاف به راحتی خارج شود، بهتر است تا حداقل 2 ساعت به از جایگذاری آن، از جای خود بلند نشوید و یا اینکه جهت اطمینان، قبل از خواب، از شیاف استفاده کنید.
• اگر قبل از گذشت 2 ساعت از استعمال شیاف، به هر دلیل متوجه خروج آن شدید، می بایست مجددا از شیاف دیگری استفاده کنید. اما اگر بعد از گذشت دو ساعت محتویات شیاف خارج شد، جای نگرانی نیست زیرا مواد موثره و دارویی آن جذب شده اند.
• هرگز و تحت هیچ شرایطی استفاده از شیاف فرتیژست در بارداری را به صورت خودسرانه قطع نکنید. شاید با توقف علائمی مانند لکه بینی، گمان کنید که نیازی به ادامه درمان با شیاف فرتیژست نیست، اما این تفکر کاملا اشتباه بوده و ممکن است با عواقب جبران ناپذیری مانند سقط جنین یا زایمان زودرس همراه باشد. بنابراین درمان را تا زمان گفته شده توسط پزشک ادامه دهید.

مطالعه بیشتر:

عوارض مصرف زیاد پروژسترون در بارداری چیست؟

آیا مصرف شیاف های واژینال در بارداری مجاز است؟

آیا شیاف پروژسترون برای مشکلات کیست تخمدان در بارداری اثر دارد؟

شیاف پروژسترون مقعدی در بارداری برای جلوگیری از سقط، آیا پروژسترون برای جلوگیری از سقط موثر است؟

نویسنده : تیم تالیف و ترجمه نی نی پلاس