مصرف استامینوفن در بارداری مجاز است؟
در سال های گذشته پزشکان بدون هیچ ترسی داروی استامینوفن را برای رفع تب، درد و علائم سرماخوردگی مادر باردار تجویز می کردند، اما بتازگی تحقیقات نشان می دهند که مصرف اشکال مختلف دارویی استامینوفن مانند قرص، شربت، شیاف و داروهای ترکیبی سرماخوردگی حاوی استامینوفن در دوران بارداری می تواند مشکلاتی را برای جنین پس از تولد ایجاد کند. به همین دلیل هر گز نباید هیچ دارویی را بدون تجویز پزشک مصرف کرد. توجه کنید که حتی استامینوفن را نباید بیش از میزان تجویز شده در دوران بارداریی استفاده کرد.
استامینوفن در بارداری مضر است؟
استامینوفن (با نام های انگلیسی: Tylenol, Panadol) دارویی است که اغلب برای رفع تب و درد استفاده می شود و راحت ترین دارویی است که می توان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. تاکنون پزشکان معتقد بودند که مصرف استامینوفن در دوران بارداری کاملاً بی خطر است، اما بتازگی تحقیقات بسیاری انجام شده که نشان می دهند مصرف استامینوفن در دوران بارداری می تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد، زیرا هیچ دارویی بطور 100 درصد بی ضرر نیست.
عوارض مصرف استامینوفن در دوران بارداری
مصرف استامینوفن در دوران بارداری منجر به بروز مشکلات زیر در کودک می شود:
- اختلالات رفتاری کودک
مصرف استامینوفن بویژه با دوز بالا یا در اواخر دوران بارداری می تواند منجر به بروز اختلالات رفتاری مانند بیش فعالی، کم توجهی (ADHD) و اختلال حرکتی در کودک شود. اما در برخی موارد این مشکل ایجاد نشده است. با این حال به تحقیقات بیشتری نیاز است. یک پژوهش جدید در این حوزه حاکی از آن است که استفاده از استامینوفن در سه ماهه اول بارداری، احتمال بروز اختلال بیش فعالی را در کودک پس از تولد افزایش می دهد.
- آسم کودک
محققان معتقدند مصرف استامینوفن در دوران بارداری می تواند منجر به ابتلا کودک به آسم شود. اما آنها تردید دارند که آیا مصرف استامینوفن در بارداری منجر به بیماری آسم در کودک می شود یا بیماری که مادر باردار برای درمان آن از این دارو استفاده کرده است. به همین دلیل برای اثبات این فرضیه به تحقیقات و پژوهش های بیشتری نیاز است.
- اختلال رشد دستگاه تناسلی کودک
کریپتورکیدیسم عارضه ای است که در آن یکی یا هر دو بیضه نوزاد پسر درون شکم باقی مانده و به دورن کیسه بیضه پایین نیامده باشند. برخی از تحقیقات نشان می دهند که مصرف استامینوفن در بارداری بویژه قبل از 6 ماهگی و یا مصرف مداوم آن بیش از 4 هفته می تواند منجر به بروز بیماری مادرزادی نهان بیضگی در کودک پسر شود.
کارشناسان عنوان می کنند که نتایج این پژوهش ها به این معنا نیست که نباید به هیچ عنوان در دوران بارداری برای رفع تب یا درد از استامینوفن استفاده کرد، اما توصیه می کنند این دارو حتماً باید تحت نظر پزشک و با تجویز او استفاده شود، به ویژه اگر باید به دفعات زیاد مصرف شود.
مادر باردار باید توجه داشته باشد که تا حد ممکن هیچ دارویی مصرف نکند و در صورت دستور پزشک حتماً با دوز بسیار پایین استفاده شود. مصرف بیش از حد استامینوفن در دوران بارداری می تواند به کبد شما آسیب برساند و اگر در سه ماهه سوم بارداری مصرف شود می تواند کبد جنین را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
استامینوفن کدئین در بارداری
توجه داشته باشید که مصرف هر نوع مسکن و به خصوص مسکن هایی که ترکیبی از چند دارو در درمان سردرد، بدن درد، تب، ضدسرفه، رفع آبریزش بینی و ضد احتقان و غیره هستند مانند استامینوفن کدئین، سرماخوردگی بزرگسالان، ادویل (Advil) ، آدالت کولد (Adult cold)، کلد استاپ در دوران بارداری می توانند مشکل ساز باشند، به همین دلیل حتماً باید در مواقع ضروری و تحت نظر پزشک مصرف شوند. زیرا مصرف این داروها در دوران بارداری ممکن است خطرناک باشند.
همچنین مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (به انگلیسی: NSAIDs ) در دوران بارداری باید حتماً به دستور پزشک باشد، این داروها نام های زیر در بازار تولید می شوند:
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- آسپیرین
- سدیم سالیسیلات
زیرا این نوع داروها می توانند با توجه به سن سه ماهه بارداری شما اثرات متفاوتی داشته باشند.
مصرف استامینوفن 500 در بارداری
در بارداری نیز مانند تمامی دوران ها، دردهای زیادی ممکن است یک روز زیبای شما را مختل کنند. برای رهایی از این دردها گاهاً مصرف دارو ضرورت پیدا می کند. گرچه بهترین راهکار این است که تا حد امکان از مصرف دارو پرهیز کنید، اما یکی از گزینه های انتخابی در این زمان قرص استامینوفن است. برای جلوگیری از هرگونه عوارض احتمالی بر روی سلامتی و رشد جنین، لازم است پیش از مصرف هر دارویی اول با پزشک خود مشورت نمایید.
برای برطرف کردن درد های نظیر سردرد، کمر درد و ... می توانید در روز هر 4 ساعت یکبار استامینوفن 500 بخورید. به یاد داشته باشید که نباید دوز مصرف روزانه ی شما از 4000 میلی گرم بیشتر باشد و حتی توصیه می شود که به این مقدار نیز نرسد.
مصرف استامینوفن 325 در بارداری
برای تسکین دردهایی همچون کمر درد، سر درد، بدن درد و ... در دوران بارداری می توانید از استامینوفن 325 استفاده کنید اما به یاد داشته باشید که همانند تمامی داروها، مصرف آن بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود. در صورت مشورت با پزشک متخصص می توانید هر 4 ساعت یک عدد از این قرص مصرف کنید. توصیه می شود که مصرف مداوم این قرص از 3 تا 5 روز بیشتر نشود. درصورت ادامه پیدا کردن درد، برای مصرف بیشتر از آن مشورت با پزشک متخصص الزامی است.
مقدار مناسب استامینوفن در بارداری
یکی از داروهایی که برای درمان مشکلات رایج از جمله سردرد، سرماخوردگی، تب خفیف، کمر درد یا آنفولانزا برای مادران باردار تجویز می شود، استامینوفن است. اما نباید فراموش کرد که میزان مصرف آن بسیار اهمیت دارد، زیرا منجر به بروز مشکلاتی در مادر و جنین می شود، پس فراموش نکنید که حتماً باید به میزان تجویز پزشک مصرف کنید.
- استامینوفن، ایبوپروفن یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی در عین بی خطر بودن می توانند عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
- بهتر است بدانید مصرف بیش از حد استامینوفن در دوران بارداری می تواند به مشکلات بسیار مهم مانند نارسایی کبدی در مادر و جنین منجر شود.
- یک قرص معمولی استامینوفن 500 میلیگرم است، اما بهتر است آن را نصف کنید و فقط نیمی از آن را 1 بار مصرف کنید. البته دستور پزشک در اولویت است.
- در صورت تب بالا پزشکان توصیه می کنند هر چهار ساعت یکبار یا حداقل چهار بار در روز استامینوفن مصرف شود. (با احتیاط)
- مصرف بیش از 300 میلی گرم استامینوفن در روز می تواند خطرناک باشد.
هشدارهای مصرف استامینوفن در حین بارداری
به طور کلی، بهتر است مادران باردار بدون مشورت پزشک از مصرف استامینوفن در بارداری خودداری کنند، لذا توصیه می شود:
- دوز مصرفی تجویز شده توسط پزشک یا کارشناس را در نظر داشته باشید و از مصرف بیشتر دارو پرهیز کنید.
- همیشه برچسب های جعبه یا بسته بندی قرص را به دقت بخوانید.
- بدون نظر پزشک، از مصرف داروهای دیگر همراه با استامینوفن خودداری کنید.
- اگرچه هیچگونه تداخل دارویی با استامینوفن گزارش نشده است اما قبل از مصرف، بهتر است پزشک را در جریان سایر داروهایی که استفاده می کنید، قرار دهید.
- مادران در دوران بارداری برای تسکین درد، تب و سردرد، از این دارو استفاده میکنند، در حالیکه مصرف استامینوفن تنها در صورت تب بالا مجاز است.
- تب بالا می تواند تاثیر مستقیم بر رشد جنین داشته و منجر به نقایص مادرزادی شود.
- از آنجا که خطر مصرف استامینوفن بسیار کمتر از تب بالا است، پزشکان می توانند تنها در صورت بروز تب بالا در بارداری، این دارو را تجویز کنند.
استامینوفن در سه ماهه های بارداری
تحقیقات منظم نشان می دهد که زمان مصرف این دارو تاثیر متفاوتی بر مادر باردار و بارداری دارد:
- اگر مادر باردار استامینوفن را در سه ماهه اول بارداری مصرف کند، احتمال بیش فعالی در کودک تا 9 درصد افزایش خواهد یافت.
- در سه ماهه اول، هورمون ها، غدد درون ریز و سیستم عصبی جنین در حال رشد هستند و مصرف استامینوفن مانع از پیشرفت رشد آن خواهد شد.
- احتمال بروز اختلال بیش فعالی کودک در مادرانی که استامینوفن را در سه ماهه آخر بارداری مصرف کرده اند تا 28 درصد با افزایش مواجه بوده است.
- مصرف استامینوفن در سه ماهۀ اول و سوم یا در کل دوران بارداری، احتمال ابتلای کودک به بیش فعالی را تا 68 درصد افزایش می دهد.
- بنابراین در حال حاضر هیچ دارویی 100 درصد بی خطر نیست و هر دارویی در دوران بارداری باید با نهایت احتیاط و با نظر پزشک مصرف شود.
استفاده از دارو در دوران بارداری اجتناب ناپذیر است، اما نباید بیش از مقدار لازم و بی رویه مصرف گردد. بهتر است قبل از مصرف هر داروی خوراکی با پزشک مشورت کنید.
آخرین یافته های دانشمندان در خصوص مصرف استامینوفن در بارداری:
یک پژوهش جدید در این حوزه حاکی از آن است که استفاده از استامینوفن در سه ماهه اول بارداری، احتمال بروز اختلال بیشفعالی را در کودک افزایش میدهد.
- در این پژوهش پیرامون کودک متولد نشده و تداعی اختلال بیش فعالی- عدم توجه در او سوالاتی مطرح شد.
- بر این اساس، مادران در دوران بارداری برای تسکین درد، تب و سردرد، از این دارو استفاده میکنند، در حالیکه مصرف استامینوفن تنها در صورت تب بالا مجاز است.
- تب بالا می تواند تاثیر مستقیم بر رشد جنین داشته و منجر به نقایص مادرزادی شود.
- از آنجا که خطر مصرف استامینوفن بسیار کمتر از تب بالا است، پزشکان میتوانند تنها در صورت بروز تب بالا در بارداری، این دارو را تجویز کنند.
تاثیرات مصرف استامینوفن در بارداری بر جنین
تحقیقات منظم نشان می دهد که زمان مصرف این دارو تاثیر متفاوتی بر مادر باردار و بارداری دارد:
- اگر مادر باردار استامینوفن را در سه ماهه اول مصرف کند، احتمال بیشفعالی در کودک تا 9 درصد افزایش خواهد یافت.
- چراکه در سه ماهه اول، هورمونها، غدد درون ریز و سیستم عصبی جنین در حال رشد هستند و مصرف استامینوفن مانع از پیشرفت رشد خواهد شد.
- به همین ترتیب، احتمال بروز اختلال بیشفعالی کودک در مادرانی که استامینوفن را در سه ماهه آخر بارداری مصرف کردهاند تا 28 درصد با افزایش مواجه بوده است.
- مصرف استامینوفن در سه ماهۀ اول و سوم یا در کل دوران بارداری، احتمال ابتلای کودک به بیش فعالی را تا 68 درصد افزایش میدهد.
- بنابراین در حال حاضر هیچ دارویی 100 درصد بیخطر نیست و هر دارویی در دوران بارداری باید با نهایت احتیاط و با نظر پزشک مصرف شود.
استفاده از دارو در دوران بارداری اجتناب ناپذیر است، اما نباید بیش از مقدار لازم و بی رویه مصرف گردد. بهتر است قبل از مصرف هر داروی خوراکی با پزشک مشورت کنید. همیشه و همواره ایمن زیستن شاد زیستن است.
