نقش پروژسترون progestrone در بارداری
اغلب از پروژسترون به عنوان هورمون بارداری یاد می شود و به معنای بهتر، هیچ یک از بانوان بدون پروژسترون قادر نخواهند بود که یک بارداری را به طور کامل پشت سر بگذارند، در حقیقت اصلا نمی توانند باردار شوند. این هورمون ضروری توسط تخمدان ها تولید می شود و به رحم شما کمک می کند تا برای بارداری آماده شود. در این مطلب 6 واقعیت راجع به سطوح پروژسترون در بارداری آورده شده که دانستن آن برای تمامی بانوان ضروری است.
نقش پروژسترون progestrone در بارداری
پروژسترون هورمون استروئیدی است که نقش حیاتی در تمام مراحل بارداری دارد و همانطور که از نامش مشخص است - pro-gestation - یعنی حافظ بارداری. در ابتدای بارداری تا هفته هفتم تا نهم، که جفت وظیفه تولید پروژسترون را بر عهده می گیرد، منشاء تولید آن کورپوس لوتئوم می باشد. با شروع بارداری و تولید hCG ، این پیغام به کورپوس لوتئوم فرستاده می شود که هم تولید آن ادامه یابد و همینطور سطح تولید پروژسترون توسط کورپوس لوتئوم نیز بیشتر شود.
1- پروژسترون از راه های متفاوتی بدن شما را تحت تاثیر قرار می دهد
پروژسترون progestrone بدن و بارداری شما را از راه های مختلفی تحت تاثیر قرار می دهد. این مسیر ها شامل:
- کمک به تنظیم چرخه ی قاعدگی.
- آماده کردن بدن شما برای بارداری.
- ضخیم کردن پوشش رحم شما (اندومتر یا داخلی ترین لایه ی رحم) برای حمایت از یک بارداری سالم.
- ممانعت از شروع دردهای زایمانی که می تواند منجر به سقط شود.
- افزایش دمای بدن شما بین زمان تخمک گذاری و زمان قاعدگی.
- ضخیم کردن لایه ی داخلی رحم و ایجاد یک پلاگ مخاطی در دهانه ی رحم برای محافظت از آن در برابر باکتری ها.
- افزایش گلیکوژن و خون شریانی در لایه ی داخلی رحم، در جهت فراهم کردن مواد مغذی برای جنین.
2- سطوح پروژسترون در طول یک بارداری چگونه تغییر می کند؟
سطوح پروژسترون در اوایل بارداری متفاوت تر از سطوح آن در اوخر بارداری می باشد.
هفته 1 و 2 بارداری
در طی اولین هفته ی بارداری، سطح پروژسترون ng/ml 1-1.5 (نانو گرم در میلی لیتر) خواهد بود. به یاد داشته باشید که سن جنینی شما از اولین روز آخرین قاعدگی محاسبه می شود، گرچه در این زمان شما باردار نبودید. در این زمان بدن خود را برای باردار شدن آماده می کند و تولید پروژسترون نقش حمایتی خواهد داشت.
هفته 3 و 4 بارداری
هفته های 3 و 4 بعد از تخمک گذاری رخ خواهند داد. این زمانی است که تخمدان ها سطوح بالاتری از پروژسترون را تولید خواهند کرد. در طی این زمان سطوح پروژسترون شما به حدود ng/ml 2 افزایش پیدا خواهد کرد. تولید پروژسترون، اندومتر را ضخیم کرده و رحم شما را برای لانه گزینی آماده خواهد کرد.
در طی هفته ی سوم باروری رخ می دهد و سطوح پروژسترون هر روز یا از روزی به روز دیگر یک تا 3 نانوگرم در میلی لیتر افزایش خواهد یافت تا به حد اکثر 10 تا 29 نانوگرم در میلی لیتر می رسد.
هفته 5 و 6 بارداری
سطح پروژسترون تا هفته ی ششم باید ng/ml. 29-10 باشد. پزشکان می خواهند که سطح پروژسترون در این زمان بالا تر از 6 تا 10 نانو گرم در میلی لیتر باشد. در این سطح پروژسترون عروق رحم را تحریک به رشد کرده که این به ساخت و نگه داری یک جفت سالم کمک خواهد کرد.
رشد عروق خونی نه تنها فقط در رحم بلکه در تمام بدن رخ خواهد داد. این همان چیزی است که به مادر درخشندگی بارداری را می دهد.
هفته 7 تا 14 بارداری
بین هفته های 7 و 14، جفت شروع به تولید پروژسترون می کند و این وظیفه را به عهده می گیرد. برای بقای بارداری جفت به تولید پروژسترون ادامه می دهد. پس از هفته ی دهم، سطح این هورمون دوباره شروع به افزایش می کند تا درست قبل از سه ماهه ی سوم به 15 تا 60 نانو گرم در میلی لیتر برسد. از این زمان تا پایان بارداری سطح این هورمون به افزایش ادامه خواهد داد. اگر حاملگی شما از نوع چند قلویی است، انتظار می رود که سطح این هورمون نیز بالاتر باشد.
به عنوان یک مرور سریع:
- سه ماهه ی اول ng/ml 47-9
- سه ماهه ی دوم ng/ml 147-17
- سه ماهه ی سوم ng/ml 200-50
3- مقدار پایین پروژسترون در طول بارداری می تواند منجر به سقط شود
سطوح پایین پروژسترون در طی یک بارداری می تواند منجر به مشکلات پیچیده ای شود. در مراحل ابتدایی بارداری می تواند نشان دهنده یک حاملگی خارج رحمی یا دلالت بر بالا بودن ریسک سقط داشته باشد. اگر در طی هفته ی ششم ام بارداری، سطح پروژسترون پایین تر از ng/ml 6 باشد بارداری معمولا پایدار نیست.
بدون سطوح کافی پروژسترون، بدن قادر به مراقبت از جنین تا پایان بارداری نخواهد بود.
4- آیا شیاف پروژسترون می تواند سطوح کم پروژسترون را اصلاح کند
در طی بارداری ممکن است که پزشک برای ارزیابی ریسک سقط، سطح پروژسترون شما را بررسی کند. ممکن است که شما برای افزایش سطح پروژسترون و حمایت از یک بارداری سالم، نیاز به دریافت شیاف پروژسترون داشته باشید.
توجه داشته باشید که این روش برای بیشتر مادران موفقیت آمیز خواهد بود اما نه برای همه. شیاف ها سطح پروژسترون بدن شما را به مقدار کافی بالا نگه می دارد، تا زمانی که جفت شروع به تولید این هورمون از خود کند.
دلایل پروژسترون پایین چیست؟
سطوح پایین پروژسترون توسط عوامل شناخته شده و ناشناخته ای ایجاد می شود. هورمون ها پیچیده بوده و هنوز به خوبی شناخته نشده اند. ممکن است برخی از بانوان برای باردار شدن هیچ مشکلی نداشته باشند، اما به دلایلی جفت قادر به تولید مقدار مناسبی از پروژسترون نباشد.
پزشکان معتقدند که مقدار کم پروژسترون ممکن است ناشی از عوامل زیر باشد:
- تغذیه ی ضعیف
- استرس
- ورزش نکردن
همچنین در برخی موارد داروهای خاصی می توانند با بدن شما برای تولید پروژسترون تداخل داشته باشند.
آیا تولد یک نوزاد سالم علی رغم سطوح پایین پروژسترون هم ممکن است؟
سطوح پایین پروژسترون صرفا به این معنی نیست که بارداری شما به سقط منجر خواهد شد. زمانی که از شیاف پروژسترون استفاده شود ممکن است که بارداری تا پایان ادامه یابد. پزشک شما برای اطمینان از سلامت بارداری و پیشرفت نرمال آن به دقت شرایط را بررسی خواهد کرد.
بسیاری از بانوان با وجود داشتن سطوح پایین پروژسترون در ابتدای بارداری، به تولد یک نوزاد سالم می رسند. شیاف های پروژسترون و مراقبت دقیق می تواند به معنی یک بارداری موفق و شاد باشد.
