فشار خون بالا در بارداری و عوارض آن بر جنین
اگر میزان فشار خون هر فردی از محدوده نرمال بالاتر رود، دچار فشار خون بالا شده است، اما اگر افزایش فشار خون فقط در دوران بارداری ایجاد شود به آن فشار خون بالا در بارداری می گویند که می تواند در صورت درمان نشدن بسیار خطرناک باشد. اگر فشار خون بارداری کنترل نشود منجر به پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری خواهد شد. در این مطلب با این مشکل بیشتر آشنا می‌شوید و از نشانه ها و چگونگی پیشگیری و درمان آن اطلاعات بیشتری بدست می آورید.
فشار خون بالا در بارداری
بسیاری از مادران در دوران بارداری خود متوجه تغییراتی در سیستم بدن خود می شوند که بسیاری از آنها طبیعی و بعضی نیز می تواند نشانه عارضه خطرناکی باشند. یکی از عواملی که ممکن است بسیاری با آن مواجه شوند ورم بدن است. حتی بانوان باردار ی که در سلامت کامل بسر می برند نیز احتمال دارد دچار ورم شوند، اما بعضی مواقع تورم می‌تواند نشانه مشکل خطرناکی مانند فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی باشد.
مشکل فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی معمولا بدلیل خوب عمل نکردن جفت به وجود می‌آید و درصورتی‌که درمان نشود، می‌تواند برای شما و فرزندتان مشکلاتی ایجاد کند. معمولا این بیماری در نیمه دوم بارداری یعنی بعد از هفته ۲۰ بارداری اتفاق می‌افتد. ولی در سه‌ماهه سوم بارداری و بعد از رسیدن به هفته ۲۷ بارداری احتمال ابتلا به آن بیشتر خواهد شد.
علائم و نشانه فشار خون بالا در بارداری
بزرگترین نشانه‌های بیماری فشار خون بالا در بارداری تورم، افزایش فشار خون و پره اکلامپسی نیز تمامی این علائم را دارد و وجود پروتئین در ادرار را نیز به همراه می آورد. پره‌اکلامپسی می‌تواند ملایم تا شدید باشد. نوع ملایم آن نسبتا معمول است که از هر ۱۰ باردار، یک نفر به آن مبتلا می‌شود. اگر پره‌اکلامپسی ملایم باشد ممکن هرچه زودتر فشار خون بالا در بارداری به سلامتی شما و فرزندتان کمک می‌کند، بنابراین آگاهی از نشانه‌ها و آنچه را که می‌توانید برای بهبودی خود انجام دهید بسیار ارزشمند است. پره‌اکلامپسی شدید کمتر رخ می دهد و تقریباً یک نفر در هر ۲۰۰ باردار به آن مبتلا می‌شود. اما بطور کلی علائم فشارخون بالا در بارداری شامل موارد زیر است، اما برخی از این نشانه ها می توانند از موارد عادی و علائم خود بارداری باشد:
- افزایش ناگهانی وزن در حدود هفته ۲۰ بارداری
- تورم ناگهانی صورت و دست‌ها
- کاهش ادرار
- سردرد
- تاری دید
- دیدن لکه در برابر چشم
- درد در قسمت بالای سمت راست شکم
احتمال دارد نشانه‌های فشار خون بالا در بارداری ناگهانی یا به‌تدریج ظاهر شوند و با بعضی از علائم معمول بارداری اشتباه گرفته شوند، به همین دلیل بعضی بانوان به این بیماری مبتلا هستند، ولی تا هفته‌ها از بیماری خود مطلع نیستند بنابراین بهتر است با مواجهه با هر یک از علائم ذکر شده با پزشک خود تماس بگیرید.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر فشار خون بارداری هستند؟
مادران بارداری که دارای شرایط زیر هستند بیشتر در معرض ابتلا به فشارخون بارداری و پره اکلامپسی قرار دارند:
- بارداری چند قلویی
- فشار خون بالا قبل از بارداری
- دیابت
- مشکلات کبدی
- سابقه فشارخون در مادر یا خواهر
- اضافه وزن
- سن بیشتر از ۴۰ سال یا کمتر از ۱۶ سال
- اختلالات خونی
- سابقه فشارخون در بارداری قبلی
- سابقه سندرم پلی کیستیک تخمدان یا تنبلی تخمدان (PCOS)
- بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری لوپوس و رماتوئید آرتریت (روماتیسم)
- نژاد سیاه پوست
عوارض فشار خون بالای بارداری بر جنین
پره‌اکلامپسی یا فشار خون بالا در بارداری درصورتی‌که بدون درمان رها شود، ممکن است نتایج خطرناکی را برای مادر و جنین به بار آورد، مانند:
- گرفتگی رگ‌های کوچک مغز که باعث بیهوشی و تشنج مادر می شود.
- افزایش فشار خون در رگ‌های کوچکتر جفت که می‌تواند ارسال اکسیژن و مواد مغذی به جنین را مختل کند.
- محدودیت رشد داخل رحمی جنین (IUGR) که در آن جنین به درستی رشد نمی کند.
- در موارد شدید نیاز به زایمان زودتر
در این شرایط سونوگرافی داپلر به پزشک متخصص اجازه می‌دهد تا برای بررسی سلامت و فعالیت جفت، جریان خون در رگ‌های بندناف را مشاهده کند. درصورتی‌که در مادر نشانه‌های پره‌اکلامپسی شدید مشاهده شود به نظارت دقیق نیاز خواهد داشت و زایمان زودتر نوزاد ضروری خواهد بود. ممکن است در بعضی مواقع افزایش فشار خون مادر یا پره‌اکلامپسی به بیماری اکلامپسی منجر می‌شود. در این شرایط مادر دچار بیهوشی، غش و تشنج می شود که برای مادر و جنین بسیار خطرناک است.
درمان فشار خون بالا در بارداری
کنترل فشار خون بارداری با اندازه گیری منظم فشار خون مادر باردار و درصورت لزوم درمان آن با داروهای ضد فشار خون انجام می شود. درصورتی‌که بانویی دچار پره‌اکلامپسی و فشار خون بالای شدید باشد، باید در بیمارستان بستری شود زیرا باید فشار خون او هر چهارساعت یک بار اندازه‌گیری شود. معمولا استراحت برای کاهش فشارخون و افزایش جریان خون در جفت مفید می‌باشد. درصورتی‌که نگرانی در مورد رشد جنین وجود داشته باشد، ممکن است مادر باردار با القای زایمان وادار به زایمان زودتر شود. اما اگر جنین شما نارس باشد، قبل از زایمان برای بهبود وضعیت ریه های جنین، به شما استروئید داده می‌شود. در مواردی که وضعیت مادر خطرناک بوده یا نوزاد نارس باشد، باید با سریع ترین روش زایمان انجام شود. در این شرایط معمولا زایمان به روش سزارین انجام می‌شود. البته در اکثر موارد فشار خون بالای بارداری بعد از زایمان به خودی‌خود از بین می‌رود.
پره‌اکلامپسی، فشار خون بالای بارداری بیماری خطرناکی است و اگر بدون درمان رها شود، می‌تواند بسیار خطرناک باشد اما درصورتی‌که سریعا تشخیص داده شود، می‌توانید بیماری را کنترل کرده و نوزادی سالم بدنیا آورید.
هنوز علت اصلی و دقیق این بیماری شناخته نشده است. اگر پزشک به این بیماری در شما مشکوک باشد، فشار خون شما را بررسی می‌کند، فشار خون معمول برای بالغین ۱۲۰ یا ۱۲۰/۸۰ است. فشار سیستولیک بیش از ۱۶۰ خطرناک محسوب می‌شود. سپس نمونه‌ای از خون برای اندازه‌گیری پروتئین بررسی می‌شود که معمولا به علت اختلال در کارکرد کبد است.
راههای کاهش فشار خون بالا در بارداری
توجه داشته باشید که تغذیه مناسب و کنترل وزن می تواند به درمان و همچنین پیشگیری از افزایش فشار خون بارداری کمک کند، مصرف مواد مغذی زیر در کاهش فشار خون مفید هستند :
- منیزیم کمتر از ۳۲۰ گرم در روز ، سبزی‌های برگ سبز تیره مانند اسفناج منبع غنی از منیزیم هستند.
- آهن
- روغن ماهی
- کلسیم
این مواد تا حدودی شما را در برابر این بیماری حمایت می‌کنند.
مطالب بیشتر:
1. علائم و راههای پیشگیری از پره اکلامپسی
2. 10 روش درمان و جلوگیری از ورم پاها در دوران بارداری
