تاثیر انواع ناهنجاری های رحمی بر بارداری
رحم عضو گلابی شکلی است که در داخل لگن قرار دارد. رحم در حدود 5/7 سانتی متر طول، 5 سانتی متر عرض و 5/2 سانتی متر عمق دارد. داخل عضله رحم توخالی است. سرویکس یا گردن رحم پایین ترین بخش رحم است که به مهبل یا واژن می پیوندد. قسمت فوقانی رحم فوندوس نامیده می شود. این ناحیه مکانی است که سلول تخم یا زیگوت معمولا در آن رشد و تکامل یافته و تبدیل به جنین می شود.
آمار بانوان مبتلا به ناهنجاری های رحمی بین 1 تا 2/3 % تخمین زده می شود. البته بسیاری از این افراد تا هنگامی که با مشکلات باروری مواجه نشده اند از وجود ناهنجاری های رحمی خود کاملا بی اطلاعند. به همین سبب پی بردن به آمار دقیق بانوانی که دچار ناهنجاری های رحمی اند بسیار دشوار است.
انواع ناهنجاری رحم و تاثیر آنها بر بارداری
انواع مختلفی از ناهنجاری های رحمی وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
1- رحم دو شاخ
این رحم از دو حفره جداگانه شکل گرفته و از شایع ترین ناهنجاری های رحمی به شمار می رود. رحم دو شاخ به جای گلابی شکل بودن به شکل یک قلب تشکیل شده است. در این اختلال قسمت تحتانی رحم طبیعی و قسمت فوقانی آن غیر طبیعی است. به این معنا که جنین در فضایی کوچکتر از یک رحم طبیعی رشد می کند.
2- رحم تک شاخ
نوعی ناهنجاری یک طرفه و ناشی از رشد ناکافی بافت های تشکیل دهنده رحم است. شیوع این ناهنجاری رحمی در میان بانوان بسیار نادر است. در رحم تک شاخ فقط یک طرف از رحم تشکیل شده است. بانوان دارای رحم تک شاخ دارای یک لوله فالوپ و معمولا دو تخمدان می باشند.
3- رحم دوگانه
که به آن رحم دی دلفیس نیز گفته می شود از جمله ناهنجاری های نادر رحمی است. در این ناهنجاری رحم دارای دو حفره داخلی است که هر یک به سرویکس و واژن جداگانه ای ختم می شوند. به این ترتیب خانمی که دارای رحم دوگانه است دارای دو سرویکس و دو واژن می باشد.
3- رحم دیواره دار
رحمی با ظاهری طبیعی است که به وسیله یک سپتوم یا دیواره در وسط به دو حفره تقسیم شده است. این دیواره ممکن است کوتاه بوده و سبب جدا شدن بخش کوچکی از حفره رحم شود و گاهی نیز ممکن است بلند بوده و از سطح فوقانی تا دهانه رحم را با یک سپتوم طولی به دو قسمت تقسیم کند.
4- رحم متمایل به عقب
رحم در حالت طبیعی متمایل به جلو و به سمت مثانه است. در حالیکه در برخی از بانوان رحم متمایل به عقب بوده و نزدیک رکتوم قرار دارد. این حالت به عقب برگشتگی رحم یا رترووِرسه موسوم است و در آن به جای آنکه رحم متمایل به جلو باشد بیشتر در خلاف جهت مثانه و به عقب متمایل است.
روش های تشخیص و درمان ناهنجاری های رحمی چیست؟
در صورت مواجهه با مشکلات ناباروری پزشک ماما شما را برای انجام آزمایشات مربوطه به یک پزشک متخصص ارجاع داده و از طریق آزمایشات سونوگرافی وجود هر نوع ناهنجاری در رحم تشخیص داده می شود.
احتمالا پزشک انجام عمل لاپاروسکوپی را به شما توصیه خواهد کرد. در این شیوه درمان استفاده از ابزاری به نام هیستروسکوپ این امکان را برای پزشک فراهم می آورد تا اعضای حفره شکمی، رحمی و لوله های فالوپ را مشاهده و بررسی کند.
برخی از ناهنجاری های رحمی قابل درمانند. اما خود درمان نیز عوارضی را به دنبال دارد. به عنوان مثال در طول یک عمل جراحی باز به منظور برداشتن دیواره ها (در یک رحم سپتوم دار) ممکن است دیواره داخلی رحم آسیب دیده و در نتیجه احتمال باروری کاهش یابد. با این حال می توان این دیواره را به روش هیستروسکوپی جراحی برداشت. این کار به مراتب عوارض کمتری داشته و احتمال باروری طبیعی در آینده نیز به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
مطالعه بیشتر:
1- رحم قلبی شکل یا رحم دو شاخ چه تاثیری بر بارداری دارد؟
2- علائم و نشانه های رحم دو شاخ چیست و چگونه درمان می شود؟
3- آیا بارداری و زایمان با رحم دو شاخ امکان پذیر است؟
