سی تی اسکن در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
همانطور که می دانید دوران بارداری با بایدها و نبایدهای زیادی همراه خواهد بود، برخی از انواع تصویر برداری پزشکی که در شرایط غیربارداری بدون هیچ محدودیتی انجام می شود در بارداری ممنوعیت دارد اما یا انجام سی تی اسکن در بارداری نیز ممنوع است؟ آیا سی تی اسکن در بارداری برای جنین مضر است. در ادامه این مطلب همه چیز را درمورد سی تی اسکن در بارداری برای شما شرح خواهیم داد.
سی تی اسکن در بارداری
اسکن CAT (Computer Axial Tomography) که به عنوان سی تی اسکن (CT scan) نیز شناخته می شود، نام معمول روش تصویربرداری به نام اسکن توموگرافی محوری محاسبه شده، است. روش اسکن CAT از رایانه برای ترکیب چندین تصویر گرفته شده توسط اشعه ایکس استفاده می کند تا تصاویر مقطعی و سه بعدی از اندام های داخلی و سایر ساختارهای بدن تولید شوند. ممکن است دلایلی وجود داشته باشند که پزشک در طول بارداری انجام سی تی اسکن را درخواست کند.
چرا سی تی اسکن در بارداری انجام می شود؟
اسکن های CAT برای ارزیابی ساختارهای داخلی بدن استفاده می شوند.مشکلات رایجی که برای تشخیص آن ها از سی تی اسکن استفاده می شود، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• سی تی اسکن سر در بارداری - لخته های خون، شکستگی جمجمه، تومورها و عفونت ها
• ستون فقرات - شکستگی های ستون فقرات - مهره ها و دیسک های بین مهره ای
• قفسه سینه (سی تی اسکن ریه در بارداری) - ناهنجاری های قلبی، ناهنجاری های ریه و عفونت ها
• شکم - تومورها، عفونت ها، آناتومی غیرطبیعی، آپاندیسیت و کیست ها
مضرات سی تی اسکن در بارداری، انجام سی تی اسکن در دوران بارداری چه خطراتی به دنبال دارد؟
سی تی اسکن شامل قرارگیری در معرض تشعشع در سطوح کمی بالاتر از اشعه‌های ایکس نرمال است. مقدار دوز موثر تشعشع در این روش حدود ۱۰ mSv است که به همان اندازه ای می باشد که فرد به طور متوسط از تابش محیط (به عنوان مثال از خورشید (در طی سه سال دریافت می‌کند.
با این وجود، مزیت انجام تشخیص دقیق ممکن است مهم تر از خطرات مرتبط با قرار گرفتن در معرض تابش اشعه باشد. طبق گفته کالج رادیولوژی آمریکا، در هیچ کدام از اشعه های ایکس تشخیصی دوز تابشی به اندازه کافی قابل توجه و قوی نیست تا بتواند عوارض جانبی در یک نطفه در حال رشد و یا جنین ایجاد کند.
آیا انجام سی تی اسکن در بارداری مجاز است؟
به طور کلی، انجام سی تی اسکن در دوران بارداری توصیه نمی شود و سی تی اسکن در ماه اول بارداری و به طور کلی سه ماه اول از هر زمان دیگری خطرناک تر است، مگر اینکه مزایای انجام این روش تشخیصی به طور واضح از خطرات بالقوه ی آن بالاتر باشد.
رایجترین شکایت به دنبال انجام سی تی اسکن، شامل واکنشهای جانبی به رنگ مورد استفاده در طول سی تی اسکن است. این واکنش ها ممکن است شامل خارش، کهیر، حالت تهوع و یا تنفس سریع باشد. واکنش های شدید مانند بروز اختلال و مشکل در تنفس بسیار نادر هستند. مانند هر روش پزشکی، مهم است که قبل از هرگونه آزمایش و اقدامات پزشکی، به پزشک خود اطلاع دهید که باردار هستید.
آیا انجام سی تی اسکن در شیردهی مجاز است؟
مادران شیرده باید 24الی 48 ساعت پس از تزریق رنگ مورد استفاده در سی تی اسکن برای شروع مجدد شیردهی، صبر کنند. زیرا این رنگ می تواند از طریق شیر مادر به فرزند شیرخوار او منتقل گردد.
اشعه ایکس (رادیوگرافی) در دوران بارداری
ممکن است شنیده باشید که گرفتن عکس رادیوگرافی در دوران بارداری می تواند به جنین درون رحم شما آسیب برساند. این مساله می تواند درست باشد، اما در بعضی موارد بیشتر از اینکه عکس رادیوگرافی بتواند به جنین درون رحم شما آسیبی برساند، نگرفتن آن است که برایتان آسیب رسان خواهد بود، زیرا با انجام ندادن این کار، مشکل شما به موقع شناسایی نخواهد نشد. به یاد داشته باشید، برای داشتن فرزندی سالم، در ابتدا مادر باید سالم باشد.
آیا دریافت اشعه ایکس در دوران بارداری بی خطر است؟
طبق گفته آكادمی پزشكان خانواده آمریكا، قرار گرفتن در معرض اشعه ایكس در دوران بارداری به طور كلی بی خطر است، اما در مورد این مسئله هنوز هم بحث و جدال و اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. مطالعات متناقض بوده و بنابراین، عکس برداری با اشعه ایکس باید تنها زمانی انجام شود که منافعش از خطرات احتمالی آن بیشتر باشد. عکس برداری با اشعه ایکس می تواند در مورد بیماری های متعدد پزشکی اطلاعات مهم و حتی نجات دهنده ای را به پزشک شما ارائه دهد. مانند بسیاری از پروسه های پزشکی، عکس برداری با اشعه ایکس می تواند دارای مزایا و همچنین خطراتی باشد.
آیا تمام انواع عکس برداری های اشعه ایکس در دوران بارداری بی خطر هستند؟
همه انواع عکس برداری های اشعه ایکس یکسان نیستند، اما در بیشتر آن ها رحم و جنین در حال رشد در معرض اشعه ایکس قرار نمی گیرند و یا این مواجهه بسیار ناچیز است. به عنوان مثال در طی پروسه عکس برداری با اشعه ایکس مربوط به دهان و دندان، هیچ بخشی از بدن به جز دندان ها در معرض اشعه ایکس قرار نمی گیرند. عکس برداری های اشعه ایکس بر روی بازوها، پاها یا قفسه سینه، اندام های تولید مثلی را در معرض پرتوی مستقیم قرار نمی دهد. با این وجود، تصویر برداری با اشعه ایکس در بخش تنه ی بدن مانند شکم، معده، لگن، کمر و کلیه ها، رحم را به میزان زیادی در معرض اشعه ایکس قرار می دهد. در صورت نیاز به انجام هرگونه تصویر برداری با اشعه ایکس، این مساله همواره مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید که باردار هستید.
احتمال اینکه فرزند من دچار عوارض جانبی شود، چقدر است؟
طبق اعلام کالج رادیولوژی آمریکا، در هیچ پرتونگاری تشخیصی با اشعه های ایکس، دوز تابشی به اندازه کافی قابل توجه نیست که بتواند عوارض جانبی در یک نطفه در حال رشد و یا جنین ایجاد کند.
برخی از روش های تشخیصی رایج: دهان و دندان، قفسه سینه، سی تی اسکن (سر/ قفسه سینه) و نمای شکمی هستند. فراموش نکنید که همیشه پیش از انجام هر گونه اقدامات و بررسی های پزشکی، به پزشک معالج خود اطلاع دهید که باردار هستید.
حال که همه چیز را درمورد ایمن بودن و نبودن رادیو گرافی و سی تی اسکن در بارداری می دانید، قبل از انجام هر کاری مشورت با متخصص را در الویت قرار دهید.
مطالعه بیشتر:
1- اشعه ایکس چه عوارض و خطرات برای کودکان دارد؟
2- عکس برداری با اشعه ایکس در شیردهی آیا ضرر دارد؟
3- عکس رادیولوژی دندان در سه ماهه اول، خطرناک است؟
4- رادیوگرافی و عکسبرداری دندانپزشکی موقع بارداری مجاز است؟
