دوقلوهای ناهمسان و دوقلوهای همسان
دو نوع بارداری دوقلویی وجود دارد، دوقلوهای همسان و دوقلوهای ناهمسان. دوقلوهای غیر همسان از دو اسپرم و دو تخمک متفاوت آفریده شدهاند. ولی دوقلوهای همسان یک تخمک تنها توسط یک اسپرم بارور و سپس به دو نوجنین تقسیم شود.
دوقلوهای ناهمسان
گاهی میتوانید در یک ماه دو بار تخمک گذاری کنید و اگر اسپرم شوهرتان هم در یک یا دو زمان جداگانه، هر دوی آن تخمکها را بارور سازد دوقلوی ناهمسان خواهید داشت. همه این موارد به بدن شما بستگی دارد. برای دوقلوهای ناهمسان عوامل شناخته شدهای از جانب مرد وجود ندارد که مسبب آن باشد.
در حالیکه احتمال لقاح جنین دوقلوها می تواند کاملاً اتفاقی باشد، ولی این احتمال در میان بانوان 35 تا 40 ساله، خانم های بلند قد و آنها که از قبل چند بچه دارند، به طرز چشمگیری افزایش مییابد.دوقلوهای ناهمسان در برخی از گروههای نژادی شایع تر است. بیشترین تعداد دوقلوها در جنوب امریکا و شرق افریقا و کمترین میزان آن در جنوب آسیا و ژاپن متولد میشوند.
دوقلوهای ناهمسان را dizygotic ناشی از دو تخمک جداگانه نیز مینامند و 50% احتمال دارد که این دوقلوها یک دختر و یک پسر باشند. در واقع 25% شانس تولد دو پسر را دارید و 25% هم ممکن است صاحب دو دختر شوید.
دوقلوهای همسان
دوقلوهای مشابه یا دوقلوهای monozygotic ناشی از یک تخمک، چندان شایع نیست و زمانی اتفاق میافتد که یک تخمک تنها توسط یک اسپرم بارور و سپس به دو نوجنین تقسیم شود. این دو نیم شدن میتواند در هر مرحلهای تا نه روز پس از باروری رخ دهد بر روند شکل گیری جفت (ها) و کیسه آمنیوتیک حیاتی خواهد بود. اگر نطفه در سه روز اول به دو نیم تقسیم شود، دو جفت و دو کیسه آمنیوتیک جداگانه رشد خواهند کرد. اگر 4 تا 9 روز بعد از لقاح یعنی در مرحله بلاستوسیست، دو نیم شدن رخ دهد، جنینها از یک جفت مشترک استفاده میکنند ولی در کیسههای آمنیوتیک مجزا رشد خواهند کرد. و اگر دو نیم شدن پس از روز نهم اتفاق بیافتد، هر دو جنین از یک جفت و یک کیسهی مشترک استفاده میکنند.
دوقلوهای همسان از نظر ژنتیکی نسبتاً مشابهاند و همیشه دو پسر یا دو دختر هستند. و احتمال این رخداد حدود 3 در 1000 تولد است و به شکل مشابهی در میان تمامی گروههای نژادی دنیا تقسیم شدهاند. دوقلوهای همسان در مقایسه با دوقلوهای ناهمسان با پیچیدگیهای بیشتری روبهرویند و خطر سندرم اختلال خون دوقلو دوقلو (TTTS) یک بچه به دیگری وجود دارد.
در نتیجه شراکت دوقلوهای همسان در یک جفت (دوقلوهای ناهمسان هر یک صاحب یک جفت هستند)، تولیدات خونی این بچهها میتواند به یکدیگر متصل شود. بنابراین، هر دوی آنان یک جریان خون دارند. ممکن است یکی از بچهها خون بسیار زیادی دریافت کند و دیگری خون کمتری.
داروهای کمک باروری که احتمال بارداری چندقلویی را افزایش می دهند
برای برخی از بانوانی که خواهان بارداری هستند ولی با مشکلاتی مواجه هستند، داروهای کمک باروری تجویز میشود، مثل Clomid یا Femara که تخمدانها را تحریک میکند تا تخمکهای بیشتری رها کند و در نتیجه، شانش دوقلوزایی نیز افزایش مییابد.
البته، اگر برخی از بانوان تحت درمان IVF قرار گرفتهاند و انتخاب کردهاند که دو تخمک رویان بارور شده داخل رحم گذاشته شود، علت چندقلویی مشخص خواهد بود.
این روزها نباید بیش از دو رویان را به رحم منتقل کنیم. اکنون سوال این است که اگر یک یا دو رویان را در رحم بگذاریم، بارداری دوقلویی بارداری پرخطری است و خطر زایمان زودرس، پره اکلامپسی و دیابتهای بارداری زمانی افزایش مییابد که دو بچه را حمل میکنید. گرچه اکثر بارداریهای چندقلویی بدون مشکل خواهند بود و اکثر بانوان دو بچهی سالم به دنیا میآورند.
کاملاً اشتباه است، اگر سه رویان یا تعداد بیشتری را داخل رحم بگذارید. بارداریهای چندقلویی (بیش از دو بچه) برای بچهها بسیار خطرناک است و برای مادر خطر کمتری دارد. تمامی بارداریهای چند قلویی با خطر فزاینده مشکلات عصبی طولانی مدت روبهروست.