هورمون HCG چیست و میزان بالا یا پایین آن به چه معناست؟
هورمون human chorionic gonadotrophin گنادوتروپین جفتی انسانی از هورمون‌هایی است که در حین بارداری تولید می‌شود. این هورمون توسط جفت ایجاد می‌شود که تخمک بارور شده را پس از لانه گزینی در رحم تغذیه می‌کند. این هورمون که با نام اچ سی جی (HCG ) معروف است اولین بار حدود ۱۱ روز پس از لقاح در خون و بین ۱۲ تا ۱۴ روز پس از لقاح در ادرار قابل اندازه گیری است. سطح این هورمون در هفته‌های ۸ تا ۱۱ به حداکثر خود رسیده و سپس در ادامه حاملگی کاهش می‌یابد. HCG، اساس آزمایش‌های ادرار و خون است و در اوایل بارداری بهترین روش برای تائید بارداری است.
هورمون HCG چیست؟
تست های خانگی بارداری مثل بی بی چک، هورمون HCG در ادرار را تشخیص می‌دهد و باعث مثبت شدن بارداری می‌شود.
هورمون HCG با واحد بین‌المللی IU/L اندازه‌گیری می‌شود (یک واحد جهانی در یک لیتر). یعنی اگر کمتر از IU/L) ۵) در خون خود داشته باشید، باردار نیستید. اما هرمقداری بیش از IU/L) ۲۵) به منزله باردار بودن شماست.
بعد از آخرین عادت ماهیانه LMP (last menstrual period)، مقدار هورمون HCG بطور میانگین هر ۳۰ ساعت دو برابر می‌شود، تا میزان آن در حدود هفته هشتم ام بارداری به ۶۵۰۰ (IU/L) برسد. بعد از آن میزان افزایش آن به مادر باردار بستگی دارد و حدودا ۶۰ تا ۷۰ روز بعد از آخرین عادت ماهیانه یعنی حدود هفته ۹ تا ۱۰ بارداری در بالاترین مقدار می‌ماند. هورمون HCG بین هفته ۱۲ تا ۱۶ بعد از آخرین عادت ماهیانه کمی کاهش می‌یابد و تا زایمان ثابت می‌ماند و یک یا دو هفته بعد از زایمان هورمون HCG کاملا از بدن پاک می‌شود.
عملکرد اصلی این هورمون پیشگیری از ریزش مخاط رحمی یا آندومتریوم و شروع عادت ماهیانه است که معمولا در چرخه عادت‌های ماهیانه بطور عادی اتفاق می‌افتد. در واقع پس از لقاح، سلول تخم شروع به تكثیر كرده و بلاستوسیت ها را بوجود می آورد. در اطراف سلول های بلاستوسیت، سلول های تروفوبلاست و سلول های سنسیشیو تروفوبلاست بوجود می آیند. سلول های سنسیشیو تروفوبلاست، اولین سلول هایی هستند که هورمون HCG را تولید می کنند. هورمون HCG تولید شده از سلولهای سنسیشیو تروفوبلاست، بر روی جسم زرد اثر گذاشته و از تحلیل رفتن آن جلوگیری می كند. پروژسترون تولید شده از جسم زرد، بر روی سلول های دیواره رحم اثر گذاشته و از ریزش آنها جلوگیری كرده و بدین ترتیب، زمینه را برای لانه گزینی و شروع حاملگی آماده می كند. در روز 22، لانه گزینی (Implantation) انجام می شود و با تشكیل جفت، تولید هورمون های HCG و پروژسترون، توسط سلول های جفت انجام می گیرد.
بنابر این اگر هورمون HCG در بدن باردار وجود نداشته باشد، بافت رحم شروع به پاک سازی خود می‌کند و چرخه عادت ماهیانه شروع خواهد شد.
پروژسترون به نگهداری بافت ضخیم رحمی برای بارداری سالم کمک می‌کند. اگر تخمک بارور شود، بافت داخل رحم endometrium شروع به بزرگ و ضخیم‌شدن می‌کند تا این که رویان یا جنین مواد غذایی مورد نیازش برای رشد و نمو را داشته باشد. همچنین هورمون HCG وظیفه دارد تا همانطوری‌که جفت بزرگ می‌شود، واکنش سیستم طبیعی ایمنی مادر جنین را طرد نکند.
میزان بالا یا پایین هورمون HCG به چه معناست؟
میزان بالا (بیش از انتظار) هورمون HCG برای هفته‌های بارداری می تواند نشانگر محاسبه غلط زمان لقاح جنین، یک قلو یا حتی چندقلو بودن جنین باشد.
همچنین احتمال دارد، میزان پایین (کمتر از انتظار) هورمون HCG برای هفته‌های بارداری، نشانگر محاسبه غلط سن بارداری، بارداری خارج رحمی یا امکان سقط جنین باشد. اما گاهی ممکن است، بااینکه بارداری کامل سالم است میزان هورمون HCG کم باشد.
