تفسیر تست تیروئید، سطح TSH در دوران بارداری چقدر باید باشد؟
تیروئید یک غده پروانه ای شکل و ترشح کننده هورمون است که در جلوی گردن قرار دارد. هورمون های تیروئید نقش مهمی در متابولیسم و وزن، تنظیم دمای بدن، کنترل عضلات، رشد، عملکرد و رشد مغز، عملکرد قلب و ... دارد. شرایط متعددی می تواند باعث عدم تعادل هورمون تیروئید شود. شایع ترین آنان بیماری های خود ایمنی و کمبود ید هستند. اگر پزشک شما مشکوک به اختلال تیروئید باشد، ممکن است یک یا چند تست تیروئید با کمک آزمایش خون توصیه کند. تست تیروئید سطح هورمون تیروئید را در خون اندازه‌گیری می‌کنند و می‌توانند به تعیین نحوه عملکرد غده تیروئید کمک کنند. در ادامه این متن همه چیز را درورد تفسیر تست تیروئید برای شما شرح می دهیم.
انواع تست تیروئید
تست تیروئید انواع مختلفی دارد. رایج ترین آزمایش ها عبارتند از:
- هورمون محرک تیروئید (TSH)
- یا تیروکسین آزاد یا 4T
در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایشات زیر را نیز انجام دهد:
- تریودوتیرونین آزاد یا 3T
- کلسی تونین
- تیروگلوبولین
- آنتی بادی های تیروئید
تست TSH گاهی به تنهایی به عنوان یک آزمایش غربالگری اولیه انجام می شود. TSH در غده هیپوفیز تولید می شود. تیروئید را برای تولید تری یدوتیرونین (3T) و تیروکسین (4T) تحریک می کند. عدم تعادل TSH اطلاعاتی در مورد تیروئید شما و توانایی آن در تولید و ترشح هورمون های تیروئیدی ارائه می دهد. این اغلب دقیق ترین نشانه وجود مشکل تیروئید است.
محدوده طبیعی سطح TSH در بزرگسالان بین 0.4 تا 4.0 میل در لیتر (میلی واحد بین المللی در لیتر) است. برخی تحقیقات نشان می دهد که این محدوده در واقع باید بیشتر از 0.45 تا 2.5 میل در لیتر باشد.
محدوده TSH همچنین ممکن است بر اساس مرکز آزمایشی که خون شما در آن تجزیه و تحلیل می شود کمی متفاوت باشد. سطح TSH در کودکان، نوزادان و زنان باردار می تواند خارج از محدوده طبیعی بزرگسالان باشد. اگر شما برای اختلال تیروئید تحت درمان هستید، احتمالاً پزشک سطح TSH شما را در صورتی که بین 0.5 تا 3.0 میل در لیتر باشد طبیعی در نظر بگیرد. این ممکن است بر اساس سن و جنس شما متفاوت باشد.
نمودار سطوح TSH
میزان TSH تنها یکی از شاخص های عملکرد تیروئید شما است. این شاخص ها بر اساس جنسیت، سن و عوامل دیگر متفاوت هستند. به طور کلی سطوح TSH نرمال، پایین و بالا طبق جدول زیر است:
|
بالا |
پایین |
طبیعی |
سن
|
جنسیت
|
|
> 4.5 میل در لیتر
|
|
0.5-4.15 می/لیتر
|
30-18 |
مرد |
|
>4.15 میل/لیتر
|
0.5-4.15 میل/لیتر
|
50-31 |
مرد |
|
|
>4.6 میل در لیتر
|
0.5-4.59 میل/لیتر
|
70-51 |
مرد |
|
|
> 5.5 میل در لیتر
|
0.4-5.49 میل/لیتر
|
90-71 |
مرد |
|
|
> 4.5 میل در لیتر
|
|
0.4-2.34 میل/لیتر
|
29-18 |
زن |
|
>4.1 میل/لیتر
|
0.4-4.0 میل/لیتر
|
49-30 |
زن |
|
|
4.7-7.0 میل/لیتر
|
|
0.46-4.68 میل/لیتر
|
79-50 |
زن |
سطح TSH در دوران بارداری چقدر باید باشد؟
هورمون های تیروئید می توانند بر رشد مغز و سیستم عصبی جنین تأثیر بگذارند، به خصوص در سه ماهه اول. در حدود 12 هفتگی، کودک شروع به تولید هورمون های تیروئیدی خود می کند. تا آن زمان، کودک کاملاً به انتقال هورمون های تیروئید از مادر وابسته است. هم کم کاری تیروئید و هم پرکاری تیروئید ممکن است در دوران بارداری رخ دهد. همچنین ممکن است قبل از بارداری یکی از این شرایط را داشته باشید و از آن اطلاعی نداشته باشید.
بیماری تیروئید درمان نشده می تواند باعث سقط جنین، زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد شود. همچنین می تواند باعث پره اکلامپسی شود. کم کاری تیروئید در دوران بارداری نیز می تواند بر رشد بدن و تکامل مغز کودک تأثیر بگذارد.
مهم است که سطح TSH خود را در دوران بارداری بررسی کنید تا مطمئن شوید که هم شما و هم جنین تان سالم هستید. هورمون‌های ترشح شده در دوران بارداری می‌توانند بر سطح TSH تأثیر بگذارند و میزان طبیعی آن را تغییر دهند پس تفسیر تست تیروئید خود را بر عهده متخصص بگذارید. این نمودار یک نمای کلی از سطوح TSH طبیعی، پایین و بالا برای بانوان باردار بین 18 تا 45 سال ارائه می دهد
|
بالا |
پایین |
طبیعی |
|
|
2.5-10 میل/لیتر
|
|
0.2-2.5 میل در لیتر
|
سه ماهه اول
|
|
3.01-4.50 میل/لیتر
|
0.3-3.0 میل / L
|
سه ماهه دوم
|
|
|
> 5.3 میل در لیتر
|
|
0.8-5.2 میل/لیتر
|
سه ماهه سوم
|
در مورد سطح TSH خود در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما می‌تواند تعیین کند که آیا به داروهای تیروئید نیاز دارید یا اینکه داروهای تیروئید موجود شما باید بر اساس سطوح TSH مطلوب برای مراحل مختلف بارداری تنظیم شوند.
سطوح TSH پایین نشان دهنده چه چیزی است؟
اگر سطح TSH شما کمتر از آنچه باید باشد، ممکن است پرکاری تیروئید داشته باشید. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که غده هیپوفیز سطح هورمون تیروئید شما را خیلی بالا حس می‌کند و با کاهش تولید TSH آن را جبران می‌کند.
عوارض پرکاری تیروئید عبارتند از:
- کاهش وزن ناخواسته
- پوکی استخوان
- فیبریلاسیون دهلیزی
- برآمدگی چشم یا مشکل بینایی (در صورتی که تیروئید پرکار شما با بیماری گریوز مرتبط باشد، احتمال بروز آن بیشتر است)
- بحران تیروتوکسیک (طوفان تیروئید)
علائم TSH پایین
بسیاری از علائم پرکاری تیروئید نیز ناشی از شرایط دیگر است. پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا علائمی که تجربه می‌کنید ناشی از سطوح پایین TSH است یا یک مشکل دیگر. افراد مسن ممکن است علائم کمی داشته باشند یا هیچ علائمی نداشته باشند. برخی از علائمی که باید مراقب آنها بود عبارتند از:
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- تپش قلب (تپش قلب)
- کاهش وزن غیرقابل توضیح
- احساس آشفتگی یا عصبی بودن
- لرزش در دست ها و انگشتان
- خستگی یا فرسودگی
- احساس گرسنگی بیشتر از حد معمول
- بیخوابی
- نازک شدن پوست یا مو
- تغییر در حرکات روده، به خصوص تعداد بیشتر دفعات
- افزایش تعریق
- تغییرات در چرخه قاعدگی
علل پرکاری تیروئید
تیروئید پرکار می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- بیماری گریوز
- بیماری پلامر (گواتر چند ندولار سمی)
- ندول سمی تیروئید
- تیروئیدیت
- مصرف بیش از حد داروهای تیروئید
سطوح TSH بالا نشان دهنده چه چیزی است؟
اگر سطح TSH شما بالاتر از آنچه باید باشد، ممکن است کم کاری تیروئید داشته باشید. این شرایط هنگامی اتفاق می افتد که غده هیپوفیز مقادیر کم هورمون تیروئید را با پمپاژ TSH بیشتر جبران می کند. این عارضه بیشتر در زنان مسن دیده می شود، اما در هر جنسی و در هر سنی ممکن است رخ دهد. نوزادان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید نیز می توانند با سطح TSH بالا متولد شوند. خطرات و عوارض تیروئید کم کار بر اساس سن متفاوت است. در صورت عدم درمان، خطرات و عوارض کم کاری تیروئید در بزرگسالان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بیماری قلبی
- نارسایی قلبی
- گواتر (تیروئید بزرگ شده آشکار)
- افسردگی، که ممکن است شدید شود
- ناباروری
- نوروپاتی محیطی
- میکسدم (کم کاری تیروئید شدید پیشرفته)
- کلسترول بالا
- فشار خون بالا
در صورت عدم درمان، خطرات و عوارض کم کاری تیرویید در نوزادان عبارتند از:
- تاخیر در رشد
- ناتوانی ذهنی
- حجم عضلانی ضعیف، که می تواند تشدید شود و باعث ناتوانی جسمی شود
- فتق ناف
- مشکل در تنفس
- یرقان
در صورت عدم درمان، خطرات و عوارض در کودکان و نوجوانان عبارتند از:
- تاخیر در رشد، باعث کوتاهی قد می شود
- تاخیر در بلوغ
- تاخیر در رشد دندان های دائمی
- تاخیر در رشد و کاهش توانایی شناختی
علائم TSH بالا
کم کاری تیروئید می تواند در مراحل اولیه بدون علامت باشد. اما در صورت پیشرفت، ممکن است برخی یا همه علائم زیر را تجربه کنید. بسیاری از علائم غیراختصاصی هستند و در سایر شرایط نیز قابل مشاهده هستند. بنابراین، اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، مهم است که هورمون های تیروئید خود را آزمایش کنید:
- مشکلات حافظه
- گواتر
- کند شدن ضربان قلب
- افسردگی
- افزایش وزن
- مفاصل متورم، سفت یا دردناک
- خستگی
- یبوست
- خشکی پوست یا مو
- نازک شدن موها
- تغییرات در قاعدگی
- افزایش حساسیت به سرما
دلایل کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- تیروئیدیت هاشیموتو (تخریب خود ایمنی غده تیروئید)
- کمبود ید در رژیم غذایی
- برداشتن غده تیروئید با جراحی
- درمان های سرطان، مانند پرتودرمانی
- مشکلات غده هیپوفیز، از جمله تومورهای خوش خیم
- تیروئیدیت
- برخی داروها، مانند آمیودارون (پاسرون) و لیتیوم
- مصرف بیش از حد دارو برای پرکاری تیروئید
سطوح TSH چگونه تغییر می کند؟
نظارت داشتن یک پزشک بر غده تیروئید شما و تولید هورمون های تیروئیدی، تنها راه برای تعیین سلامت تیروئید است. تیروئید یکی از چندین غدد و ساختارهایی است که سیستم غدد درون ریز بدن را تشکیل می دهد. غده تیرویید با همکاری غدد هیپوفیز و هیپوتالاموس کار می کند. این غدد تیروئید را برای ترشح دو هورمون تی4 و تی3 تحریک می کنند که سپس در جریان خون ترشح می شود.
اگر غده تیروئید شما تریودوتیرونین آزاد ( تی3) یا تریودوتیرونین آزاد (تی4) کافی تولید نکند، کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) می تواند ایجاد شود. اگر غده تیروئید شما بیش از حد تی4 تولید کند، پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) می تواند ایجاد شود. توجه به این نکته مهم است که در مورد اینکه چه میزان TSH نرمال است، اختلاف نظر وجود دارد. به همین دلیل، مهم است که در مورد علائمی که تجربه می کنید با پزشک خود صحبت کنید. همچنین باید پزشک را در مورد سایر مشکلات پزشکی که دارید و داروهایی که مصرف می کنید مطلع کنید.
درمان سطوح غیرطبیعی TSH
پزشک با بررسی سابقه پزشکی شما، انجام معاینه فیزیکی و انجام تست تیروئید متعدد، از جمله آزمایش خون، اختلال تیروئید را تشخیص می دهد. در برخی موارد، اما نه همه، ممکن است به سونوگرافی تیروئید یا اسکن تیروئید نیاز داشته باشید. درمان کم‌کاری و پرکاری تیروئید می‌تواند در طول زمان بر اساس شدت بیماری و پاسخ شما به دارو تغییر کند.
کم کاری تیروئید (TSH بالا)
کم کاری تیروئید با لووتیروکسین (سینترویید)، که یک هورمون تیروئید مصنوعی است درمان می شود. لووتیروکسین یک داروی خوراکی است که روزانه با معده خالی مصرف می شود. دوز شما ممکن است در طول زمان تغییر کند و معمولاً بر اساس سطح خون تنظیم می شود.
پرکاری تیروئید (TSH پایین)
پرکاری تیروئید را می توان به روش های مختلفی درمان کرد. سن، شدت بیماری، علت زمینه ای و سلامت کلی شما در نظر گرفته می شود. درمان ها عبارتند از:
- داروهای ضد تیروئید. این داروهای خوراکی تیروئید شما را از تولید بیش از حد هورمون باز می دارند. رایج ترین دارویی که برای این بیماری تجویز می شود متیمازول (تاپازول) است.
- ید رادیواکتیو. قرصی است که به صورت خوراکی مصرف می شود و برای تخریب بخشی یا تمام تیروئید طراحی شده است. معمولاً فقط یک بار مورد نیاز است، اگرچه برخی از افراد ممکن است به بیش از یک بار درمان نیاز داشته باشند. در نهایت، ممکن است نیاز به مصرف روزانه داروهای جایگزین تیروئید داشته باشید.
- تیروئیدکتومی. این روش جراحی بیشتر غده تیروئید شما را از بین می برد. این عمل با داروهای جایگزین روزانه هورمون تیروئید همراه است.
اگر می خواهید بدانید در رژیم غذایی پرکاری تیروئید چه چیزهایی می توانید بخورید اینجا کلیک کنید.
نتیجه نهایی
انواع تست تیروئید، از جمله آزمایش TSH، می‌تواند تعیین کنند که تیروئید شما بیش از حد یا خیلی کم هورمون تیروئید تولید می‌کند. اگر غده تیروئید شما T3 یا T4 کافی تولید نکند، کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) می تواند ایجاد شود. اگر غده تیروئید شما بیش از حد T4 تولید کند، پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) می تواند ایجاد شود. عدم تعادل در سطوح TSH در انواع تست تیروئید شایع و قابل درمان است.
مطالعه بیشتر:
طوفان تیروئید، علت و علائم طوفان تیروئید چیست؟
پرکاری تیروئید در مردان آیا بیشتر است و دلیل آن چیست؟
پرکاری تیروئید در بارداری خطرناک است ؟ چه عوارضی دارد؟
اسکن تیروئید. آیا اسکن تیروئید در بارداری و شیردهی مجاز است؟
