عوارض بعد از ای وی اف (IVF) برای مادر و نوزاد

عوارض بعد از ای وی اف (IVF)

در آی وی اف از آنجائی که معمولاً بیش از یک جنین در رحم کاشته می‌شود، معمولاً شانس دو یا چند قلویی نیز افزایش می‌یابد. گاهی داروهای باروری باعث تحریک بیش از حد تخمدان می شود و در نتیجه تخمدان بزرگ شده و عوارضی به همراه دارد. افزایش وزن، سرگیجه، درد لگن، تهوع و استفراغ از علائم این حالت است. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد، کودکانی که به کمک IVF به‌دنیا می‌آیند اغلب در هنگام تولد وزن کمی دارند. البته بیشترین موراد کمبود وزن هنگام تولد در اثر چند قلویی است.

بنابراین ممکن است این اطلاعات جدید بانوانی که باردار شدن به روش آی ‌وی ‌اف را در نظر دارند را دچار تردید کند. بنابر تجزیه‌ و تحلیلی که در کنفرانس ملی آکادمی اطفال امریکا عرضه شد، نوزاد متولد شده از طریق IVF 1.25 برابر بیشتر در خطر اختلالات مادرزادی قرار می گیرد. همچنین در نوزادان به دنیا آمده از طریق آی وی اف احتمال بروز مشکل چشم، قلب، اندام تولیدمثل و سیستم ادرار نیز تا حدودی افزایش می یابد.

این تجزیه و تحلیل، نوزادانی را که پس از استفاده از فناوری تولیدمثل یاری شده (ART) متولد شده بودند با نوزانی مقایسه کرده است که جنین شان به شکل طبیعی لقاح شده بود. فناوری تولیدمثل یاری شده شامل تمام درمان‌هایی است که در آن تخمک‌ها و اسپرم هر دو دستکاری می‌شوند. IVF معمول‌ترین شکل فناوری کمک باروری است. دیگر درمان‌های باروری، مثل لقاح مصنوعی یا القای تخمک‌گذاری، جداگانه تجزیه و تحلیل شدند و با خطر فزاینده‌ی اختلالات مادرزادی مرتبط نبودند.

اما قبل از اینکه کاملاً از روش IVF صرف‌ نظر کنید، دست نگه دارید! خطر فزاینده‌ی اختلالات مادرزادی ظاهراً ترسناک است، اما پژوهشگران تاکید دارند که این افزایش خطر فقط به دلیل انجام IVF نیست. به گفته‌ی نویسنده‌ی این مقاله، دکتر لورین کلی کوان، نتایج ما ثابت نمی‌کند که فناوری کمک باروری باعث اختلالات مادرزادی می‌شود. 

پس چرا این ارتباط وجود دارد؟ متخصصان کاملاً اطمینان ندارد. دکتر کوان می‌گوید: این مطالعه فقط بررسی کرده است که آیا مادر از روش های کمک باروری استفاده کرده است یا خیر؛ پژوهشگران تحقیق نکردند که مادر چند مرتبه تحت درمان قرار گرفته یا هنگام استفاده از فناوری تولیدمثل یاری شده چند سال داشته است و یا دیگر عواملی که شاید با خطر کلی اختلالات مادرزادی مرتبط باشد. بنابراین، به تحقیقات بیشتر نیاز دارد.

دکتر کلی کوان می‌گوید: خوشبختانه زوج‌هایی که استفاده از روش های درمان ناباروری را در نظر دارند، می توانند مطمئن باشند که سالانه هزاران نوزاد کاملاً سالم از این طریق متولد می‌شوند.

در نهایت این را درنظر داشته باشید که این عوارض در برابر مزیت مهم ‌ IVF که در درمان نازایی موفق‌ترین روشی است که تا امروز در دسترس بیشتر قرار گرفته است چندان نگران کننده نیست.

آی وی اف (IVF) و سرطان

درمان‌های ناباروری مثل IVF با تحریک تخمدان‌ها و با میزان زیادی از هورمون‌های مصنوعی کار می‌کند و تخمدان را برای رها کردن چند تخمک فعال می‌سازد. مشکل اینجاست که حتی هر ماه در روند تخمک‌ گذاری طبیعی نیز وقتی یک تخمک دیواره‌ی تخمدان را پاره می‌کند و از آن می‌گذرد، از دیدگاه نظری خطر سرطان را افزایش می دهد.

به گفته‌ی دکتر کولین فلتمیت، متخصص سرطان اندام زنانه در بیمارستان بوستون، پزشکان چنین فرض می‌کنند که هرچه بدن بیشتر به ترمیم چنین آسیب‌دیدگی‌هایی نیاز داشته باشد (که بعد از چرخه‌ی آی‌وی‌اف نیز رخ می‌دهد)، احتمال بیشتری وجود دارد که در روند ترمیم اشتباهی رخ دهد و به جهش سلول‌ها بینجامد. می‌دانیم عواملی که به فعالیت تخمدان فشار می‌آورد، مثل بارداری و استفاده از قرص‌های ضدبارداری خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می‌بخشد. نگرانی اصلی اینجاست که درمان‌های باروری که فعالیت تخمدان را افزایش می دهند، می توانند احتمال خطر را نیز بیشتر کنند.

بر اساس یافته‌های پژوهشگران، بانوان ناباروری که یک یا چند بار IVF را امتحان کرده اند، به احتمال چهار برابر بیشتر در خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار می گیرند.

این خبر هولناک است، اما تجزیه و تحلیل دقیق‌تر نشان می‌دهد که این وضعیت چنان که به نظر می‌رسد، خطرناک نیست. زیرا خطر افزایش یافته به معنای چهار دهم 0.4 درصد است.

پرسش

خانمی 33 ساله هستم و یازده ساله ازدواج کرده ام . هفت بار IVF کردم و در ضمن تمام آزمایش های ژنتیک و بررسی های دیگر که چرا 7 بار IVF ناموفق داشتم انجام داده ام و مشکلی برای چرایی این ناموفقیت پیدا نشده است لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی و لنفوسیت تراپی نیز انجام داده ام . حال می خواهم از عوارض این داروها در حال و آینده برای خودم مطلع شوم چون تصمیم به IVF مجدد دارم. می دونم دارو هورمونی عوارضی دارد ولی به طور واضح می خواهم بدونم چه جور عوارضی دارد؟ در ضمن IVF ها را در طول 6 سال انجام داده ام .

پاسخ

مهمترین عارضه و نگران کننده ترین عارضه بعد از 12 دوره IVF ، افزایش احتمال بروز سرطان تخمدان می باشد که هنوز بطور کامل اثبات نشده است. عوارض شایع تر داروها از جمله تحریک بیش از حد تخمدان ها، حساسیت به داروها در محل تزریق یا واکنش های پوستی، احتمال ترومبوز یعنی لخته شدن خون در قلب یا مغز و ... چاقی، سر درد، افزایش موهای صورت و بدن است.