10 نکته مهم برای نگهداری و مراقبت از نوزاد نارس
اگر به تازگی صاحب نوزاد نارسی شده‌اید، احتمالاً ذهنتان درگیر انواع نگرانی‌ها و سوالات مختلف شده است. ولی بهتر است خیلی نگران نباشید، چراکه با گذشت چند هفته به چگونگی مراقبت از فرزندتان عادت می‌کنید. البته مواردی وجود دارد که آگاهی از آنها نگهداری و مراقبت از نوزاد نارس را تسهیل می‌کند.
1- بخش NICU هر آنچه مورد نیاز نوزاد نارس شما است را ارائه می هد
شاید تولد زودرس فرزندتان باعث نگرانی شما شده باشد، ولی بهتر است بدانید که مادران بسیاری در وضعیتی مشابه شما قرار دارند. این اتفاق یک مسئله نادر نیست و خوشبختانه امروزه اکثر بیمارستان ها برای پشتیبانی و حمایت از چنین نوزادانی به خوبی مجهز و آماده هستند. بخش مراقبت‌های ویژه از نوزادان نارسNICU تمام آن چیزی که مورد نیاز نوزادان نارس است را ارائه می کند و اکثر بیمارستان برای مراقبت از فرزند کوچلوی شما و نیازهای ویژه او تجربیات فراوانی دارند.
2- احتمال بروز پیچیدگی با اندازه نوزاد و سن بارداری رابطه مستقیم دارد
با تشکر از پیشرفت‌های فزاینده علم پزشکی، بیش از 90 درصد از نوزادان نارس با وزن 800 گرم، زنده مانده‌اند. به‌عنوان یک قانون کلی، هر چه نوزاد کوچک‌تر و سن بارداری او کمتر باشد، احتمال بروز پیچیدگی‌ها بیشتر خواهد بود.
3- ظاهری متفاوت و نابالغ
احتمالاً اندازه و ظاهر نحیف نوزادتان شما را شوکه کند. چرا که او بسیار کوچک تر از انتظار شماست و سَرش نسبت به بدنش کمی بزرگتر خواهد بود. زیرا نوزادان نارس، زیر پوستشان لایه چربی ندارند، چراکه جنین این لایه چربی را در هفته های آخر بارداری کسب می‌کنند. همچنین امکان دارد رنگ پوست فرزندتان نیز سرخ و شفاف باشد و براساس سن بارداری، نواحی متفاوتی از بدنش تکامل پیدا نکرده باشد، مثلاً برخی هنوز ناخن ندارند یا اندام تناسلی آنان نابالغ به نظر رسد.
4- اندازه نوازادن نارس مهم است
عموماً نوزادان متولد شده در 26 هفتگی یا پس از آن، شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند، چراکه شانس زنده ماندن نوزادان نارس براساس زمان تولد آنان افزایش می‌یابد. این نوزادان بسیار کوچک‌ترند و فرصت کمتری برای رشد داشته‌اند و احتمالاً به دوره درمان طولانی نیاز خواهند داشت. عوامل موثر دیگر عبارتند از، اندازه، بلوغ اعضاء بدنی (خصوصاً شش‌ها)، عفونت یا دیگر مشکلات پزشکی.
5- فرزندتان به شما نیاز دارد
همه نوزادان به ویژه نوزادان نارس هنگامی که با مادر خود تماس پوست با پوست داشته باشند، رشد بهتری خواهند داشت. به گفته دکتر "ولما لوب" متخصص آموزش کلینیکی، نگه داشتن نوزاد نارس‌تان روی سینه مادر به ثبات علائم زیستی، افزایش میزان هوشیاری و موفقیت شیردهی پستانی و برقراری پیوند کمک می‌کند.
براساس وضعیت پزشکی فرزندتان احتمالاً می‌توانید او را شیردهی کنید یا او را در آغوش بکشید، حتی هنگامیکه او به دستگاه متصل باشد. با پزشک‌تان مشورت کنید که آیا می‌توانید این کار را انجام دهید یا خیر. حتی اگر نتوانید فرزندتان را در آغوش بکشید، می‌توانید او را لمس کنید و نوازش بدهید. فرزندتان به عشق و تماس شما محتاج است. بنابراین سعی کنید، تا جایی‌که می‌توانید در مراقبت از فرزندتان درگیر باشید. دست‌تان را به خوبی پاکیزه کنید و اگر کارکنان بخش چنین اجازه ای به شما می دهند بازو و پاهای فرزندتان را به آرامی نوازش کنید.
6- بخش مراقبت‌های ویژه NICU
فرزندتان در بخش مراقبت‌های ویژه از نوزادان نارس پذیرش می‌شود، مکانی که برای مراقبت‌های ضروری از نوزادان نارس تجهیز شده و فرزندتان تحت نظارت دقیق متخصصین پزشکی قرار می‌گیرد. شاید در ابتدا از دیدن تجهیزات پزشکی و نور کم این محیط احساس خوبی نداشته باشید، اما مطمئناً این محیط بهترین مکان برای فرزندتان خواهد بود.
مشاهده اتصال فرزند کوچک‌تان به لوله‌ها و سیم‌های مختلف دشوار است، اما آگاهی از این نکته که تمامی این موارد برای تغذیه و کنترل علائم حیاتی، تنفس و دمای بدنی او ضروری است باعث آرامش شما گردد. اینکه نوزادتان زمان زیادی را در بیمارستان طی کند، چیز غیرمعمولی نیست، زیرا اکثر این نوزادان تا حدود موعد اصلی زایمان خود در بیمارستان می‌مانند. عواملی که در زمان ترخیص آنها از بیمارستان موثر است، عبارتند از، توانایی او برای تنفس بدون کمک، تغذیه بدون مشکل او از پستان یا شیشه شیر و توانایی ثابت نگه داشتن دمای بدنی است.
7- نوزادان نارس نیازهایی ویژه ای دارند
نوزادان نارس به این علت که آنان چربی کمی در بدن خود دارند و کاملاً بالغ نشده‌اند، برای حفظ دمای بدنی خود با مشکل روبرویند. بنابراین آن محفظه مخصوص برای گرم و ثابت نگه داشتن دمای بدنی آنان ضروری خواهد بود.
نیاز مهم دیگر نوزادان نارس تغذیه است. آنها خیلی سریع رشد می‌کنند، بنابراین احتیاجات تغذیه‌ای آنان نیز نسبتاً زیاد است، اما سیستم گوارشی آنها تکامل نیافته است و برخی از آنان قادر نیستند که مستقیماً بمکند یا حتی از شیشه شیر بنوشند.
به همین علت است که گاهی شیر را از طریق لوله به او می‌رسانند. برای شیردهی فرزندتان از شیر خودتان در آغاز، باید شیرتان را بدوشید، تا او بتواند این ماده حیاتی را از طریق لوله دریافت کند. اگر بر دوشیدن شیر و تغذیه او با شیر مادر پافشاری کنید، قدرت تولید شیر خود را حفظ خواهید کرد و وقتی فرزندتان به اندازه کافی قوی و بالغ شد و توانایی مکیدن را بدست آورد، می توانید او را شیردهی کنید.
اگر نمی‌توانید او شیردهی کنید، نترسید، چراکه فرزندتان با شیر خشک مخصوص نوزادان نارس تغذیه خواهد شد.
8- امکان بروز مشکلات پزشکی نیز وجود دارد
گرچه طی دهه‌های گذشته تکنولوژی به خوبی پیشرفت کرده است، ولی این نوزادان در محیطی قرار دارند که با محیط طبیعی رشدشان (رحم مادر) فاصله بسیاری دارد.
یک نوزاد نارس معمولاً طی 72 ساعت اول، وضعیت بسیار خوبی را پشت سر می‌گذارد ولی ناگهان ظاهراً پس رفت می‌کند و پیچیدگی‌ها پدیدار می‌گردد. این رخدادی متداول است، اما برای والدین بسیار ترسناک است.
چالش‌هایی که یک نوزاد زودرس در معرض آن قرار دارد، عبارتند از، بی‌ثباتی زیستی که شامل نوسان در فشار خون، یک دوره احتمالی از آپنه و مشکلات تنفسی ( نیاز اضافی برای اکسیژن) است.
پیچیدگی‌های احتمالی دیگر شامل، گسترش خونریزی مغزی، رتینوپاتی (آسیب به شبکه چشم) نوزاد نارس، PDA ( سوراخ بسته نشده‌ای در قلب) و پیچیدگی‌هایی مرتبط با تغذیه.
9- نوزادان نارس به شیوه‌ای متفاوت رشد می‌کند
نباید نوزاد نارس را با بچه دوستان‌تان و همسالان خود مقایسه کنید، زیرا نقاط عطف رشدی نوزادان نارس نسبت به بچه‌هایی که دوره کامل را سپری کرده‌اند، متفاوت است. وقتی شاهد چگونگی رشد فرزندتان هستید، به سن واقعی او فکر نکنید، به سنی فکر کنید که اگر او در موعد زایمانش به دنیا می‌آمد، در آن سن قرار داشت. برای انجام این کار، سن فرزندتان را از زمان تولدش در نظر بگیرید (تولد واقعی)، و مدتی را که زودتر به دنیا آمده است، از آن کم کنید. برای مثال، یک بچه هشت ماهه که هشت هفته زودتر به دنیا آمده است، سن درست او شش ماه است. فرزندتان هنگامی به نقطه عطف خود خواهد رسید که به سن درست خود برسد، بنابراین چنین بچه هشت ماهه‌ای، حدود شش ماهگی در سن درست خود، نشستن را شروع می‌کند.
10- مراقب خودتان نیز باشید
کاملاً طبیعی است که احساس کنید در چرخ و فلکی احساسی قرار گرفته اید، عصبانیت، افسردگی، ناتوانی یا گناه. به همین علت، مهم است که از پشتیبان مناسبی برخوردار باشید. درباره آنچه احساس می‌کنید، با پزشک بخش مراقبت‌های ویژه از نوزادان نارس گفتگو کنید یا با مادرانی که شرایط مشابهی با شما را تجربه می کنند، گفت و گو کنید. به یاد داشته باشید که اکنون فرزندتان بیش از هر زمان دیگر به شما نیاز دارد و جهت تامین بهترین شانس ممکن برای او، باید اول مراقب خودتان باشید.
مطالعه بیشتر:
1- با تولد نوزاد نارس چه باید کرد
2- افزایش بروز سندرم مرگ ناگهانی در نوزادان نارس
3- پروتئین شیر مادر نجات بخش نوزادان نارس
