پوست به پوست مادر و نوزاد!

تماس پوست به پوست پس از زایمان مهمترین عاملی است که به تنهایی برقراری شیردهی پستانی را برای آغازی خوب هدایت می‌کند.

تماس پوست به پوست زمانی رخ می‌دهد که پس از زایمان و هنگام شیردهی پستانی به مادران و نوزادان فرصتی داده شود، تا باهم باشند و پوست بدن برهنه آنان به یکدیگر چسبیده باشد (بدون پتو یا پارچه‌ای بین آنان). پس از زایمان روزها و هفته ها بسیاری مشغول مراقبت و نگهداری از فرزندتان خواهد و زمان ارزشمندی را می‌گذرانید، برای ارتباط بهتر می‌توانید بچه را روی شکم یا سینه‌تان درازکش کنید. تماس پوست با پوست بهتر است در هنگام تولد آغاز گردد ولی اگر چنین نشد هر چه سریع‌ تر این تماس را با فرزندتان برقرار کنید.

مطالعات فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد، تماس پوست با پوست باید فورا پس از تولد و یا طی هفته‌های آغازین پس از زایمان، بین مادر نوزاد برقرار گردد، حتی اگر مادر زایمانی سزارینی را سپری کرده‌ است. در حالی‌ که به مادر بخیه زده می‌شود.

مادر و فرزند پوست به پوست، بدن به بدن در تماس قرار می‌گیرند و هر دوی آنان با پوششی پوشانده می‌شوند و در معرض هیچ هوای سردی قرار نمی‌گیرند. بدن مادر این احساس را در بچه تامین می‌کند که از ایمنی کافی برخوردار است و در نتیجه بهتر با شرایط خارج از رحم کنار می‌آید.

تماس پوست به پوست در تمامی بیمارستان‌ها متداول نیست و باید از پیش تر و پس از مشورت با پزشکتان، ترتیب آن داده شود، خصوصا در موارد زایمانی سزارینی.

مگر با ضرورتی پزشکی روبرو باشید یعنی روندهایی مثل ساکشن و تزریقات ویتامین ک. در این شرایط می‌توان تا زمانی که بچه برای اولین مرتبه پستان به دهان بگیرد، صبر کرد. وزن‌کشی و اندازه‌گیری نوزاد نیز نباید بر تماس پوست به پوست ترجیح داده شود. امتیازات آپگار می‌تواند هنگامی صورت گیرد که بچه در تماس پوست به پوست نزد مادر خود قرار دارد.

اغلب وقتی بچه شادتر است، دمای بدنی او ثبات بیشتری دارد، میزان تپش قلب و تنفس پایدارتر و عادی‌تر دارد و قند خونش افزایش بیشتری یافته است. مزایای تماس پوست به پوست (بلافاصه پس از زایمان) علاوه بر اینکه به نوزاد اجازه می‌دهد تا از باکتری‌های مشابه مادر مصونیت یابند شیردهی پستانی را تسهیل و در پیشگیری از بیماری‌های‌ آلرژیک از اهمیت بسیاری برخوردار است.

تماس پوست با پوست باید برای تولد همه بچه‌ های دوره کامل امکان‌پذیر باشد. این عمل حتی برای بچه‌های نارس ظریف نیز بسیار اهمیت دارد، تا به آنان کمک شود که زودتر وضعیتی پایدار یابند. تماس پوست به پوست و مراقبت کانگرویی مادر (حمل بچه‌ای زودرس در تماس پوست به پوست) می‌تواند کمک عظیمی برای مراقبت از بچه نارس باشد.

مطالعات نشان داده است که بچه‌های زودرس تا وزن یک کیلو و دویست گرم از نظر سوخت و ساز بدنی پایدارترند (که شامل میزان قند خون نیز می‌شود) و اگر فوراً پس از زایمان در تماس پوست به پوست مادر خود قرار گیرند، بهتر نفس می‌کشند.

اما، بدون شک اگر بچه‌ای برای زنده ماندن مبارزه می‌کند، در نتیجه نباید سلامت او را به خطر انداخت. اما بچه‌های نارسی که گرفتار مشکل نشانه‌های اضطراب تنفسی نیست، می‌تواند فورا پس از زایمان در تماس پوست به پوست نزد مادرش قرار گیرد. در حقیقت، امکان دارد این نوع از تماس، تنفس سریع را تا حد طیفی از وضعیت عادی کاهش بخشد و بچه را آرام کند. بدن یک مادر (یا پدر) محل زندگی طبیعی برای بچه است. دور کردن بچه از زیستگاه طبیعی او باعث تنش‌های احساسی و فیزیکی چشمگیری می‌شود.

تماس پوست به پوست زودهنگام مادر و بچه باید تشویق گردد، حتی اگر مادر زایمانی سزارینی داشته است.

بچه‌ای که در تماسی نزدیک با مادر (یا پدر) خود قرار نداشته باشد و برای بررسی‌ها یا قنداق کردن در پتویی پیچیده شده و از مادر دور شود، ممکن است خواب‌آلود یا خسته شود یا حتی چنان آشفته شود که از ناامیدی شورع به گریه و بی‌قراری کند.

قنداق کردن نیز با تعامل بین مادر و بچه مداخله می‌کند. با تماسی پوست به پوست، مادر و بچه اطلاعات احساسی را رد و بدل می‌کنند و به رفتار بچه شکل می‌بخشد. در واقع تمامی احساساتی که برای زنده ماندن بچه ضروری است، با تماس تحریک می‌شود.

فواید تماس پوست به پوست

- نوزادان معمولا بیشتر راضی هستند و کمتر گریه می‌کنند. برای بچه احساس ایمنی است و او می‌تواند تپش قلب مادر را بشنود که برای او آرام بخش است.

- بچه از دمای بدنی پایدارتری برخوردار است.

- تپش قلبش عادی‌تر است. 

- نوزاد قرار گرفته در تماس پوست به پوست از قند خون منظم‌تری برخوردار است. 

- پیوند بین مادر و بچه فزونی می‌یابد و بسیاری از مادران متوجه می‌شوند که آنان می‌توانند به سادگی نیازهای فرزندشان را تشخیص دهند. 

- تماس پوست به پوست نوزادان پس از تولد، بچه را در رابطه با باکتری‌های بدن مادر قرار می‌دهد که برای پیشگیری از بیماری‌های آلرژیک مددرسان است. 

- یکی از بزرگ‌ترین فواید تماس پوست به پوست برای بچه‌های زودرس است. اجرای این کار با نوزادان زودرس می‌تواند در حقیقت نیاز او برای مصرف بیشتر اکسیژن را کاهش دهد. 

- بچه‌هایی که پس از زایمان برای یک ساعت در تماس پوست با پوست قرار گرفته‌اند، به احتمال بیشتری بدون کمک پستان به دهان می‌گیرند. 

- معمولاً این بچه‌ها الگوهای هم‌آهنگ‌تر تنفسی دارند. 

- بچه‌هایی که برای شیردهی پستانی در تماسی پوست به پوست نزد مادرشان نگه داشته شدند، معمولاً دفعات بیشتری از پستان شیر می‌نوشند و این کار تولید خوب شیر را بهبود می‌بخشد. 

- برقراری پیوند در تماسی پوست به پوست به مادران کمک می‌کند، تا هورمون اکسی‌توسین بیشتری را تولید کنند که به جریان یافتن شیر و شروع روند همبستگی و برقراری پیوند کمک می‌کند. 

- بسیاری از مادران گزارش کرده‌اند که طی اولین روزها با تماس پوست به پوست فراوان و شیردهی در تماسی پوست به پوست، ناراحتی گرفتگی پستانی آنان کاهش یافته است. 

- اهمیت تماسی پوست به پوست فراتر از موفقیت در شیردهی پستانی می‌رود. این کار خود را به عنوان روشی برای آرامش‌بخشیدن و تسکین بچه‌ها ثابت کرده‌ است، به ویژه آنانی که بیمار یا زودرس هستند.