خواب بد و آشفته دیدن در بارداری به چه معنی است؟
اکثر بانوان در دوران بارداری خود خواب های بسیار عجیبی می‌بینند، خواب هایی که در حقیقت بازتاب ترس‌ها و نگرانی‌های آنها در مورد فرزندشان و مسئولیت آینده او به عنوان یک مادر است. برای شناخت دلایل و تعبیر این خواب ها همراه ما باشید.
خواب بد دیدن در بارداری به چه معنی است؟
دیدن خواب بد نشان دهنده ترس بسیار خاصی در ضمیر ناخودآگاه مادر باردار و ترس از رویارویی با مسائل ناشناخته است. در حقیقت این کابوس‌های شبانه بازتاب ترس و اضطراب یک مادر باردار به دلیل نوع نگرش وی به بارداری و نقش آینده خود به عنوان یک مادر است.
معمولاً اکثر خوابها دارای مضامینی مشابه اند:
- ترس از داشتن زایمانی سخت و دشوار
- ترس از بروز مشکلات پیش بینی نشده در حین بارداری مثل سقط جنین
- ترس از دست دادن جنین
- ترس از عدم بازیابی اندام اولیه
البته بعضی از خوابها نیز می‌توانند در مورد اتفاقات پس از زایمان باشند:
- ترس از ایفای نقش مادری "چگونه مادری برایش خواهم بود؟"
- ترس از اینکه با ورود نوزاد مشکلاتی در زندگی مشترک ایجاد شود.
علت خواب‌های بد و آشفته در دوران بارداری چیست؟
بارداری دورانی است که با خود نگرانی‌های فراوانی از جمله ترس از زایمان، نگرانی‌های مربوط به تغییرات جسمی و ظاهری، نگرانی از ورود نوزاد به جمع خانواده و غیره را به همراه دارد که مادر آینده، ناگزیر به مقابله با همه آنهاست. این دغدغه‌های گوناگون ذهنی موجب آشفتگی خواب مادر شده و به دنبال آن تمام ترس‌ها و نگرانی‌های مادر به طور ناخودآگاه در قالب کابوس یا خواب‌های آشفته نمایان می‌شوند.
موارد زیر از جمله عواملی هستند که می‌توانند دست به دست هم داده و منجر به دیدن خواب‌های آشفته در دوران بارداری شوند:
-
کم خوابی:
ترس از مواجهه با مسائل ناشناخته، اضطراب و نگرانی از حس پذیرش مسئولیت مادری، می‌توانند از دلایل ایجاد کم خوابی باشند. ضمن آنکه پیدا کردن موقعیت مناسب برای خواب مشکل است و درد شکم و کمر نیز از علل دیگر کم خوابی در ماه‌های پایانی بارداری به شمار می‌روند.
-
طغیان احساسات مادری:
اغلب مادران باردار برای سلامت جنین خود بسیار نگرانند. آنها از فکر بروز اتفاقات ناخواسته برای جنین دائم در اضطراب بوده و نگرانند که نتوانند وظایف مادری خود را به خوبی ایفا کنند.
-
تغییرات هورمونی:
هر چند که دگرگونی‌های هورمونی در ایجاد این بی‌خوابی‌ها بی‌تاثیر نیستند ولی نمی‌توانند خود به تنهایی عامل اصلی این کابوس‌ها به شمار روند. زیرا مطالعات انجام شده در آمریکا نشان می‌دهد که برخی از پدران نیز در دوران بارداری همسرانشان دچار کابوس و خواب‌های آشفته می‌شوند.
خواب‌های دوران بارداری به دو بخش کاملاً مجزا تقسیم می‌شوند:
- در شش ماه نخست بارداری خوابها کمابیش حاوی تصاویری جذاب و فانتزی از نوزادند.
- در سه ماه پایانی بارداری (از شش تا نه ماهگی) اکثر خوابها ترسناک بوده و شامل کابوس‌هایی از سقط شدن جنین، به دنیا آمدن نوزاد ناقص، نوزاد مرده و غیره است.
خواب های پریشان و آشفته در سه ماهه های مختلف بارداری:
کابوس‌های هر سه ماه بارداری با یکدیگر متفاوتند، به مرور و با پیشرفت بارداری مضمون خوابها نیز به ترتیب زیر دستخوش تغییر می‌شود:
خواب های سه اول ماهه بارداری:
در سه ماهه اول بارداری معمولاً مادر باردار در خواب احساس شادی و شعف از باردار شدن و تجسم خوشبختی آینده را دارد.
خواب های سه ماهه دوم بارداری:
این خواب ها معمولا در خصوص پذیرش تدریجی خود در نقش مادر آینده است. معمولاً کابوس‌های مرتبط با مسائل ناشناخته از قبیل به خطر افتادن زندگی جنین و یا ناقص بودن در این دوره شروع می‌شوند. علاوه بر آن سه ماهه دوم بارداری زمانی است که یک مادر باردار بحران‌های هویتی را پشت سر می‌گذارد. او که تاکنون برای مادرش دختر بچه‌ای بیش نبوده اکنون خود فرزندی در راه دارد و از این پس تمام آنچه که به طور بالقوه در ضمیر ناخودآگاهش سرکوب شده بود در قالب رویاهای شبانه آشکار خواهند شد.
خواب های سه ماهه سوم بارداری:
در سه ماهه سوم بارداری احتمالاً خواب های بد وحشتناک‌تر و حتی خشن‌تر از قبل شده و مادر باردار اغلب خواب‌هایی مثل نقص عضو شدن، خونریزی های شدید حین زایمان و غیره را می‌بیند. این کابوس‌ها بازتاب نگرانی مادر برای از دست دادن جنین است.
تعبیر خواب های بد و آشفته در بارداری
نوزاد
مادر باردار خصوصیات ظاهری نوزاد مثل رنگ مو یا چشم او را خواب می‌بیند.
تعبیر: این نوع خوابها بازتاب آرزوها و تصورات مادر از چهره نوزاد آینده‌اش است.
شکل غیرطبیعی نوزاد
مادر باردار خواب می‌بیند که نوازادش در هنگام تولد به شکلی غیر طبیعی بسیار ریز یا درشت بوده و یا آنکه دارای سری بدشکل و نافرم است.
تعبیر: این خواب بیانگر نگرانی‌های مادر در مورد سلامت جنین است. آیا نوزادم در سلامت کامل به دنیا خواهد آمد!
استعداد خارق العاده نوزاد
مادر باردار خواب می‌بیند که نوزادش دارای هوش و استعداد فراوانی است مثلاً از بدو تولد می‌تواند راه رفته و صحبت کند.
تعبیر: این خواب بیانگر جاه طلبی‌ها و آرزوهای نهانی است که مادر از هم اکنون در تصورات ذهنی خود برای آینده نوزادش می‌پروراند.
محافظت و نجات دادن جان نوزاد
مادر باردار خواب می‌بیند که مورد خشونت واقع شده و یا به زمین می‌خورد.
تعبیر: این گونه خوابها بازتاب حس آسیب پذیری مادر در دوران بارداری است. عوامل مختلفی از جمله خواندن مطالب مختلف، تماشای برنامه‌های تلویزیون و یا صحبت‌های اطرافیان در تعدد و شدت این احساس موثرند.
زایمان پر درد
مادر باردار خواب می‌بیند زایمانی پردرد و رنج همراه با مشکلات پیش بینی نشده دارد.
تعبیر: دلیل دیدن این نوع کابوس‌ها آن است که زایمان به خصوص در اولین تجربه بارداری بزرگترین و مهمترین ترس تمام مادران باردار است.
افراد نزدیک خانواده
مادر باردار خواب مادر خود را می‌بیند
تعبیر: این نوع خوابها بازتاب ترس از پذیرش و ایفای نقش جدید است. ترس از اینکه خود شما نیز به زودی مادر بودن را تجربه خواهید کرد.
نادیده گرفتن نیازهای اساسی نوزاد
مادر باردار خواب می‌بیند که شیر دادن به نوزادش را فراموش کرده است، در مراقبت از او کوتاهی می‌کند، نوزاد را در جایی رها کرده و یا یک قرار ملاقات مهم پزشکی را از دست داده است.
تعبیر: دیدن این گونه خوابها بیان کننده نگرانی از آن است که نتواند به درستی و آنگونه که شایسته است از عهده وظایف و مسئولیت‌های مادری خود بربیاید.
بزرگ بودن نوزاد از بدو تولد
مادر باردار خواب می‌بیند که نوزادش در هنگام تولد یک کودک 6-5 ساله بوده و به راحتی راه می‌رود و می‌دود.
تعبیر: این خواب نشان دهنده اضطراب مادر باردار در مراقبت و نگهداری از نوزادش است. تصور نوزاد در خواب به صورت کودکی بزرگتر و مستقل‌تر موجب اطمینان و آرامش خاطر مادر خواهد شد.
از دست رفتن نوزاد
مادر باردار خواب می‌بیند که نوزادش در حین زایمان از دنیا می‌رود.
تعبیر: در واقع این خواب نشانگر سردرگمی در یک دوراهی است. زیرا مادر باردار از یک سو میل به مادر شدن داشته و از سویی دیگر این میل را در ناخودآگاه خود پس می‌زند. علاوه بر آن این خواب می‌تواند نشان دهنده اضطراب مادر برای از دست دادن جنین و جدایی از نوزادش به هنگام زایمان باشد.
در هنگام بارداری سوالات فراوانی در ذهن یک مادر باردار مطرح می‌شود. از سویی دیگر خوابها و کنش‌های افراد بر اساس تجارب شخصی و حساسیت فردی آنها با یکدیگر متفاوت است. بنابراین به همان نحو که دیدن این گونه خوابها در میان بانوان باردار شایع است، ممکن است عده‌ای دیگر خواب ببینند که جنین آنها یک حیوان، یک شی و یا حتی یک میوه است. عده‌ای خواب یک زایمان ناگهانی را می‌بینند که در آن نوزاد به شکلی غیر منتظره، سریع و بدون حضور پزشک به دنیا می‌آید. برخی خواب صحنه‌های خونین را دیده و در نهایت عده‌ای دیگر نیز خواب می‌بینند که در زمان بارداری از سوی همسرانشان طرد شده‌اند.
خواب بیان آمال و آرزوها و نشان دهنده نگرانی‌های ما در طول زندگی است. پس به هیچ وجه نمی‌توان آنها را به منزله هشدار یا اخطار در نظر گرفت. یک مادر باردار نسبت به دگرگونی‌های جسمی و روحی بدنش به شدت حساس است و به همین دلیل بسیار مستعد دیدن این نوع خوابها است.
آیا کابوس‌های شبانه و خواب های بد و آشفته برای مادر و جنین خطرناک اند؟
کابوس هر قدر وحشتناک هم که باشد ضرری برای جنین ندارد. در واقع این ضرر بیشتر متوجه مادر است. زیرا این گونه خوابها که نشات گرفته از ترس و نگرانی شدید مادرند می‌توانند موجب اختلالات گوناگون در خواب از قبیل صحبت کردن در خواب یا حتی راه رفتن در حین خواب شوند. البته بروز این مسئله چندان نگران کننده نیست، ولی باید نسبت به خطرات ناشی از راه رفتن در خواب و احتمال افتادن یا سقوط از بلندی هوشیار بوده و جوانب احتیاط را کاملاً رعایت کرد.
دیدن کابوس‌ها و خواب‌های آشفته در دوران بارداری بسیار شایع است، ولی اکثر آنها پس از زایمان و با تولد نوزاد پایان می‌یابند.
توصیه‌هایی برای مقابله با خواب‌های پریشان در بارداری
رعایت اصول بهداشت خواب بهترین راه مقابله با کابوس‌ها است. بنابراین به هنگام خواب توصیه‌های زیر را رعایت کنید:
- پیش از خواب غذای سبک و در عین حال کافی میل کنید به طوری که نیمه شب با احساس گرسنگی از خواب بیدار نشوید.
- از مصرف نوشیدنی‌های محرک مثل چای و قهوه اجتناب کنید.
- در اتاقی ساکت و آرام بخوابید.
- قبل از رفتن به رختخواب دوش آب ولرم بگیرید.
- پیش از خواب دمنوش‌های آرام بخش میل کنید.
- از تمرینات تن آرامی و تکنیک‌های تنفسی که در ایجاد آرامش و تمدد اعصاب موثرند استفاده کنید.
- برای کسب آرامش از روش گل درمانی بهره ببرید.
- با پزشک متخصص و یا نزدیکان خود در مورد کابوس‌هایتان صحبت کنید. صحبت با همسر، دوستان و یا پزشک معالجتان این امکان را به شما می‌دهد که نگرانی‌های خود را تخلیه کرده و ترس‌های انباشته در ضمیر ناخودآگاهتان را به بیرون بریزید. گاهی اوقات تعریف کردن خوابها باعث محو شدن آثار نگرانی می‌شود.
گل‌های شفابخش و موثر در شیوه گل درمانی عبارتند از:
- شاه بلوط سفید، در رفع آشفتگی‌های ذهنی و از میان بردن اوهام و افکار مزاحم تاثیر بسزایی داشته و احساسات منفی را کاهش می‌دهد.
- سیستوس یا رز کوهی، در رفع نگرانی و اضطراب و در نتیجه پیشگیری از خواب‌های آشفته موثر است.
با مراجعه به برخی داروخانه‌ها یا مراکز درمانی می‌توان این گیاهان را تهیه کرد. این شیوه درمانی به دلیل مبتنی بودن بر گیاهان طبی-گیاهی هیچ گونه عوارض جانبی در پی‌نداشته و می‌توان آنها را با خاطری آسوده در دوران بارداری مصرف کرد. با این حال برای رفع هر گونه شبهه یا نگرانی بهتر است هر نوع درمان یا مصرف هر گونه دارو حتی گل های دم کردنی در این دوران تحت نظر پزشک باشد.
اگر این کابوس‌ها بسیار آزاردهنده بوده و باعث ترس و آشفتگی‌های شدید روحی شما می‌شوند که باید آنها را جدی گرفت. در صورتی که با وجود برخورداری از حمایت عاطفی اطرافیان هیچ بهبودی در این وضعیت حاصل نشده و کابوس‌ها همچنان ادامه یافت، بلافاصله با یک پزشک روان‌شناس مشورت کنید تا علت دیدن این خوابها را دریابید.
