علت بیرون زدگی دهانه رحم چیست و چگونه درمان می شود؟
بیرون زدگی سرویکس یا بیرون زدگی دهانه رحم امری رایج در میان بانوان است که هیچ خطر خاصی ندارد و به هیچ وجه با سرطان رحم و سایر عوامل سرطان زا مرتبط نیست. بیرون زدگی سرویکس زمانی رخ می دهد که سلول های بافت داخلی گردنه رحم با نام سلول های گلاندولار در سطح خارجی سرویکس و در محل اتصال بافت داخلی و خارجی که اصطلاحا ناحیه اتصال یا ناحیه تبدیلی نام دارد، مشاهده می شوند. از آنجا که سلول های گلاندولار قرمز رنگ هستند، این ناحیه قرمز دیده می شود. اگر شما نیز فکر می کنید مبتلا به بیرون زدگی سرویکس هستید، به راحتی در غربالگری گردنه رحم و با انجام آزمایش پاپ اسمیر قابل تشخیص است. این مشکل پیش تر با نام زخم دهانه رحم یا انحراف گردنه رحم شناخته می شد اما اکنون چنین تصوری درمورد آن وجود ندارد.
منظور از بیرون زدگی دهانه رحم چیست؟
سلول های موجود در ناحیه خارجی دهانه رحم که با واژن در تماس است با سلول های بخش داخلی آن متفاوت است. سرویکس و یا دهانه رحم اساساً از دو نوع بافت پوششی (اپیتلیوم) متفاوت تشکیل شده است : اپیتلیوم اسکوآموس (سنگفرشی) و اپیتلیوم کالمنار (استوانه ای) بافت پوششی اسکوآموس که ازیک لایه سلول استوانه ای شکل بلند با سیتوپلاسم روشن حاوی موسین تشکیل شده سطح اندوسرویکس را می پوشاند . هسته این سلول ها متراکم و درقاعده سلول قرار دارد. حد فاصل بین بافت پوششی آسکوآمو و کالمنار دریک محل ثابت نبوده و با سن ، تاثیر استروژن و سابقه جراحی و یا ضربه به سرویکس تغییر می کند.
به محل اتصال بین این دوبافت پوششی Transitional zone یا ( Squamo- Columnar junction ) می گویند.این محل تحت تاثیر پروسه های مختلف فیزیولوژیک یا پاتولوژیک می تواند جابجا گردد و براثر آنها اپیتلیوم سنگفرشی بر روی اپیتلیوم کالمنار و یا بلعکس قرارگیرد و گاها متاپلازی اسکوآموس را باعث گردد . ممکن است درقسمت واژینال سرویکس دراطراف سوراخ خارجی یا بالای آن در کانال سرویکال قرار داشته T- Zone را مساوی محل آناتومیک سوراخ خارجی دانست.
در برخی موارد پوشش استوانه ای بخش داخلی رشد کرده و به سمت خارج یعنی روی پوشش سنگفرشی بخش خارجی کشیده می شود که به آن بیرون زدگی دهانه رحم و یا اصطلاحا اکتروپیون دهانه رحم (اکتروپیون سرویکس) می گویند.
علت بیرون زدگی دهانه رحم چیست؟
این مشکل در بسیاری از بانوان مادرزادی است یعنی با همین ساختار متولد می شوند، اما در بسیاری موارد تغییرات هورمونی می تواند عامل بروز این مسئله باشد، بنابراین افراد زیر، مستعد تر هستند:
- افرادی با سن کمتر
- افرادی که در شرف بلوغ جنسی هستند
- مادران باردار
- افرادی که قرص ضد بارداری مصرف می کنند
بیرون زدگی دهانه رحم چه نشانه ها و علائمی دارد؟
بیرون زدگی گردن رحم یا همان سرویکس در اکثر بانوان مشکلی ایجاد نمی کند و بدون نیاز به درمان، خود به خود بهبود می یابد. اما در مواردی نیز موجب ترشحات موکوسی و خونریزی سریع کانال رحم خواهد شد لذا بروز علائم زیر مورد انتظار است:
- لکه بینی یا خونریزی خفیف، ترشح و درد حین یا بعد از رابطه جنسی
- درد یا لکه بینی در طول یا بعد از تست غربالگری گردن رحم.
اگر هر کدام از این علائم به صورت جدی و مشکل ساز در شما بروز کند، بهتر است برای درمان زودهنگام به پزشک مراجعه کنید، به طور مثال اگر از قرص ضد بارداری استفاده می کنید می توانید با مشورت پزشک روش دیگری را برای پیشگیری از بارداری برگزینید.
روش های درمان بیرون زدگی دهانه رحم چیست؟
برای درمان بیرون زدگی گردن رحم ابتدا باید با استفاده از روش کولپوسکوپی تشخیص صورت گیرد. در درمان بیماری، برای جلوگیری از خونریزی سلول های گلاندولار به روش خاصی سوزانده می شوند.
سوزاندن سلول های گلاندولار به سه صورت انجام می گیرد:
- اولین و رایج ترین گزینه استفاده از جریان الکتریسیته یا گرما برای برداشتن لایه بالایی گردن رحم است که تحت بی حسی موضعی انجام می شود .
- گزینه دوم، جراحی سرمایشی و یا کرایو نام دارد که در آن برای سوزاندن سلول های گلاندولار از پروب سرد استفاده می شود و معمولاً نیازی بی حسی موضعی ندارد.
- آخرین گزینه، استفاده از نیترات نقره است که معمولا بدون نیاز به به بی حسی موضعی انجام می شود.
بعد از انجام روشهای درمانی، ترشح و خونریزی طبیعی است. حتی ممکن است دردی شبیه به قاعدگی وجود داشته باشد. این علائم می تواند تا 4 هفته بعد از درمان نیز ادامه یابد. در این مدت برای جلوگیری از بروز عفونت، از رابطه زناشویی و استفاده از تامپون پرهیز کنید.
معمولا بعد از درمان نباید مشکل جدی وجود داشته باشد، اما اگر نشانه های زیر را دارید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدیدی که حتی با مصرف مسکن ادامه دارد
- خونریزی شدید
- ترشحات واژینال بد بود
به یاد داشته باشید، در برخی موارد ممکن است درمان بیرون زدگی دهانه رحم به طور کامل انجام نشود و فقط برای مدت کوتاهی از علائم بیماری خلاص شوید. در صورت مشاهده مجدد علائم، به پزشک مراجعه کنید.
مطالعه بیشتر:
1- اکتروپیون سرویکس چیست و چه نشانه های دارد؟
2- علت اورژن دهانه رحم چیست و چه نشانه ها و درمانی دارد؟
3- نشانه ها و علائم فیبروم رحم چیست و با چه روش های قابل درمان است؟
4- آیا ابتلا به پولیپ دهانه رحم در دوران بارداری خطرناک است؟
