زایمان در وقت اضافه، توصیه ها و هشدارها درباره زایمان پس از موعد!

برای خانم‌ هایی ‌که بارداری شان بیشتر از موعد مقرر به درازا کشیده است، تقریبا خیلی چیزها یکسان است. دقیقا نزدیک به زمان مقرر زایمان، تلفن زنگ می‌زند، ایمیل و پیامک‌ها شروع می‌شود و سوال می‌کنند چه اتفاقی ‌افتاد؟ دکتر چه گفت؟ خوب بالاخره چی شد؟

این در حالی است که انتظار در هفته انتهایی بارداری بسیار سخت است، ولی خصوصا زمانی‌ که هفته ۴۰ تمام و ۴۱ و چهل‌ و دومین هفته آغاز می‌ شود، تحمل آن بسیار مشکل تر خواهد شد. ولی مسئله قابل توجه این است که زمان محاسبه شده برای روز زایمان، فقط یک تخمین ساده است و فقط ۵ درصد از نوزادان در موعد مقرر به دنیا می‌آیند.

دکتر الکس ویدایف پژوهشگر داروهای جنینی در دانشگاه پزشکی هوستون تگزاس می‌گوید: اگر خانم‌ها پس از زمان مقرر زایمان، هنوز باردار هستند، نباید مضطرب و عصبی باشند. زیرا ممکن است زایمان، یک هفته قبل یا بعد از موعد مقرر اتفاق بیفتاد و گاهی اوقات حتی دو هفته! 
با‌ این‌ حال، بسیاری از خانم‌های باردار خود را به تاریخ و زمان مقرر زایمان وابسته کرده‌اند و با نگرانی به‌ دنبال ملاقات با پزشک خود هستند.

ورود به وقت اضافه
معنای پزشکی عبور از موعد مقرر post term یا post date، زمانی از بارداری است که هفته ۴۲ را به انتها رسانیده‌ باشید. گرچه، پژوهش‌های اخیر نشان داده است که زایمان بعد از هفته ۴۰ ممکن‌ است با خطراتی روبرو باشد. دکتر کری وارشاک دستیار پروفسور در بخش داروهای جنینی دانشگاه سین سیناتی می‌گوید: امروزه؛ برای پیشگیری از بروز خطر و پیچیدگی‌های احتمالی، هفتۀ چهلم بارداری، پایان دوره بارداری است.

احتمالا در انتهای هفته ۴۰ بارداری، پزشک شما با توجه بیشتری وضعیت جنین را بررسی خواهد کرد. جنین‌هایی که بعد از موعد به‌ دنیا می‌آیند بیشتر در خطر مواجهه با مشکلاتی در سوخت و ساز قند روبرو خواهند بود و به همین دلیل ممکن است، در زمان تولد با اضافه وزن و مشکلات تنفسی روبرو شوند. همچنین بعد از هفته ۴۲ ممکن است مقدار مایع رحمی کاهش یافته و جفت به خوبی سابق انجام وظیفه نکند.

به همین دلیل پزشکان از هفته ۴۰ تا ۴۲ به طور منظم اندازه مایع رحمی، ضربان قلب و وزن تقریبی جنین را بررسی می‌کند.اگر وزن جنین بیش از ۴ و نیم کیلوگرم باشد، احتمالا در مراحل زایمان برای فشار آوردن با مشکل روبرو شده و استفاده از فورسپس یا وکیوم برای زایمان ضروری خواهد‌ شد.

وقتی که نوزاد شما برای بیرون آمدن تنها نیاز به یک اشاره دارد

هنگامی که بارداری از هفته ۳۹ یا چهلم گذشت، زایمان زودتر، بهتر از به عقب انداختن آن است. اگر مراحل زایمان به خودی خود شروع نشد، به احتمال زیاد حداکثر در هفته ۴۱ شما را وادار به زایمان می‌کنند. اگر دهانه رحم شروع به باز‌شدن کند، بخت با شما یار بوده و زایمان با موفقیت انجام می‌گردد (به این معنا که نیازی به سزارین نخواهد بود).

وادارکردن به زایمان یا انجام ندادن آن، بستگی به سلامت شما، وضعیت دهانه رحم و سلامتی جنین دارد. برای آگاهی از سلامتی جنین، فرایندی به نام آزمایش "جنین بدون استرس" fetal non-stress testing انجام می‌گیرد. هنگامی که زایمان به تاخیر می‌افتد، ممکن‌ است وضعیت داخل رحم باعث استرس جنین در مراحل زایمان و تولد شود. البته گاهی ممکن است زایمان روند طبیعی داشته و دهانه رحم نیز به‌اندازه هشت سانتی متر باز‌ شده‌ باشد ولی جنین نتواند مراحل زایمان را به‌خوبی به‌ پایان برساند. دراین‌صورت پزشکان زایمان سزارین را انجام می‌دهند.

فلسفه ماما
ماماها کمی بیشتر از متخصصین زنان و زایمان صبر می‌کنند. مامایی می‌گوید: ما در روش خود تا هفته ۴۲ برای شروع زایمان به طور طبیعی صبر می‌کنیم. در صورتی‌ که تا آن زمان اتفاقی نیفتد، زمانی را برای وادارکردن به زایمان در بیمارستان ترتیب می‌دهیم. همچنین روش‌های طبیعی را امتحان کرده و زائو را برای درمان‌های جایگزین مثل طب سوزنی، ریفلکسولوژی و ریکی می‌فرستیم.

درهفته ۴۰ تا ۴۱، اگر دهانه رحم زائو برای ۲ سانتیمتر باز شده باشد، ممکن است ماما از روش "کریویکال سوییپ" cervical sweep استفاده کند، در‌این روش ماما با یک انگشت رحم را از کسیه مایع رحمی جدا می‌کند. گاهی اوقات این عمل باعث شروع مراحل زایمان می‌شود.

بازی با زمان
تحمل کمردرد، سوزش سردل، بواسیر و خیلی از مشکلات دیگر واقعا تنها با آرزوی در‌ آغوش گرفتن نوزادتان است که امکان پذیر می‌شود. اگر به زمان زایمان خود نزدیک می‌شوید، با توجه به این چند نکته می‌توانید آسوده‌تر به استقبال نوزادتان بروید: از زمان‌های اضافه خود بهترین بهره را ببرید. بخوابید، کارهای اتاق نوزاد را به پایان برسانید، آذوقه مصرفی چند روز بعد از زایمان خود را انبار کنید. نام نوزادتان را انتخاب کنید.

 پیام صوتی برای جواب دادن به تلفن‌های تبریک انتخاب کنید. فامیل، دوستان و آشنایان خود را از کارهایتان مطلع کنید.

به پندهای اطرافیان برای استفاده از داروهای عجیب و غریب برای شروع مراحل زایمان اعتنایی نکنید. متخصصین معتقدند داروی طبیعی مطمئن و ایمنی برای شروع مراحل زایمان وجود ندارد. اگر چنین دارویی وجود داشت، حتماً در بیمارستان‌ها استفاده می‌شد.

روغن کرچک باعث حال بهم خوردگی و از دست رفتن آب بدن شما می‌شود. غذاهایی با ادویه زیاد احتمالاً شما را دچار سوزش سر دل می‌کند. همچنین مطالعات رابطه‌ای بین نزدیکی با همسر یا تمرینات ورزشی و شروع مراحل زایمان را نشان نداده است. پس مراقب خود بوده و صبر داشته‌ باشید.

شما مستحق بهترین‌ها هستید، زایمانی ایمن و نوزادی سالم را برای شما آرزو داریم.

سوالی درباره سزارین
انتظار برای موعد مقرر زایمان، به‌ تنهایی ممکن‌ است زائو را با خطر بیشتری برای سزارین اورژانسی روبرو کند، البته بحث‌های بسیاری در این‌ باره وجود داشته و نتایج پژوهش‌ها نیز تناقضات زیادی را نشان می‌دهند.

اما مطالعات جدیدی در کشور دانمارک بر بیش از ۲۳۰ هزار خانم باردار نشان می‌دهد که وادار‌ کردن (تزریق دارو برای تسریع زایمان) به زایمان از هفته ۳۹ تا چهلم بارداری ربطی به افزایش تعداد سزارین‌ها نداشته‌ است و تغییری در نوع زایمان نسبت به خانم‌هایی که تا روز موعود زایمان انتظار می‌کشند و مراحل زایمان آنها به خودی خود آغاز می‌شود، به وجود نمی‌آید.

در سه‌ ماهۀ اول بارداری، موعد مقرر زایمان با اضافه‌ کردن ۴۰ هفته (۲۸۰ روز) به اولین روز آخرین پریود محاسبه می‌شود، سپس آنرا با نتیجه سونوگرافی که سن جنین را حدث می‌زند مورد بررسی قرار می‌دهند و در نهایت زمان مقرر زایمان شما اعلام می‌شود. دکتر ویدایف می‌گوید: زمانی‌که فکر می‌کنید، در هفته ۴۰ بارداری هستید، ممکن‌است در هفته ۳۹ باشید. البته در بسیاری از موارد، طولانی‌ شدن مدت بارداری به ژنتیک افراد نیز بستگی دارد.