زردی نوزادان!
زردی نوزاد یا یرقان نوزاد به این معنی است که در حدود روزهاي سوم تا پنجم پس از تولد، سفيدي چشم هاي نوزاد و پوست بدن او زرد می شود. علت اين مشكل مقدار زياد ماده ای بنام بيلی روبين در خون نوزاد است. اين ماده از تخريب سلول های قرمز قديمی خون توليد می شود.
هنگامي که جنین در درون رحم مادر به سرمی برد، با کمبود اکسيژن مواجه می شود و به همين دليل سيستم دفاعي او از طريق کبد تعداد بيشتری گلبول قرمز در پاسخ توليد مي کند. پس از تولد، کبد نوزاد برای دفع اين گلبول های قرمز اضافی، ماده ای زرد رنگ به نام بيلی روبين توليد می کند.
اما از آنجائی که دستگاه کبد در نوزاد، هنوز به اندازه کافی کامل نشده تا بتواند به همان سرعتي که اين ماده را توليد می کند، آن را دفع کند، رنگ پوست نوزاد به زردی می گرايد.
زردی نوزادی در اغلب نوزادان رخ مي دهد و غالب موارد آن خوش خيم است. اما در مواردی بسيار نادر مقدار بيش از حد بيلی روبين مي تواند باعث آسيب هایي جدی شود. بيلي روبين می تواند به آسانی از سد مغزی - خونی عبور کرده و موجب آسیب سلول‌های مغزی شود كه در آینده خود را به صورت عقب ماندگی ذهنی و معلولیت‌های حركتی و ناشنوایی نشان دهد.
در نوزادان سالم، زردی تقریبا در ۲ تا ۴ روز بعد از تولد مشاهده می شود. اين عارضه معمولا در عرض يك يا دو هفته بدون به وجود آوردن مشكلي بخودي خود بهبود مي يابد.
در نوزاداني كه از شير مادر تغذيه مي شوند، گاهي اوقات زردي خفيف برای ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از تولد ادامه دارد. در بعضي از نوزادان كه با شير مادر تغذيه مي كنند، مشكل بعد از مدتي ناپديد شده و دوباره باز مي گردد. يرقان ممكن است طي دوران تغذيه با شير مادر نیز ادامه يابد، معمولا تا زماني كه نوزاد با شير كافي در دفعات منظم تغذیه می شود مشكلي به وجود نمي آيد.
احتمالا پزشك براي اطمينان از برطرف شدن يرقان از شما مي خواهد تا در خانه نوزاد را با دقت بيشتر تحت نظر داشته باشيد. نوزاد در طي ۵ روز بعد از زايمان به معاينه نياز دارد.
چه چيزي باعث زردي در نوزادان مي شود؟
بعلت مقدار بيش از حد بيلي روبين در بدن نوزاد و ناتواني او در دفع آن، زردي اتفاق مي افتد. اين ماده توسط ادرار و مدفوع از بدن دفع مي شود. در دوران بارداري بدن شما از طريق جفت بيلي روبين اضافي نوزاد را دفع مي كند ولی بعد از تولد، نوزاد باید خودش اين ماده را دفع كند.
اگر فاصله تغذیه نوزاداني كه با شير مادر تغذيه مي شوند، طولاني شود، نوزاد به سادگي آب بدن خود را از دست مي دهد. اين كمبود، دفع مواد مضر مثل بيلي روبين را بسيار مشكل مي کند. بعضي از مواد موجود در شير مادر نيز مي تواند راه هاي دفع بيلي روبين از بدن را تغيير دهد.
در مواردي نادر، مقدار زياد بيلي روبين مي تواند بعلت عفونت، ناراحتي در سيستم هاضمه نوزاد يا همساز نبودن RH گروه خون مادر و نوزاد ايجاد شود. در صورتيكه زردي كمتر از يك روز بعد تولد ظاهر شود نوزاد احتمالا با يكي از اين مشكلات روبرو است.
علایم زردی یا يرقان نوزادان چيست؟
يرقان یازردی باعث زرد شدن سفيدي چشم و پوست نوزاد می شود. احتمالاً شما بين ۱ تا ۴ روز بعد از تولد مي توانيد رنگ زرد را مشاهده كنيد. اين رنگ نخست در صورت و سينه نوزاد ديده مي شود. نوزاداني كه مقدار زيادي بيلي روبين در بدن خود دارند ممكن است صداي شيون تيزتري داشته باشند، همچنين ممكن است تنبل و تند خو باشند.
اين بيماري چگونه تشخيص داده مي شود؟
پزشك معاينات فيزيكي نوزاد را انجام داده و از شما سوالاتي مي پرسد. پزشك احتمالا سوالات زير را از شما خواهد پرسيد:
- وضعيت سلامت عمومي شما، خصوصا در دوران بارداري.
- آيا نوزاد شما نارس بدنيا آمده يا دروه كامل را طي كرده است.
- آيا مشكلي در هنگام زايمان داشته ايد.
- وزن زمان تولد نوزاد و میزان افزايش يا كاهش وزن نوزاد از زمان تولد.
- عادات غذايي و دفع نوزاد.
- گروه خون مادر و آيا شما و نوزادتان مشكلي با سازگاري RH خون داشته ايد.
- هرگونه تاريخچه مشكلات خانوادگي كه مي تواند باعث يرقان در نوزاد شود.
براي آشكار شدن نياز نوزاد به مداوا، ممكن است آزمايش خون براي آگاهي از مقدار بيلي روبين انجام شود. در صورت احتمال مشكلات سلامتي بر اثر يرقان ممكن است آزمايشات بيشتري از سوي پزشك پيشنهاد شود.
زردی چگونه درمان می شود؟
در بيشتر موارد زردي نياز به درمان ندارد، زيرا اين مشكل بخودي خود برطرف مي شود.
اگر نوزاد خود را با شير مادر تغذيه مي كنيد، با تغذيه بين ۸ تا ۱۲۲ مرتبه در روز مي توانيد به كاهش زردي كمك كنيد.
در بعضي از موارد نوزاد مبتلا به يرقان را زير نور چراغ مخصوصي مي گذارند. اين روش را فتوتراپي مي نامند. پوست نوزاد به اين ترتيب نور را جذب مي كند. اين جذب نور بيلي روبين را تغيير داده و در نتيجه نوزاد به سادگي مي تواند آن را از طريق مدفوع و ادرار دفع كند.
اين مداوا معمولا در بيمارستان انجام مي شود، ولی در بعضي از موارد درمان در خانه نیز صورت مي گيرد. اگر مشكلات ديگری باعث يرقان شده باشد نوزاد احتمالاً به مداوای ديگری نياز دارد.
