آسیب های مغزی کودکان!
وقتی جولیا، دختر سه ساله ام، لیز خورد، روی پله ها افتاد، ابرویش شکافت و خون صورتش را پوشاند، دو قدم عقب تر از او بودم. پزشک پس از دو هفته که پانسمان را باز کرد خبر خوبی داد: جولیا هم مثل اکثر کودکان آسیب دیده اما مشکلی ایجاد نشده است. "
بر اساس گزارشی که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا منتشر کرده، سقوط از پله، تخت، میز و ... آسیب های مرگبار در کودکان ایجاد نمی کند، اما مهم ترین عامل ایجاد صدمه مغزی در کودکان کمتر از 9 سال است. کودکان کمتر از چهار سال نیز قربانی صدمات مغزی هستند و ورزشکاران نوجوان با عوارض بلند آن دست و پنجه نرم می کنند.
هنوز مشخص نیست صدمه دیدن مغز کودکان تا چه اندازه احتمال بروز ضربه مغزی را افزایش می دهد.
دکتر کارلو دی متئو، استادیار مدرسه پزشکی دانشگاه تورین گفت:" اکثر قریب به اتفاق افراد تصورشان از ضربه مغزی، تکان خوردن ناگهانی مغز است که بالافاصله پس از آن همه چیز به حالت عادی باز می گردد. "
در حقیقت، ضربه مغزی، آسیب پس از حادثه مغز (TBI) است که همیشه به معنای صدمه دائمی نیست.
او افزود:" در صورت بروز آسیب مغزی خفیف نیز فرزندتان را کنترل و در صورت بروز علایم و نشانه های خاص او را به بیمارستان منتقل کنید. "
مراقبت های مقدماتی کودک: تصادفات کودکان
مغز چگونه آسیب می بیند
کودکانی که در سال های ابتدایی زندگی قرار دارند به دو دلیل بیش از دیگران در معرض آسیب دیدگی مغز قرار دارند:
1- سقوط از وان، بلندی، تخت و ...
2- توانایی اندک پاها در ماه های نخست راه افتادن و آزمایش کردن محدودیت ها
ترزا هونا گفت:" پسر پنج ساله ام از نرده های بالکن آویزان شد، به پهلو روی زمین افتاد و بیهوش شد. سرش پس از برخورد با سنگ کنار باغچه شکافت و خون صورت، لباس ها، سنگ و بخشی از حیاط را پوشاند. "
اکثر قریب به اتفاق آسیب های مغزی کودکان در لحظه اتفاق می افتند. آنها از پله ها، تخت تعویض پوشک و لباس، دوچرخه، صندلی و ... سقوط می کنند.
پزشکان در سال های اخیر به شدت نگران بروز مشکلی هستند که سندروم تاثیر دوم (SIS) - ضربه مغزی دوم پیش از آن که علایم و نشانه های ضربه مغزی اول از میان برود - نام دارد.
محققان پی بردند، اگر مغز کودکان برای بار دوم ضربه بخورد، عوارض اش ماندگار تر خواهد بود. در موارد نادر، ضربه مغزی دوم مرگبار است.
در جست و جوی چه باشیم
پس از وقوع حادثه یا گذشت چند هفته، به محض مشاهده ناتوانی در حرف زدن، تاری دید، دو بینی، بی حالی، ناتوانی در حفظ تعادل و راه رفتن، حالت تهوع، سردرد و... بالافاصله باید به پزشک مراجعه کنید. زنگ زدن و سوت کشیدن گوش ها، ناتوانی در حس کردن بو و مزه و بروز حالت تهوع از جمله علایم و نشانه های ضربه مغزی است.
ناتوانی در حرف زدن، راه رفتن، حالت تهوع، مشکل بلع، و ... از جمله علایم و نشانه های ورم فونتانل (fontanelle) - فضای بین استخوان های جمجمه نوزاد یا جنین که به مرور زمان کامل می شود. - است.
تحلیل رفتن استخوان جمجمه از جمله عوارض آسیب دیدگی های مغز است. پس از مشاهده یکی از علایم و نشانه های فوق بالافاصله با پزشک فرزندتان تماس بگیرید.
دکتر آویناش موهان، رئیس بخش جراحی مغز و اعصاب بیمارستان کودکان نیویورک گفت:" اگر فرزندتان بیهوش شده بلادرنگ او را به بیمارستان برسانید. "
او افزود:" وقتی به بیمارستان رسیدم، همکاران بخش اورژانس سعی می کردند از خوابیدن کودکی پنج ساله جلوگیری کنند. پزشکان قادر نبودند تشخیص دهند او خسته است یا هوشیاری اش را از دست داده است. آنها پس از شکافتن بخشی از پوست سر کودک و فریاد کودک به دلیل درد زیاد پی بردند، او تنها خسته و خواب آلود است. "
پس از تشخیص، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
معاینه کردن و تشخیص دادن
دکتر آنتونی بلیلوفسکی، پزشک متخصص اطفال در مرکز درمان رونالد ریگان در لس آنجلس گفت:" اولین چیزی که پزشکان در کودکی که با آسیب مغزی به بیمارستان مراجعه می کند جست و جو می کنند، علایم و نشانه های ضربه مغزی است. حتی در آسیب های مغزی خفیف نیز احساس خستگی و سردردهای شدید بروز می کند. در آسیب های مغزی شدید نیز کودک با مشکلات رفتاری، خواب، عدم تمرکز حواس و ... دست و پنجه نرم می کند. "
او افزود:" پزشک، پس از معاینات اولیه، توانایی دیدن، شنیدن، حفظ تعادل و واکنش نشان دادن به محرک های بیمار را می سنجد و در صورت مشاهده علایم و نشانه های وجود آسیب جدی، سی تی اسکن را تجویز می کند. جراح، در صورت مشاهده خون ریزی با شکافتن مغز و خارج کردن خون، فشار درون مغز را کم می کند.
زندگی پس از آسیب دیدگی
دکتر دی متئو گفت:" کودکانی که از ضربه مغزی رنج می برند، باید از فعال شدن مغزشان بپرهیزند. آنها باید در خانه استراحت کنند و غلت زدن، دوچرخه سواری، پیاده روی و ورزش کردن را متوقف کنند. پس از گذشت چند روز، پزشک مغزشان را معاینه کرده و عوارض دائمی را مشخص می کند. یافته های متعدد نشان می دهند، بیش از 70 درصد کودکان، پس از گذشت شش ماه از ضربه مغزی با عوارض این آسیب دیدگی دست و پنجه نرم می کنند. پزشک متخصص اطفال ممکن است از معلم و پرستار کودک بخواهد به برخی از سوالات پاسخ دهند. "
او افزود:" هدف پزشک مشاهده بازگشت کودک به حالت عادی است. برای رسیدن به این هدف باید علایم و نشانه های خاصی را بررسی و مشاهده کند تا اجازه بازگشت بیمار به زندگی عادی را صادر کند. "
هوشمندانه ترین روش های پیشگیری
زیر نظر گرفتن کودک در طول شبانه روز امکان پذیر نیست، اما با گذاشتن کلاه و زدن عینک ایمنی بر سر و چشم می توان احتمال آسیب دیدگی را هنگام دوچرخه، اسکوتر و اسکیت سواری کم کرد. همچنین، باید از نزدیک شدن کودکانی که چهار دست و پا می روند یا تازه را افتاده اند به پله ها، بالکن، پنجره ها و ... جلوگیری کرد.
این ضربه مغزی است؟
دکتر والتر جی مولوفسکی، رئیس بخش عصب شناسی مرکز درمانی کودکان دانشگاه هاروارد گفت:" با بروز هر یک از علایم و نشانه های زیر پس از آسیب دیدگی یا چند هفته پس از آن، کودک را به بیمارستان منتقل کنید."
کودکان
- ورم فونتانل (fontanelle) - فضای بین استخوان های جمجمه جنین یا نوزاد که به مرور زمان کامل می شود -
- ورم
- استفراغ
- بی حالی
- بروز مشکل در غذا خوردن
- گریه شدید
کودکانی که بیش از یک سال دارند
- حالت تهوع و استفراغ
- تاری دید و دو بینی
- حساسیت به نور و صدا
- سردرد
- مشکلات حافظه و تمرکز حواس
- گیجی
- کاهش هوشیاری
- ناتوانی در حفظ تعادل و سرگیجه
- ناتوانی در تشخیص بو و مزه
- زنگ زدن گوش ها
