عمل جراحی تنگی دهانه رحم چگونه انجام می شود؟
تنگی دهانه رحم وضعیتی است که در آن این کانال یا خیلی باریک شده و یا کاملاً بسته است و در نتیجه ممکن است عوارض مختلفی همچون تجمع خون قاعدگی در رحم و یا ناباروری از بقیه ایجاد شوند که می توانند حسابی مشکل ساز باشند. به همین دلیل درمان تنگی دهانه رحم از اهمیت زیادی برخودار است. امروزه، بحث و گفت و گوهای زیادی در رابطه با مزایا و معایب گزینه های درمانی موجود همچون عمل جراحی تنگی دهانه رحم، مطرح شده که ما در این مقاله به آن ها پرداخته ایم.
تعریف تنگی دهانه رحم
تنگی دهانه رحم که با نام Cervical stenosis نیز شناخته می شود، شرایطی است که در آن دهانه رحم یا همان کانال سرویکس باریک و یا به طور کامل بسته می شود و مسیر بین رحم و کانال واژن را بسیار دچار اختلال یا مسدود می کند.
دلایل و عوامل خطر مرتبط با تنگی دهانه رحم
تنگی دهانه رحم می تواند از بدو تولد و در نتیجه یک بیماری مادرزادی وجود داشته باشد، یا اینکه می تواند در اثر برخی عوامل دیگر ایجاد شود که عبارت هستند از:
- سرطان دهانه رحم (سرطان سرویکس)،
- دیسپلازی دهانه رحم (تغییرات پیش سرطانی سلول های دهانه رحم)،
- سرطان رحم،
- سرطان آندومتر،
- پرتودرمانی با هدف درمان سرطان دهانه رحم یا آندومتر،
- انجام روش های جراحی بر روی دهانه رحم، مانند جراحی برای درمان دیسپلازی دهانه رحم، کونیزیشن (بیوپسی مخروطی)، کرایوتراپی و ...،
- جراحی هایی که پوشش داخلی رحم را تحت تأثیر قرار می دهند، مانند ابلیشن آندومتر، یا کورتاژهای متعدد،
- عفونت های مزمن و مکرر،
- آتروفی سرویکس و واژن به دلیل یائسگی،
- و خشکی واژن بعد از یائسگی.
نشانه های تنگی دهانه رحم
در بیشتر موارد تنگی دهانه رحم با هیچ علامتی همراه نیست. اما با این حال، برخی از خانم ها ممکن است برخی علائم را تجربه کنند که شامل موارد زیر هستند:
- پریودهای نامنظم و خونریزی غیر طبیعی،
- رخ ندادن پریود،
- درد در طول قاعدگی،
- ناباروری،
- درد مزمن یا تورم در ناحیه لگن (به دلیل تجمع خون و چرک در حفره رحمی).
تشخیص تنگی دهانه رحم
اولین قدم در تشخیص تنگی دهانه رحم، ارزیابی توسط پزشک است. پزشک با اخذ یک شرح حال کامل از شما، ممکن است برحسب علائم به وجود تنگی دهانه رحم و عوارض ناشی از آن مشکوک شده و بررسی های تشخیصی دقیق تر را درخواست کند. به علاوه گاهی اوقات این احتمال وجود دارد که در حین انجام تست پاپ اسمیر، تست HPV و یا روش های کمک باروری پزشک به وجود تنگی دهانه رحم مشکوک شود. برای تشخیص کافی است یک پروب به داخل سرویکس هدایت شود تا به کمک آن وجود چسبندگی و شدت آن مورد ارزیابی قرار بگیرد.
درمان تنگی دهانه رحم
برای حل مشکل تنگی دهانه رحم، برحسب صلاحدید پزشک و شدت مشکل راهکارهای مختلفی همچون عمل جراحی تنگی دهانه رحم در دسترس است که عبارت هستند از:
درمان تنگی دهانه رحم به کمک روش اتساع سرویکس:
در این روش، پزشک شما برای برطرف ساختن شکل تنگی دهانه رحم، ابزارهایی میله ای شکل فلزی کوچک و روغن کاری شده ای به نام دیلاتور را به دورن سوریکس وارد کرده و به تدریج دیلاتورهای با سایز بزرگتر را جایگزین می کنند. این کار تا زمانی که اتساع مناسب حاصل شود، ادامه پیدا خواهد کرد. برخی از پزشکان، در ادامه این روش درمانی، یک لوله به نام استنت سرویکس را به مدت 4 تا 6 هفته در داخل دهانه رحم قرار می دهند تا به میزان مناسبی اتساع رسیده و دوباره به حالت قبل برنگردد.
برای به حداقل رساندن عوارضی همچون سوراخ شدن رحم و یا آسیب به بافت سرویکس، بهتر است قبل از انجام روش اتساع سرویکس، حفره رحمی و کانال سرویکس به کمک هیستروسکوپی یک دور به دقت ارزیابی شوند.
درمان تنگی دهانه رحم به کمک روش لیزر:
گاهی اوقات بعد از انجام اقداماتی همچون پاپ اسمیر یا بیوپسی از آندومتر یا سرویکس، این احتمال وجود دارد که در حین پروسه بهبودی بافت های اسکار تشکیل شده و منجر به تنگی دهانه رحم شوند. در چنین شرایطی بسیاری از پزشکان بر این باور هستند که به جای عمل جراحی تنگی دهانه رحم، بهتر است از لیزر برای از بین بردن این بافت های اسکار کمک گرفت.
درمان تنگی دهانه رحم به کمک دستگاه داخل رحمی:
در موارد نادر می توان از دستگاه داخل رحمی یا همان آی یو دی (IUD)، برای درمان تنگی دهانه رحم و درد قاعدگی شدید ناشی از آن استفاده کرد. این دستگاه با ایجاد اتساع کافی برای تخلیه خون قاعدگی، می تواند به تسکین درد شما کمک کند. بنابراین می توان از آی یو دی، هم برای پیشگیری از بارداری و هم برای کاهش درد ناشی از درد قاعدگی ناشی از تنگی دهانه رحم استفاده کرد.
موارد یاد شده روش های رایجی هستند که پزشکان با استفاده از آن ها تنگی دهانه رحم را درمان می کنند. در واقع برای حل این مشکل به کار پیچیده و یا عمل جراحی تنگی دهانه رحم نیاز نیست، بلکه همین روش ها کفایت دارند.
