علت و انواع بارداری دوقلویی + عوارض بارداری دوقلویی
بارداری دو قلویی یا چندقلویی به معنای رشد چند جنین به صورت هم زمان در رحم مادر است. این نوع بارداری به دو بخش همسان (کاملا شبیه به هم) و ناهمسان (مثل خواهر و برادر عادی) تقسیم می شود. با مطالعه این مطلب با علت بروز بارداری دو یا چندقلویی، بارداری دوقلویی چگونه است و مراقبت های پزشکی و عوارض بارداری دوقلویی آشنا خواهید شد.
انواع بارداری دوقلویی یا چندقلویی
بارداری دوقلویی همسان
از هر 285 دوقلو یک جفت از آنها همسان هستند. دوقلوهای همسان از تقسیم یک تخمک که توسط اسپرم بارور شده ایجاد می شوند. اگر تخمک دوباره تقسیم شود، بارداری چندقلویی اتفاق می افتد. دوقلو یا چندقلوهای همسان در موارد زیر یکسان هستند:
- کروموزوم ها
- گروه خونی
- رنگ مو و چشم ها
- اثر انگشت و پا
البته لب ها، اندازه و وزن بدن شان می تواند در برخی از مواقع اندکی متفاوت باشد.
بارداری دوقلویی ناهمسان
دوقلو چندقلوهای ناهمسان پس از بارور شدن دو یا چند تخمک توسط اسپرم های متفاوت به وجود می آیند. این نوزادان، ژن های متفاوتی دارند و تنها وجه مشترک شان 9 ماه زندگی در رحم مادر و 50 درصد دی ان ای است.
برخی اوقات، نتیجه باروری دو تخمک مادر توسط اسپرم های دو مرد، تولد دو قلوهایی با مادر مشترک و پدران متفاوت است. این گونه دوقلوهای ناهمسان ناتنی تنها در 25 درصد دی ان ای شان مشترک هستند.
نتیجه بررسی های دراز مدت بر روی والدین چندقلوها نشان می دهد، امتیاز اصلی دو یا چندقلوهای همسان صمیمی بودن شان است. 95 درصد والدینی که در این مطالعه شرکت کرده اند اعلام کردند فرزندان شان دوستان خوبی برای یکدیگر هستند. نتیجه مطالعه پژوهشگران مدرسه پزشکی دانشگاه تورنتو بر روی دوقلوها در هفته چهاردهم بارداری نشان داد، کلیه حرکات آنها هماهنگ است.
علت بارداری دوقلویی یا چندقلویی
مادرانی که چندقلو باردار هستند باید برای زایمان به بیمارستان مراجعه کنند تا علاوه بر حفظ سلامت خود، فرزندان شان به سرعت به بخش مراقبت های ویژه منتقل شوند. معمولا پزشکان زنان و زایمان برای زایمان از سزارین استفاده می کنند.
علت های اصلی بارداری دوقلویی یا چندقلویی عبارتند از :
- داروهای باروری
- ای وی اف (IVF)
- سن مادر
- وزن مادر
- مصرف لبنیات
- بارداری دوقلویی با دارو
یکی از متداول ترین علل بارداری چندقلو مصرف داروهای باروری است. اگر با مشکلات باروری دست و پنجه نرم می کنید و باردار نمی شوید، پزشک با تجویز داروهای خاص قدرت باروری و احتمال باردار شدن تان را افزایش می دهد. این داروها ممکن است در IVF نیز استفاده شوند. این نوع از داروها میزان هورمون های درون بدن را افزایش داده و به تخمدان ها برای تخمک گذاری کمک می کنند. مصرف این داروها می تواند احتمال باردار شدن تان را افزایش دهد. پزشکان معتقدند، مصرف این داروها در زمان محدود ایمن است اما عوارض جانبی، بارداری چندقلو دارد.
- بارداری دوقلویی با ای وی اف
به بارور شدن تخمک در آزمایشگاه ای وی اف (IVF) گفته می شود. تخمک بارور شده مجددا درون رحم قرار می گیرد تا رشد کند. متخصصان برای بارور کردن تخمک از اسپرم همسرتان یا اسپرمی که اهدا شده استفاده خواهند کرد. در روش IVF احتمال دوقلویی بیشتر و بستگی به تعداد جنین های منتقل شده به رحم دارد.
- بارداری دوقلویی و سن مادر
یافته های محققان کالج سلطنتی لندن در سال 2015 نشان داد، احتمال بارداری دو یا چندقلو در خانم هایی که بیش از 45 سال دارند بسیار زیاد است. در حقیقت، از هر 10 بارداری یک بارداری دو یا چندقلو است. دلایل بروز این حالت عبارتند از: تخمک های مسنی که پس از بارور شدن تقسیم می شوند، بانوان مسنی که از ای وی اف برای باردار شدن استفاده می کنند.
- بارداری دوقلویی و وزن مادر
نسبت قد و وزن تان اهمیت دارد و ممکن است باعث شود دو یا چندقلو باردار شوید. مادرانی که فرزندان چندقلو دارند دو سانتی متر بلند تر از مادرانی هستند که چنین نیستند. ممکن است که میزان هورمون انسولین (IGF) و ... بدن بانوان قد بلند که در آزاد شدن تخمک نقش دارند بیشتر باشد.
- بارداری دوقلویی و مصرف لبنیات
نتایج مطالعه محققان مدرسه پزشکی دانشگاه میامی نشان می دهد، مصرف لبنیات با افزایش بارداری دو یا چندقلو ارتباط دارد. محققان دریافتند، بانوان که به کرات شیر و دوغ می نوشند احتمال دو قلو باردار شدن شان بسیار زیاد است. برخی از متخصصان باور دارند، مصرف لبنیات باعث افزایش ترشح هورمون انسولین (IGF) در بدن بانوان شده که نتیجه اش آزاد شدن تخمک های بیشتر توسط تخمدان ها است.
عوارض بارداری دوقلویی یا چندقلویی
-
تولد پیش از موعد
یکی از متداول ترین عوارض بارداری چندقلو تولد پیش از موعد است. نوزادی که در موعد مقرر متولد شده، 39 یا 40 هفته در رحم مادر زندگی کرده، در حالی که نوزادان نارس پیش از هفته سی و هفتم بارداری متولد می شوند. نوزادانی که پیش از هفته سی و دوم بارداری متولد شده اند با مشکلات عدیده (آسیب مغزی، مشکلات بینایی و شنوایی و ...) دست و پنجه نرم می کنند.
-
پره اکلامپسی
پره اکلامپسی پس از افزایش فشار خون و بروز مشکلات دیگر نمایان می شود. این عارضه ممکن است در هر بارداری بروز کند، اما احتمال نمایان شدن اش در بارداری های چندقلو بسیار زیاد است.
علایم و نشانه های افزایش فشار خون عبارتند از: ورم کردن پاها، دست ها، صورت و زانوها، سردرد، مشکلات بینایی، دردناک شدن زیر دنده ها، تهوع و استفراغ.
مطالعه بیشتر:
تولد دوقلوهای ناهمگون در یک خانواده
