نمونه برداری از پرزهای جفتی CVS
نمونه برداری کوریونیک ویلوس Chorionic villus sampling یا نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS) آزمایشی است که با گرفتن نمونهای از جفت جنین صورت میگیرد. بدلیل شباهت ساختار کروموزومی جفت با جنین، این نمونه برای بررسی مسائل ژنتیکی، DNA یا اختلالات شیمیایی مثل سندرم داون یا "فیبروز سیستیک" و غیره مورد آزمایش قرار میگیرد.
نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS) به چه کسانی پیشنهاد میشود؟
این آزمایش به مادران بارداری توصیه میگردد که جنین آنها در خطر ابتلا به سندرم داون و دیگر اختلالات کروموزومی قرار دارند. این افراد شامل باردارانی میشوند که در سونوگرافی هفته 12 تا هفته 14، با افزایش "نوکال ترانسلوسنسی" (تجمع مایع در پشت گردن) مواجه بودند، مادرانی که هنگام زایمان 37 سال به بالا سن داشته باشند و مادرانی که فرزندی مبتلا به سندرم داون دارند نیز مورد آزمایش قرار میگیرند. اما این آزمایش به صورت اختیاری نیز قابل اجرا است.
نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS) نمیتواند مشکل "اسپینابیفیدا" را تشخیص دهد. اما تصویربرداری دیگری که در هفته 18 بارداری صورت میگیرد قادر به تشخیص این مشکل است، زیرا در این زمان بسیاری از اختلالات فیزیکی نوزاد قابل مشاهده است، مثل اسپینابیفیدا (اختلال در سیستم عصبی).
نمونه برداری از پرزهای کوریونی چگونه اجرا میشود؟
در ابتدا پوست پایین شکم با محلول ضدعفونیکننده پاک میشود. سپس به پوست و بافت زیرین آن بیحسی موضعی تزریق میگردد. در ادامه در هنگام تزریق بیحسی موضعی درد کمی احساس میکنید مانند زمانی که از بازویتان نمونه خون میگیرند. با استفاده همزمان از سونوگرافی، سوزنی نازک وارد جفت شده و از بافت جفت (پرزهای جفتی) نمونهبرداری میکند. گاهی طی اجرای این روند در لگن یا پاها احساس کشیدگی خواهید داشت. البته گاهی برای دستیابی به میزان بافت کافی جهت اجرای آزمایش، بیش از یک نمونهبرداری لازم است.
نمونه برداری از پرزهای کوریونی چه زمانی اجرا میشود؟
بهترین زمان برای اجرای چنین آزمایشی بین هفته 11 تا هفته ی 12 بارداری است، اما امکان دارد در هفته 9 یا حتی هفته 19 بارداری نیز برگزار گردد.
پیش از نمونه برداری از پرزهای کوریونی چه کارهایی باید انجام داد؟
مثانهای نسبتاً پُر به اجرای بهتر تصویربرداری ( سونوگرافی) کمک میکند، در نتیجه پیش از نمونهبرداری توصیه میشود که مایعات فراوان بنوشید. این عمل باعث بالا رفتن دقت در بررسیِ ناهنجاریهایی مانند تجمع بیش از حد مایع در پشت گردن جنین میگردد. علاوه بر تمامی این موارد، مهم است که پیش از آزمایش، از گروه خونی خود مطلع باشید (برای مثال گروه خونی مثبت یا منفی). در صورت امکان، از پزشکتان درخواست کنید که این اطلاعات را جمع آوری کند یا هنگام اجرای این آزمایش کارت گروه خونی خود را همراه داشته باشید. اگر گروه خونی شما منفی است، امکان دارد پس از آزمایش به تزریق نیاز داشته باشید.
پس از نمونه برداری از پرزهای کوریونی چه اتفاقی میافتد؟
نمونه به آزمایشگاه فرستاده و آزمایش میشود. این بافت در محل کِشت گذاشته شده و سپس برای چند روز در محفظهای قرار میگیرد. زمانیکه تعداد سلولهای در حال تقسیم به اندازه کافی رسید، نمونه از محفظه خارج میگردد و سلولهای جفتی به کمک آنزیمی شکافته شده و مورد بررسی قرار میگیرد. کروموزمها شمرده میشوند و برای اختلالات ژنتیکی به دقت تجزیه و تحلیل میشود.
پس از نمونه برداری از پرزهای کوریونی چه کار باید انجام دهم؟
پیشنهاد میشود که پس از نمونه برداری از پرزهای کوریونی به استراحت بپردازید. این موضوع به این معنا نیست که باید خود را در بستر حبس کنید، فقط باید در خانه استراحت کرده و از فعالیتهای سخت مثل برداشتن وسایل سنگین خودداری کنید. اکثر بارداران پس از اجرای آزمایش، دچار گرفتگی ملایم کوتاه مدتی مثل درد عادت ماهیانه یا پا درد میشوند. این حالت به احتمال زیاد زمانی رخ می دهد که تاثیرات بی حسی از بین رفته است، مثلاً نیم ساعت پس از انجام آزمایش. برخی از بارداران پس از این آزمایش دچار لکهبینی کمی از واژن خود میشوند که این نیز غیرمعمول نیست.
خطرات نمونه برداری از پرزهای کوریونی چیست؟
خطر سقط جنین در این آزمایش یک درصد است. و احتمال خیلی کمی نیز برای بروز عفونت وجود دارد. نشانههای هشدار برای سقط جنین شامل دردهای منظم و قوی مانند عادت ماهیانه همراه با خونریزی است. اگر این اتفاق افتاد، با پزشک تماس بگیرید. 24 تا 48 ساعت پس از اجرای این آزمایش احتمال سقط جنین در بیشترین حالت خود قرار دارد.
پیچیدگیهای دیگر در رابطه با نمونه برداری از پرزهای کوریونی عبارتند از، عدم رشد کافی نمونه برداشته شده در آزمایشگاه و نتایج غیرمطمئن آزمایشگاهی. این پیچیدگیها بسیار غیرمعمول است، اما در صورت بروز چنین مشکلاتی، برای آزمایش آمنیوسنتز در 15 – 16 هفتگی زمان دارید. این آزمایش نیز اطلاعات مشابهی درباره وضعیت کروموزومی جنین در اختیار شما قرار خواهد داد. در حقیقت، زمانیکه این نمونهبرداری اجرا میشود، سوزن خارج از کیسه بارداری قرار میگیرد و نگرانی کمتری به همراه دارد.