جفت قدامی یعنی چه؟
به وضعیت قرار گیری جفت در جلوی رحم و به سمت شکم مادر، جفت قدامی می گویند که می تواند شنیدن صدای قلب جنین و احساس حرکات جنین را دشوار کند. جفت قدامی را می توان در هفته 22 بارداری بوسیله یک سونوگرافی تشخیص داد.
جفت قدامی چیست؟
جفت اندامی است که جنین در حال رشد را به دیوارۀ رحم مادر متصل نموده و مواد مغذی را به او می رساند، جفت وظیفه تنظیم گرما، از بین بردن مواد زاید و اکسیژن رسانی از خون مادر به جنین را بر عهده دارد. همچنین جفت با عفونت های داخلی مبارزه می کند و برای محافظت از بارداری به تولید هورمون کمک می کند. جفت در دیواره رحم نهفته شده و در بالا، پایین یا اطراف رحم جای می گیرد. اما نحوۀ قرار گرفتن جفت، همیشه اینطور نیست و در برخی مواقع اوضاع کمی فرق می کند.
جفت قدامی زمانی تشکیل می شود که موقعیت جنین در دیوار جلویی رحم باشد. معمولاً تخمک های بارور شده در پشت رحم که نزدیک به ستون فقرات است، لانه گزینی می کنند. اما در بعضی موارد، لانه گزینی تخمک در طرف مقابل، یعنی دیواره جلویی رحم و نزدیک به شکم انجام می شود. در این مورد، جفت جلوی رحم رشد می کند و جنین پشت آن قرار می گیرد. جفت قدامی در سونوگرافی با نام انگلیسی: anterior placenta مشخص می شود.
چه زمانی مشخص می شود که جفت قدامی است؟
معمولاً در سونوگرافی هفته 20 بارداری می توان موقعیت جفت را تشخیص داد. متخصص سونوگرافی یا زنان و زایمان موقعیت جفت را در یکی از حالات زیر شرح می دهد:
- قدامی - در جلوی رحم
- خلفی - در پشت رحم
- فوندال - در بالای رحم
- جانبی راست یا چپ - در سمت راست یا چپ رحم
تمامی این موقعیت ها برای جفت عادی و طبیعی هستند.
خطرات جفت قدامی
اینکه جنین در چه وضعیتی و در کجای رحم قرار داشته باشد، برای خود جنین تفاوتی ندارد، اما موقعیت قرارگیری جفت می تواند عوارضی داشته باشد.
قرارگیری جفت در وضعیت قدامی و جلوی شکم هیچ خطری برای مادر و جنین ندارد اما ممکن است عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
- به سختی می توانید حرکت های جنین را احساس کنید:
از آنجا که جفت قدامی همانند یک مانع بین جنین و رحم عمل می کند، مادر نمی تواند در طول هفته های مختلف بارداری، حرکات جنین را حس کند. حتی در سه ماهه دوم بارداری، جفت قدامی مانند یک سپر عمل کرده و اجازه نمی دهد لگد زدن جنین و ضربات شدید او را حس کنید.
- شنیدن صدای ضربان قلب جنین، دشوار می شود:
اگر جفت قدامی باشد، شنیدن صدای قلب جنین برای دکتر یا ماما دشوار خواهد بود. اما در سونوگرافی ها و یا در تعیین جنسیت جنین، اختلالی ایجاد نمی کند.
- ایجاد اختلال در روش های پزشکی:
موقعیت قرارگیری جفت در آزمایش آمنیوسنتز اختلال ایجاد می کند. اگر جنین شما در موقعیت عرضی یا موقعیت بریچ (نشسته) قرار بگیرد و جفت نیز در موقعیت قدامی باشد، با مشکلاتی مواجه خواهید شد.
معمولاً در اواخر بارداری ممکن است جفت به موقعیت خلفی (پشت رحم) بازگردد، اگر این اتفاق رخ دهد، تمامی مسائلی که در بالا به آن اشاره کردیم، حل خواهند شد. به رغم تمامی مشکلات فوق، جفت قدامی هیچگونه خطری برای سلامتی مادر و جنین به همراه ندارد.
جفت قدامی و جنسیت جنین
برخی معتقدند که وضعیت قرارگیری جفت در رحم به جنسیت جنین مربوط است، اما این فرضیه هنوز اثبات نشده است، با این حال تعداد نوزادان دختر در بارداری با جفت قدامی بیشتر بوده است. بخاطر داشته باشید که نوع قرار گیری جفت هیچ تاثیری بر رشد نوزاد نخواهد داشت.
حرکت جنین در جفت قدامی
زمان دقیقی که مادر بتواند حرکات جنین را برای نخستین بار حس کند، به موقعیت قرار گیری جفت بستگی دارد. معمولاً مادران باردار حدود هفته 22 بارداری حرکات جنین را احساس می کنند. مادران بارداری که دارای جفت قدامی هستند، کمی دیرتر از این زمان می توانند حرکات جنین را حس کنند. اما اگر تا پایان هفتۀ 24 بارداری ضربات و حرکات جنین را حس نکردید، بهتر است با پزشک تماس بگیرید. اما طی هفته های بعدی حرکات جنین بیشتر می شود و مادر می تواند لگدهای جنین را بشمارد و حتی برنامه زمانی حرکت و خواب جنین خود را تشخیص دهد.
جفت قدامی و سزارین
اگر زایمان قبلی شما سزارین بوده باشد، احتمال این وجود دارد که جفت در محل زخم و دیواره رحم رشد کند. این وضعیت نادر است اما سونوگرافی و ام.آر.آی می توانند آن را تشخیص دهند.
بر اساس یافته های یک پژوهش جفت قدامی می تواند باعث عوارض خاصی از قبیل دیابت بارداری، انقباضات رحمی، محدودیت رشد داخل رحمی و فشار خون دوران بارداری شود.
جفت قدامی و زایمان طبیعی
اگر جفت تا هفته 40 بارداری در همان وضعیت قدامی و جلوی رحم باقی بماند و هیچ مانعی برای دهانۀ رحم ایجاد نکند، می توان زایمان طبیعی انجام داد و ضرورتی برای سزارین وجود ندارد اما در موارد انگشت شمار، جفت قدامی تمام یا بخشی از دهانۀ رحم را می پوشاند که در اینصورت سزارین اجباری است.
حقایقی در مورد جفت قدامی
- وزن هنگام تولد نوزادانی که با جفت قدامی متولد می شوند نسبت به سایرین بیشتر است.
- در جفت قدامی احتمال تولد نوزاد دختر بیشتر است.
- اگر چه جفت قدامي هیچ خطری برای بارداری ایجاد نمی کند، اما پژوهشها حاکی از آنند که موقعیت جفت میتواند احتمال ابتلا به پرفشاری خون در بارداری، کندگی جفت، دیابت بارداری، رشد آهسته جنین و حتی مرگ و میر جنین را افزایش دهد.
- احتمال بروز جفت قدامی در مادران با گروه خونی O+ بیشتر است.
- وضعیت خواب مادر به هنگام لانه گزینی نطفه بر موقعیت جفت تاثیرگذار است.
- احتمال القای زایمان و سزارین در جفت قدامی بیشتر است.
- جفت قدامی شروع مرحله فعال زایمان طبیعی را به تعویق می اندازد.
- جفت قدامی خطر ابتلا به عوارض بعد از زایمان مانند خونریزی پس از زایمان (PPH) را در زایمان طبیعی افزایش می دهد.
مطالب بیشتر:
1. زایمان جفت، سومین مرحله زایمان!
2. تشخیص دکولمان جفت یا کنده شدن جفت، علت و درمان آن
