مدفوع تیره یا سیاه در بارداری Dull stool in pregnancy
بارداری با تغییرات عمده در اعضای بدن مادر همراه است. سیستم گوارش بدن از این قاعده مستثنی نیست و یکی از تاثیر پذیرترین اعضای بدن در دوران بارداری است که می تواند به مواردی همچون یبوست و سایر نشانه های ناگوار دیگر منجر شود. مدفوع تیره یکی از این نشانه هاست.
تغییر رنگ مدفوع در بارداری:
مدفوع سیاه در بارداری بسیار شایع است. بنابر دلیلی که اتفاق افتاده است، می تواند سیاه، سبز و یا قرمز تیره باشد. مدفوع سیاه می تواند با یبوست و بدون وجود آن اتفاق بیفتد. مانند تمامی موارد دیگری که در بارداری رخ می دهند و حتی ممکن است بی ضرر نیز باشند، یافتن دلایل و راه های مقابله با آن بسیار مهم است.
علت تیره شدن مدفوع در بارداری:
برخی از دلایل ایجاد مدفوع سیاه را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
1.مکمل آهن:
بسیار رایج است که به مادران باردار آهن تجویز می کنند؛ به این دلیل که برای تولید سلول های خونی جدید و رساندن اکسیژن کافی به مادر و جنین لازم است. این مورد در مادران باردار بسیار اهمیت پیدا می کند به این دلیل که حجم خون تا 50 درصد در دوران بارداری افزایش می یابد و بانوان باردار بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی قرار می گیرند. آهن یک ماده حیاتی در خون است که وظیفه اکسیژن رسانی به بافت ها را بر عهده دارد. به دلیل اکسیژن رسانی به جنین که لازمه رشد او است، لازم است میزان آهن خون در محدوده مجازی قرار بگیرد. در برخی موارد بدن مادر نمی تواند به راحتی برخی از انواع مکمل های آهن مانند فروسولفات و فروگلوکونات را هضم کند. در این شرایط آهن جذب نشده مدفوع سیاه را تولید می کند.
2.غذا:
مصرف برخی از غذا ها در دوران بارداری می تواند از علل ایجاد مدفوع سیاه باشد. بلوبری و شیرین بیان از جمله مواد غذایی هستند که گفته می شود رنگ مدفوع را تیره می کنند. رنگ های مصنوعی که در تولید برخی از غذا ها استفاده می شوند، از دیگر عوامل مدفوع سیاه است. شما می توانید هر بار که رنگ مدفوعتان تغییر کرد، ببینید چه غذایی خورده اید. با این کار می توانید بفهمید که چه غذاهایی رنگ مدفوعتان را تیره می کند تا از آن ها اجتناب کنید.
3.دارو:
برخی از داروها به غیر از آهن می توانند از علل ایجاد مدفوع سیاه در بارداری باشند. یکی از داروهایی که بدون نسخه پزشک در داروخانه ها یافت می شود و معمولا برای درمان دل درد استفاده می شود بیسموت سابسیترات است که ممکن است مدفوع سیاه ایجاد کند.
3.بیماری های جسمی:
در دوران بارداری به دلیل این که فشار در ناحیه لگن زیاد می شود، بیشتر محتمل است که به مشکلات و بیماری های گوارشی مانند یبوست، هموروئید، و شقاق معقد (که باعث شکاف هایی کوچک در ناحیه مقعد می شود) دچار شوید. این بیماری ها همچنین احتمال خونریزی همراه با مدفوع را افزایش می دهند.
4.خون ریزی:
خون ریزی که در سیستم گوارش و به خصوص در قسمت بالایی آن مانند معده، روده، و مری اتفاق می افتد باعث تغییر رنگ در مدفوع می شود. در این حالت معمولا مدفوع به جای این که خونی باشد، تیره می شود. در نتیجه رنگ تیره مدفوع ممکن است حاکی از آن باشد که خون ریزی در دستگاه گوارش در حال وقوع است.
پیشگیری از ایجاد مدفوع سیاه در بارداری
1.مصرف غذاهای حاوی مقدار زیاد آهن: اگر وجود مدفوع سیاه به دلیل مصرف قرص آهن اتفاق افتاده باشد، شما می توانید با مصرف غذاهایی که حاوی آهن زیاد هستند مانند جگر، میوه های خشک، گوشت قرمز، حبوبات حاوی آهن، سبزیجات با برگ های سبز، و غیره به جای قرص آهن، میزان آهن بدنتان را تعدیل کنید. آهنی که در غذا یافت می شود بسیار راحت تر توسط سیستم گوارش بدن دفع می شود و مدفوع سیاه ایجاد نمی کند.
2.از داروهایی که بدون نسخه پزشک در دارو خانه ها یافت می شود، خود داری کنید: در دوران بارداری بهتر است که از مصرف این گونه دارو ها اجتناب کنید. تغییر رنگ مدفوع می تواند از نشانه های مصرف این گونه دارو ها باشد.
3.اقداماتی انجام دهید که از یبوست جلوگیری کنید: در دوران بارداری بهتر است تا می توانید مایعات بنوشید. همچنین، میوه و سبزیجاتی که حاوی فیبر زیاد هستند در رژیم غذاییتان قرار دهید. ورزش های سبکی که برای کارکرد بهتر ماهیچه ها در ناحیه واژن و مقعد است را به طور مرتب انجام دهید (البته بعد از مشاوره با پزشک در این مورد). تمامی این موارد به حرکات روده ای کمک می کنند که در نتیجه آن احتمال ابتلا به یبوست کاهش می یابد و درد و خون ریزی های ناشی از آن نیز کاهش می یابد.
- سبک زندگی سالمی داشته باشید: سعی کنید سبک زندگی سالمی با دوری کردن از سیگار و مصرف الکل داشته باشید تا التهابات در ناحیه مری و معده را کم کنید. (این التهابات احتمال خون ریزی را افزایش می دهد)
- آب فراوان بنوشید: نوشیدن آب به مقدار فراوان تا حداقل 10 تا 12 لیوان در روز و نوشیدن آبمیوه های سالم و دیگر نوشیدنی های سالم به نرم شدن مدفوع کمک می کند.
تشخیص علت مدفوع سیاه در دوران بارداری
برای تشخیص این شرایط، پزشکتان سابقه پزشکی تان، تغییرات در رژیم غذایی و لیست کامل داروهایی که مصرف می کنید را مورد مطالعه قرار می دهد. پزشک ممکن است مدفوع شما را برای بررسی های بیشتر و احتمال وجود خون ریزی های داخلی به آزمایشگاه بفرستد. اگر خون در مدفوع تشخیص داده شود، پزشک آزمایشات دیگری را برای تشخیص علل و راه های درمان آن تجویز می کند. اگر خون در مدفوع مشاهده نشود، پزشکتان مقدار مکمل آهنی را که مصرف می کنید تغییر می دهد.
اگر مدفوع سیاه مشاهده کردید، چه کاری باید انجام دهید؟
هرگاه در دوران بارداری مدفوع سیاه مشاهده کردید، به پزشکتان اطلاع دهید. با وجود این که جای نگرانی شدیدی نیست، ولی مدفوع سیاه می تواند نشانه ای از مشکلات داخلی باشد. اگر به همراه مدفوع سیاه نشانه هایی از درد شکمی، حالت تهوع، اسهال، و تب دارید سریعا به درمانگاه مراجعه کنید.
