احتقان و گرفتگی بینی نوزاد و آبریزش بینی
هیچ پدر و مادری دوست ندارد که بینی فرزند دلبندشان دچار احتقان (گرفتگی) و آبریزش شود و به همین علت همواره فرزند خود را از عوامل ایجاد کننده ی آن مانند سرما، ویروس و ... به دور نگه می دارند. اما در هر حال ممکن است که این مسأله بارها و بارها برای فرزندتان اتفاق بیفتد و شما ندانید که آیا او سرما خورده است؟ آیا گرفتگی بینی و آبریزشش ناشی از آلرژی است؟ و یا عامل دیگری سبب بروز این حالات شده است. احتقان و آبریزش بینی خصوصاً در نوزادان و شیر خواران بسیار سخت و آزار دهنده هم برای خودشان و هم برای والدین می باشد.
احتقان یا گرفتگی بینی در نوزادان زیر سه ماه
هر مادر و پدری که نوزاد زیر 3 ماه دارد باید راجع به احتقان بینی نوزاد اطلاعات کافی را داشته باشد. به علت ضعیف بودن سیستم ایمنی در این سنین، سرماخوردگی و احتقانات ناشی از آن می تواند عوارض بسیار بدی را به دنبال داشته باشد. اگر نوزاد زیر سه ماه شما سرما خورده و یا بینی او به هر علتی دچار گرفتگی شده است هر چه سریع تر او را نزد یک متخصص اطفال ببرید.
احتقان یا گرفتگی بینی در نوزادان بالای سه ماه
گرفتگی بینی در نوزادان بالای سه ماه مشکل حادی نیست. مجرای بینی آن ها بسیار کوچک بوده و به راحتی ممکن است مسدود شود. بیشتر از 200 نوع ویروس سرماخوردگی در محیط اطراف وجود دارد و فرزندتان تا زمانی که به آنها مبتلا نشود نسبت به هیچ کدام ایمنی نخواهد داشت. بزرگسالان سالانه 2 تا 4 بار سرما می خورند، حال تصور کنید که برای نوزادانی که هنوز نسبت به هیچ ویروسی ایمنی ندارند اوضاع چگونه خواهد بود. آبریزش از بینی همیشه نشان دهنده ی سرما خوردگی نیست. خصوصاً در فصل زمستان زمانی که نوزادتان را بیرون می برید، بینی نوزاد سعی می کند تا از خودش در برابر هوای سرد بیرون محافظت کند. به این ترتیب مخاط بیشتری تولید کرده تا مجرای بینی را مرطوب نگه دارد و ذرات موجود در هوای تنفسی را پاک کند.
مخاط خارج شده از بینی نوزاد ممکن است که رنگ های گوناگونی داشته باشد. در این مطلب قصد داریم که اطلاعاتی راجع به هر رنگ و علل آن به شما ارائه کنیم.
رنگ و علل آبریزش بینی نوزاد
آبریزش بینی بی رنگ و شفاف
خروج مایع شفاف از بینی رایج ترین نوع آبریزش بینی نوزادان می باشد که جای هیچ گونه نگرانی ندارد. این نوع از آبریزش ممکن است ناشی از تلاش بینی برای تصفیه کردن هوای تنفسی از ذرات و ممانعت از ورود آنها به ریه بوده و یا نشان دهنده ی دندان درآوردن و یا یک آلرژی باشد. واکنش مخاط بینی به خشک و سرد بودن هوای تنفسی نیز می تواند سبب بروز این علامت شود. در برخی موارد آبریزش بینی شفاف اولین علامت سرماخوردگی است.
آبریزش بینی به رنگ سفید
سفید بودن رنگ مایع خارج شده از بینی در شیرخواران بالای یک سال متداول بوده و ناشی از مصرف لبنیات می باشد. جای هیچ گونه نگرانی نیست. خوردن شیر سبب غلیظ شدن مخاط بینی می شود و شیرخواران و نوپایانی که تمایل زیادی به مصرف لبنیات دارند، مکرراً دچار این شرایط می شوند. اما توجه داشته باشید هرقدر که کودک بزرگتر می شود و شیر کمتری مصرف می کند، سفید بودن رنگ ترشحات بینی می تواند به علت کم آبی بدن باشد.
آبریزش بینی به رنگ زرد روشن
متمایل به زرد شدن رنگ ترشحات بینی، نشان دهنده ی شروع یک عفونت مانند سرماخوردگی می باشد. اگر طول مدت زمان آبریزش بینی کمتر از 10 روز است نیازی به نگرانی نیست اما اگر این آبریزش بیشتر از 10 تا 14 روز طول کشید به یک متخصص نوزادان و کودکان مراجعه کنید زیرا ممکن است که نشان دهنده ی عفونی شدن سینوس ها باشد.
آبریزش بینی به رنگ زرد پر رنگ
اگر ترشحات خارج شده از بینی فرزند شما به رنگ زرد پررنگ درآمد، باید به متخصص اطفال مراجعه کنید زیرا ممکن است که نشان دهنده ی ایجاد یک عفونت جدید و یا شدت یافتن عفونت قبلی باشد.
آبریزش بینی به رنگ سبز
رنگ ترشحات خارج شده از بینی ممکن است که سبز شود که می تواند نشان دهنده ی سرما خوردگی، عفونت سینوس ها و ... باشد. اما نکته ی بسیار مهم این است که اگر در هنگام صبح که فرزندتان از خواب بیدار می شود آبریزش بینی به رنگ سبز داشت، نیازی به هیچ گونه نگرانی نیست. علت خروج ترشحات سبز رنگ در هنگام صبح از بینی آن است که در تمام طول شب باکتری ها در مخاط بینی تجمع پیدا می کنند و رنگ سبز به مخاط می دهند. این ترشحات مملوء از باکتری، در هنگام صبح باید از مجرای بینی خارج شوند. اما اگر فرزندتان تمام مدت شبانه روز و نیز به مدت چند روز دچار ترشحات سبز رنگ شده است، او را نزد یک متخصص اطفال ببرید.
آبریزش بینی به رنگ نارنجی، قرمز و یا قهوه ای
ترشحات بینی با طیف رنگی از قرمز روشن تا نارنجی و قهوه ای، همه و همه نشان دهنده ی وجود خون در مخاط بینی می باشند. رنگ قهوه ای نشان دهنده ی خونی است که مدت ها پیش از عروق خارج شده در حالی که ترشحات قرمز مربوط به خون تازه است. درنظر داشته باشید که بینی نوزادان و کودکان بدون هیچ علت مهمی به راحتی دچار خونریزی می شود. خصوصاً در زمستان که هوا سرد و خشک است، مخاط بینی به راحتی خراشیده شده و خون ریزی می کند. نیازی به نگرانی نیست مگر این که در چندین روز پیاپی دائماً ترشحات خونی را مشاهده کنید که در این صورت مراجعه به متخصص اطفال ضروری می باشد.
آبریزش از بینی به رنگ خاکستری و سیاه
خروج ترشحاتی به رنگ سیاه و خاکستری از بینی فرزندتان به این معناست که او در معرض هوای بسیار آلوده بوده است. این آلودگی ممکن است ناشی از دود سیگار، قلیان، گرد و غبار و ... باشد که ممکن است که سبب بروز سرفه شود. حتی اگر فرزند شما در معرض محیط های آلوده نیز نباشد، این ترشحات علامت بسیار خوبی است، زیرا نشان می دهد که بخش مربوطه از سیستم ایمنی بدن او بسیار خوب کار می کند و مانع از ورود عوامل بیماری زا به دستگاه تنفسی می شود.
انواع تمیز کننده های بینی
در برخی مواقع تجمع ترشحات درون مجرای بینی نوزاد و یا شیرخوار شما به حدی می رسد که تنفس و شیر خوردن برایش دشوار می شود، در این جا می توانید از انواع تمیز کننده های بینی استفاده کنید. معمول ترین وسیله برای تمیز کردن بینی نوزادان آسپیراتور های بینی و یا مکنده های بینی است. که مشابه با آن وسیله ای می باشد که در هنگام زایمان برای تمیز کردن مجاری تنفسی فوقانی نوزاد استفاده می شود و پوآر نام دارد. این وسیله در ایران با نام فین گیر شهرت دارد و می توان آن را از داروخانه ها و مراکز فروش لوازم سیسمونی تهیه کرد. طرز استفاده از این وسیله به این ترتیب می باشد:
- ابتدا در خارج از بینی نوزاد بخش حبابی فین گیر را فشار دهید تا هوای داخل آن تا حد امکان تخلیه شود.
- سپس در حالی که بخش حبابی را فشرده اید نوک آن را به درون یکی از مجاری بینی نوزاد وارد کنید.
- در همین حین با دست دیگر مجرای دیگر را به آرامی فشار دهید تا مسدود شود.
- درنهایت بخش حبابی را رها کنید تا همراه با مکشی که دارد ترشحات را خارج کند
احتیاط هادر مورد استفاده از تمیزکننده ها:
- هرگز به صورت مکرر و بیش از سه تا چهار بار در روز این کار را انجام ندهید زیرا مکش ایجاد شده ممکن است که به عروق بسیار ظریف مخاط بینی نوزاد آسیب زده و آنها را پاره کند.
- از فشار آوردن نوک فین گیر به دیواره های مجاری بینی اجتناب کنید.
- این کار برای نوزاد بسیار ناخوش آیند است، حدالامکان آن را سریع انجام داده و تمام کنید.
- پس از هر بار استفاده فین گیر را بشویید و بگذارید در معرض هوا خشک شود.
- فین گیر بیشتر قادر به خارج کردن ترشحات نرم و روان می باشد. اگر بینی نوزادتان پر از ترشحات خشک می باشد ابتدا یک قطره از قطره استریل بینی درون مجرای بینی ریخته و پس از چند دقیقه که ترشحات نرم شد به کمک فین گیر اقدام به خارج کردن آنها نمایید.
هشدار هایی درمورد آبریزش بینی نوزاد
اگر احتقان و آبریزش بینی نوزاد شما علائم زیر را دارد فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- سن نوزادتان کمتر از سه ماه است.
- تعداد مرتبه های ادرار کردن نوزادتان کم شده و تعداد کمتری پوشک را نسبت به حالت معمول خیس می کند.
- اگر نوزادتان به مدت بیشتر از سه روز تب بالای 38 درجه دارد.
- اگر فرزندتان علائم گوش درد و یا عفونت های سینوسی دارد.
- اگر ترشحات خارج شده از چشم (مجرای اشکی) فرزندتان به رنگ زرد درآمده است.
- اگر فرزندتان به مدت بیش از یک هفته سرفه می کند.
- اگر فرزندتان به مدت بیش از دو هفته آبریزش بینی به رنگ سبز دارد.
اگر نوزادتان همراه با آبریزش بینی علائم زیر را دارد هر چه زود تر او را به بیمارستان ببرید:
- اگر چند روز به هیچ وجه مایعات نمی نوشد.
- اگر طوری سرفه می کند که سبب استفراغ و تغییر رنگ پوست او می شود.
- ابتلا به سرفه های خونی
- بروز مشکلات تنفسی و آبی رنگ شدن اطراف دهان و لب ها
برای والدین هیچ چیز مهم تر از محافظت از سلامتی فرزند دلبندشان نیست. به این ترتیب اگر علائم نوزادتان نگران کننده نیز نبود، در صورت امکان، درمورد اقداماتی که قصد دارید انجام دهید با پزشک مشورت کنید.
مطالب بیشتر:
- علایم خطرناک
- نحوه استفاده داروهای سرماخوردگی در کودکان
- افزایش وزن کودک با مصرف نادرست آنتی بیوتیک!
- فرزندم واقعا به آنتی بیوتیک نیاز دارد؟
