خطرات و عوارض مصرف استامینوفن در بارداری

آیا مصرف استامینوفن در بارداری خطرناک است؟

استامینوفن (با نام های انگلیسی: Tylenol, Panadol) دارویی است که اغلب برای رفع تب و درد استفاده می شود و راحت ترین دارویی است که می توان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. تاکنون پزشکان معتقد بودند که مصرف استامینوفن در دوران بارداری کاملاً بی خطر است، اما بتازگی تحقیقات بسیاری انجام شده که نشان می دهند مصرف استامینوفن در دوران بارداری می تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد، زیرا هیچ دارویی بطور 100 درصد بی ضرر نیست.

تاثیرات مصرف استامینوفن در بارداری بر جنین

تحقیقات منظم نشان می دهد که زمان مصرف این دارو تاثیر متفاوتی بر مادر باردار و بارداری دارد:

• اگر مادر باردار استامینوفن را در سه ماهه اول مصرف کند، احتمال بیش­فعالی در کودک تا 9 درصد افزایش خواهد یافت.
• چراکه در سه ماهه اول، هورمون­ها، غدد درون ریز و سیستم عصبی جنین در حال رشد هستند و مصرف استامینوفن مانع از پیشرفت رشد خواهد شد.
• به همین ترتیب، احتمال بروز اختلال بیش­فعالی کودک در مادرانی که استامینوفن را در سه ماهه آخر بارداری مصرف کرده­اند تا 28 درصد با افزایش مواجه بوده است.
• مصرف استامینوفن در سه ماهۀ اول و سوم یا در کل دوران بارداری، احتمال ابتلای کودک به بیش فعالی را تا 68 درصد افزایش می­دهد.
• بنابراین در حال حاضر هیچ دارویی 100 درصد بی­خطر نیست و هر دارویی در دوران بارداری باید با نهایت احتیاط و با نظر پزشک مصرف شود.

 استفاده از دارو در دوران بارداری اجتناب ناپذیر است، اما نباید بیش از مقدار لازم و بی رویه مصرف گردد. بهتر است قبل از مصرف هر داروی خوراکی با پزشک مشورت کنید.

همیشه و همواره ایمن زیستن شاد زیستن است.  

عوارض مصرف استامینوفن در دوران بارداری

مصرف استامینوفن در دوران بارداری منجر به بروز مشکلات زیر در کودک می شود:

• اختلالات رفتاری کودک

مصرف استامینوفن بویژه با دوز بالا یا در اواخر دوران بارداری می تواند منجر به بروز اختلالات رفتاری مانند بیش فعالی، کم توجهی (ADHD) و اختلال حرکتی در کودک شود. اما در برخی موارد این مشکل ایجاد نشده است. با این حال به تحقیقات بیشتری نیاز است. یک پژوهش­ جدید در این حوزه حاکی از آن است که استفاده از استامینوفن در سه ماهه اول بارداری، احتمال بروز اختلال بیش­ فعالی را در کودک پس از تولد افزایش می­ دهد.

• آسم کودک

محققان معتقدند مصرف استامینوفن در دوران بارداری می تواند منجر به ابتلا کودک به آسم شود. اما آنها تردید دارند که آیا مصرف استامینوفن در بارداری منجر به بیماری آسم در کودک می شود یا بیماری که مادر باردار برای درمان آن از این دارو استفاده کرده است. به همین دلیل برای اثبات این فرضیه به تحقیقات و پژوهش های بیشتری نیاز است.

• اختلال رشد دستگاه تناسلی کودک

کریپتورکیدیسم عارضه ای است که در آن یکی یا هر دو بیضه نوزاد پسر درون شکم باقی مانده و به دورن کیسه بیضه پایین نیامده باشند. برخی از تحقیقات نشان می دهند که مصرف استامینوفن در بارداری بویژه قبل از 6 ماهگی و یا مصرف مداوم آن بیش از 4 هفته می تواند منجر به بروز بیماری مادرزادی نهان بیضگی در کودک پسر شود.

کارشناسان عنوان می کنند که نتایج این پژوهش ها به این معنا نیست که نباید به هیچ عنوان در دوران بارداری برای رفع تب یا درد از استامینوفن استفاده کرد، اما توصیه می کنند این دارو حتماً باید تحت نظر پزشک و با تجویز او استفاده شود، به ویژه اگر باید به دفعات زیاد مصرف شود.

مادر باردار باید توجه داشته باشد که تا حد ممکن هیچ دارویی مصرف نکند و در صورت دستور پزشک حتماً با دوز بسیار پایین استفاده شود. مصرف بیش از حد استامینوفن در دوران بارداری می تواند به کبد شما آسیب برساند و اگر در سه ماهه سوم بارداری مصرف شود می تواند کبد جنین را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

هشدارهای مصرف استامینوفن در بارداری

به طور کلی، بهتر است مادران باردار بدون مشورت پزشک از مصرف استامینوفن در بارداری خودداری کنند، لذا توصیه می­ شود:

• دوز مصرفی تجویز شده توسط پزشک یا کارشناس را در نظر داشته باشید و از مصرف بیشتر دارو پرهیز کنید.
• همیشه برچسب ­های جعبه یا بسته بندی قرص را به دقت بخوانید.
• بدون نظر پزشک، از مصرف داروهای دیگر همراه با استامینوفن خودداری کنید.
• اگرچه هیچ­گونه تداخل دارویی با استامینوفن گزارش نشده­ است اما قبل از مصرف، بهتر است پزشک را در جریان سایر داروهایی که استفاده می­ کنید، قرار دهید.
• مادران در دوران بارداری برای تسکین درد، تب و سردرد، از این دارو استفاده می­کنند، در حالیکهمصرف استامینوفن تنها در صورت تب بالا مجاز است.
• تب بالا می تواند تاثیر مستقیم بر رشد جنین داشته و منجر به نقایص مادرزادی شود.
• از آنجا که خطر مصرف استامینوفن بسیار کمتر از تب بالا است، پزشکان می­ توانند تنها در صورت بروز تب بالا در بارداری، این دارو را تجویز کنند.

آخرین یافته ­های دانشمندان در خصوص مصرف استامینوفن در بارداری:

یک پژوهش­ جدید در این حوزه حاکی از آن است که استفاده از استامینوفن در سه ماهه اول بارداری، احتمال بروز اختلال بیش­فعالی را در کودک افزایش می­دهد.

• در این پژوهش پیرامون کودک متولد نشده و تداعی اختلال بیش فعالی- عدم توجه در او سوالاتی مطرح شد.
• بر این اساس، مادران در دوران بارداری برای تسکین درد، تب و سردرد، از این دارو استفاده می­کنند، در حالیکه مصرف استامینوفن تنها در صورت تب بالا مجاز است.
• تب بالا می تواند تاثیر مستقیم بر رشد جنین داشته و منجر به نقایص مادرزادی شود.
• از آنجا که خطر مصرف استامینوفن بسیار کمتر از تب بالا است، پزشکان می­توانند تنها در صورت بروز تب بالا در بارداری، این دارو را تجویز کنند.

مطالعه بیشتر:

1- مصرف استامینوفن در بارداری مجاز است؟

2- مصرف استامینوفن 500، 325 و کدئین در بارداری