آیا اقدام برای بارداری در افراد مبتلا به سندرم نفروتیک مجاز است؟
سندرم نفروتیک مجموعه ای از علائم و نشانه هاست که سبب افزایش نفوذپذیری دیواره های مویرگ های گلومرول های کلیوی نسبت به پروتئین های موجود در خون می شود. یکی از مشخصه های اصلی پروتئین اوری در سندرم نفروتیک، دفع بیش از 3 گرم پروتئین درون ادرار 24 ساعته، کاهش میزان پروتئین آلبومین موجود در خون، ورم بدن و افزایش میزان کلسترول خون است. سندوم نفروتیک زمانی ایجاد می شود که مویرگ های کلیوی تصفیه کننده خون، به دلایل مختلف دچار آسیب شوند. مجموعه ای از بیماری ها از قبیل دیابت، لوپوس و ... می تواند سبب بروز این عاضه شوند.
سندرم نفروتیک و بارداری
درحالت طبیعی در ادرار بانوان باردار به مقدار کمی پروتئین وجود دارد که بیماری تلقی نمی شود. سندرم نفروتیک در بارداری شیوع کمی دارد و به ندرت ممکن است که بدن فرد در اثر بارداری مبتلا به پروتئین اوری شدید شود، بعد از زایمان این پروتئین اوری متوقف شده و در بارداری بعدی مجددا آغار گردد.
مهمترین عارضه مربوط به سندرم نفروتیک در بارداری ابتلا به کمبود پروتئین شدید و ترومبوآمبولی به دنبال آن است. یکی از موارد گزارش شده در زمینه سندرم نفروتیک در بارداری، ترومبوآمبولی ورید کلیوی است که منجر به وخامت عملکرد کلیه خواهد شد.
درصورتی که فرد مبتلا به سندرم نفروتیک باردار شود، احتمال بروز ادم بسیار شدید و حتی ناتوان کننده در او وجود دارد که گاها پزشک در این موارد استفاده از داروهای ادرار آور را با احتیاط فراوان در دستور کار قرار می دهد اما درصورتی که میزان پروتئین موجود در خون و نیز حجم عروقی بیش از اندازه کم باشد استفاده از این داروها مجاز نیست.
به طور کلی باردار شدن برای بانوان مبتلا به سندرم نفروتیک گزینه مناسبی نیست خصوصا مواردی که نشانه های بیماری در فرد شدید باشد.
احتمال موفقیت بارداری در افراد مبتلا به سندرم نفروتیک و به دنیا آوردن یک جنین سالم تا حد زیادی به علت ایجاد کننده این سندرم بستگی دارد. اگر نشانه های سندرم شدید نباشد، دفع پروتئین به میزان نگران کننده نرسیده باشد، فشار خون فرد بالا نباشد و به طور کلی کلیه ها عملکرد قابل قبولی داشته باشند، می توان انتظار یک بارداری موفق و به دنیا آمدن نوزاد سالم را داشت اما اگر بیماری شدید بوده و در عملکرد کلیه ها اختلال ایجاد کرده باشند، احتمال آسیب به جنین و حتی از دست رفتن کلیه های مادر وجود دارد.
سندرم نفروتیک چه عوارضی دارد؟
ابتلا به سندرم نفروتیک عوارض احتمالی را به دنبال خواهد داشت که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
- لخته خون: عدم توانایی تصفیه مناسب خون توسط گلومرولی، می‌تواند به دفع پروتئین‌هایی منجر شود که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند. این امر خطر لخته شدن خون در رگ‌های شما را بالا می‌برد.
- افزایش کلسترول و تری‌گلیسرید خون: وقتی میزان پروتئین آلبومین در خون پایین می‌آید، کبد شما آلبومین بیشتری تولید می‌کند. در همان زمان کبد کلسترول و تری‌گلیسرید بیشتری نیز ترشح می‌کند.
- سوء تغذیه: از دست رفتن زیاد پروتئین خون می‌تواند به سوء تغذیه منجر شود. این امر موجب کاهش وزن می‌شود اما زیر تورم پنهان می‌ماند. همچنین ممکن است گلبول‌های قرمز خون کاهش یابد (کم‌خونی) و میزان ویتامین D و کلسیم پایین بیاید.
- افزایش فشار خون: آسیب به گلومرولی و انباشت مواد زائد در جریان خون می‌تواند به افزایش فشار خون بینجامد.
- نارسایی حاد کلیه: اگر کلیه‌های شما توانایی برای تصفیه خون به خاطر آسیب به گلومرولی را از دست بدهد، مواد زائد ممکن است به سرعت در خون شما انباشته شود. اگر این اتفاق رخ بدهد، ممکن است به دیالیز فوری نیاز پیدا کنید ـ ابزاری مصنوعی برای خارج کردن مایعات اضافی و مواد زائد از خون ـ که معمولا با یک ماشین کلیه مصنوعی انجام می‌گیرد.
- بیماری کلیوی مزمن: سندرم نفروتیک می‌تواند باعث شود که کلیه‌های شما به تدریج عملکرد خود را از دست بدهند. اگر عملکرد کلیه به میزان زیادی افت کند ممکن است به دیالیز یا حتی پیوند کلیه نیاز پیدا کنید.
- عفونت‌ها: افراد مبتلا به سندرم نفروتیک بیشتر در معرض عفونت قرار دارند.
عواملی که می‌تواند خطر سندرم نفروتیک را افزایش بدهد شامل موارد زیر است:
- عوارضی پزشکی که می‌تواند به کلیه‌های شما آسیب برساند: بیماری‌های خاصی خطر ابتلا به سندرم نفروتیک را افزایش می‌دهد، از جمله دیابت، لوپوس، آمیلوئیدوز و بیماری‌های کلیوی دیگر.
- داروهای خاص: نمونه داروهایی که می‌تواند باعث سندرم نفروتیک شود شامل داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و داروی مبارزه با عفونت.
- عفونت های خاص: نمونه عفونت‌هایی که خطر سندرم نفروتیک را بالا می‌برد شامل اچ آی وی، هپاتیت B، هپاتیت C و مالاریا است.
آیا سندرم نفروتیک قابل درمان است؟
درمانی برای سندرم نفروتیک وجود ندارد، اما درمان‌‌هایی هست که می‌تواند به مدیریت نشانه‌ها و جلوگیری از آسیب کلیوی کمک کند. اگر کلیه‌ها دیگر کار نکنند، برای ادامه زندگی به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز خواهید داشت.
پزشک شما ممکن است برای درمان نشانه‌های سندرم نفروتیک داروهای خاصی تجویز کند.
- داروهایی برای کنترل فشارخون و کلسترول می‌تواند به کاهش بیماری قلبی کمک کند.
- داروهایی برای کمک به دفع آب اضافی بدن می‌تواند به کنترل فشار خون و کاهش تورم کمک کند.
- داروهایی برای جلوگیری از لخته‌شدن خون می‌تواند به جلوگیری از حمله قلبی و سکته کمک کند.
تغییر رژیم غذایی نیز ممکن است به مدیریت نشانه‌ها یاری برساند. انتخاب ماهی یا گوشت بدون چربی به جای گزینه‌های پرچربی می‌تواند به کنترل میزان کلسترول کمک کند. محدود کردن میزان مصرف نمک (سدیم) می‌تواند به جلوگیری از تورم و نگه داشتن فشارخون در سطح سالم یاری برساند.
چطور می توانم از سندرم نفروتیک پیشگیری کنم؟
تنها راه پیشگیری از سندورم نفروتیک کنترل بیماری‌هایی است که موجب پدید آمدن آن می‌شود. اگر به یک بیماری مبتلا هستید که می‌تواند به کلیه‌های شما آسیب برساند، با پزشک خود برای جلوگیری از آسیب بیشتر به کلیه همکاری کنید. اگر داروهایی برای شما تجویز شده، حتما آنها را تا انتها مصرف کنید.
رژیم غذایی برای سندرم نفروتیک
وقتی به سندرم نفروتیک مبتلا هستید، متخصص تغذیه ممکن است به شما توصیه کند مقدار مصرف پروتئین، نمک و چربی خود را تغییر بدهید.
پروتئین: میزان پروتئینی که باید مصرف کنید بستگی به سلامت کلیه شما دارد. برای بعضی افراد که به سندرم نفروتیک مبتلا هستند، خوردن یک رژیم غذایی با مقدار پروتئین کم تا متوسط بهترین گزینه است. با متخصص تغذیه در مورد چگونگی مصرف پروتئین صحبت کنید.
نمک: محدود کردن میزان مصرف نمک می‌تواند به جلوگیری از تورم و کنترل فشارخون در حد سالم کمک کند.
چربی: رژیم غذایی با چربی اشباع‌شده و کلسترول کم نیز می‌تواند به پیشگیری از کلسترول بالای مرتبط با سندرم نفروتیک کمک کند.
مطالعه بیشتر:
1- نشانه ها و علت بروز سندرم نفروتیک چیست و چگونه درمان می شود؟
2- آزمایش آلفا فیتو پروتئین و تفسیر نتایج آزمایش AFP
3- راه های درمان و پیشگیری از مسمومیت بارداری
4- فشار خون بالا در بارداری و عوارض آن بر جنین
5- وجود پروتئین در ادرار در دوران بارداری نشانه چیست؟
