علت درد زير شکم سمت چپ در بارداری چیست و چگونه درمان می شود؟
در طی دوران بارداری درد زیر شکم سمت چپ معمولا مایه نگرانی نیست، اما چیزی هم نیست که بتوان آن را نادیده بگیرید. علت درد زیر شکم سمت چپ در بارداری می‌تواند خوش‌خیم، مانند نفخ یا می‌تواند جدی‌تر مانند عفونت باشد.
مادران بارداری نیز همانند تمامی بانوان ممکن است در طی دوران بارداری خود به انواع دردها و عارضه دچار شوند. افرادی که درد دائم یا مزمن در زیر شکم خود احساس می‌کنند باید از پزشک کمک بگیرند. به طور مشابه، درد شدید و ناگهانی در قسمت سمت چپ زیر شکم هم ممکن است به مراقبت فوری پزشکی نیاز داشته باشد.
علت درد زیر شکم سمت چپ در بارداری
درد زیر شکم سمت چپ می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. برخی از این دلایل عمومی و خوش‌خیم است و برخی دیگر می‌تواند جدی و نیازمند مراقبت پزشکی باشد.
1- درد زیر شکم سمت چپ به علت دیورتیکولیت
دیورتیکولیت یکی از شایع‌ترین دلایل درد سمت چپ زیر شکم است و زمانی رخ می‌دهد که دیورتیکولی در دیواره روده عفونی و ملتهب می‌شود.
دیورتیکولی در مناطق ضعیف روده بزرگ شکل می‌گیرد که اغلب به آن کولون می‌گویند.
دیورتیکولی در بسیاری از بزرگسالان وجود دارد. با بالا رفتن سن تعداد دیورتیکولی زیاد می‌شود و احتمال تورم و پارگی آن‌ها بالا می‌رود. در نتیجه، دیورتیکولیت در سنین بالاتر شایع‌تر است، اما جوان‌ترها نیز ممکن است به این عارضه دچار شوند.
درد دیورتیکولیت در هنگام غذا خوردن یا کمی پس از غذا زیاد می‌شود.
نشانه‌های دیگر دیورتیکولیت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد در ناحیه شکم
- تب
- تهوع
- استفراغ
- احساس نفخ
2- درد زیر شکم سمت چپ به علت بیماری سلیاک
یک عارضه مزمن است که زمانی که فرد نمی‌تواند گلوتن را هضم کند در مجرای گوارش ایجاد می‌شود. گلوتن پروتئینی است که در گندم یافت می‌شود و در غذاها و محصولات متعددی وجود دارد.
وقتی یک فرد به بیماری سلیاک مبتلاست، سیستم ایمنی او به بخش‌هایی از روده حمله می‌کند و موجب دامنه‌ای از مشکلات گوارشی و کمبود ویتامین می‌شود.
نشانه‌های بیماری سلیاک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- فشار و گاز
- نفخ
- درد شکم
- خستگی
- کاهش وزن
- اسهال
اگر علی رغم داشتن بیماری سیلیاک باردار نیز شده اید، احتمال درد گرفتن زیر شکم سمت چپ در بارداری برای شما محتمل تر از سایر مادران است.
3- گاز
گاز اغلب زمانی که فرد هنگام غذا خوردن هوا می‌بلعد و همچنین حین روند هضم غذا در مجرای گوارش جمع می‌شود.
گاز معمولا جای نگرانی ندارد و معمولا یا از طریق مری یا مقعد دفع می‌شود. گازی که موقتا در مجرای گوارش گیر می‌کند می‌تواند تا وقتی از بدن خارج نشده باعث درد و ناراحتی شود.
گاز می‌تواند به دلایل زیر ایجاد شود:
- گوارش غذاهای باددار
- بلع هوا
- سیگار کشیدن
- آدامس جویدن
- گرمازدگی
- عدم هضم غذا
- باکتری
در طی بارداری به علت تغییرات هورمونی حرکت روده ها کند تر شده و احتمال تجمع گاز افزایش می یابد. به همین علت دلد دردهای ناشی از نفخ شکم یکی از عوارض شایع در بارداری است.
اگر گاز دائمی و همراه با نشانه‌های دیگری باشد بد نیست با پزشک مشورت کنید. نشانه‌های دیگر شامل موارد زیر است:
- کاهش وزن بی‌دلیل
- یبوست
- وجود خون در مدفوع یا هنگام پاک کردن
- استفراع یا اسهال
- سوزش معده
4- درد زير شكم سمت چپ به علت عدم تحمل لاکتوز
فردی که توان گوارش لاکتوز را ندارد نمی‌تواند شیر و محصولات لبنی مانند پنیر و ماست را هضم کند. به این خاطر که بدن او آنزیم لاکتاز را به میزان کافی ندارد. لاکتاز، لاکتوز موجود در شیر را که متشکل از قندهای ساده گلوکز و گالاکتز است می‌شکند.
عدم تحمل لاکتوز می‌تواند باعث درد زير شكم سمت چپ شود.
وقتی فرد مقداری زیادی لاکتوز در جریان خون خود داشته باشد، می‌تواند به بروز نشانه‌هایی مرتبط با عدم تحمل لاکتوز مبتلا شود. این نشانه‌ها شامل موارد زیر است:
- مدفوع شل یا اسهال
- درد در ناحیه شکم
- نفخ
- درد گاز
- تهوع
- غار و غور کردن شکم
5- درد زیر شکم سمت چپ به علت بیماری التهاب روده
بیماری کرون و کولیت زخمی عوارض مزمنی هستند که می‌تواند باعث التهاب دردناک در هر جای دستگاه گوارش شوند.
بیماری کرون در روده کوچک شایع‌تر است و کولیت زخمی در روده بزرگ.
هنوز مشخص نیست چه چیزی باعث بیماری کرون یا کولیت زخمی می‌شود. شایع‌ترین نشانه‌ها شامل درد در ناحیه شکمی و اسهال خونی است. همچنین می‌تواند موجب تب و کاهش وزن بی‌دلیل شود. اگر به این عارضه مبتلا هستید، توصیه پی شود قبل از اقدام به بارداری بیماری را درمان کنید.
6- درد زیر شکم سمت چپ به علت سوء هاضمه
سوء هاضمه به خاطر جمع شدن اسید پس از غذا خوردن رخ می‌دهد. برای بیشتر مردم درد سوء هاضمه در بخش بالایی شکم رخ می‌دهد. هرچند که نادر است، اما (درد) سوء هاضمه می‌تواند در زیر شکم هم ایجاد شود.
معمولا بیشتر موارد سوء هاضمه خفیف است. نشانه‌های سوء هاضمه احساس سوزش، درد یا ناراحتی خفیف، سوزش معده، نفخ یا باد است.
محصولات کاهش سوء هاضمه زیادی در بازار وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
7- زونا
زونا با همان ویروس آبله مرغان منتقل می‌شود. وقتی فرد به آبله مرغان مبتلا شده است، ویروس در بدن او بصورت نهفته تا پایان عمر باقی می‌ماند. گاهی، ویروس دوباره بازمی‌گردد و موجب درد و کهیر در یک طرف شکم می‌شود.
واکسن‌هایی برای کمک به کاهش خطر ابتلا به این بیماری در زندگی وجود دارد.
نشانه‌های زونا شامل موارد زیر است:
- درد هنگام لمس
- خارش
- درد پوست
- کهیر
- تاول‌هایی که ممکن است بترکد و زخم شود
فرد ممکن است پیش از ظاهر شدن کهیر در یک ناحیه احساس درد و خارش کند. همچنین ممکن است دچار تب یا ناخوشی عمومی شود. وقتی کهیر ظاهر شد درد نیز می‌تواند شدید شود.
اگر باردار هستید حتی زمانی که می دانید قبلا به آبله مرغان مبتلا شده بودید، توصیه می شود برای جلوگیری از ابتلا به بیماری زونا، از افراد مبتلا به آبله مرغان تا حد امکان دوری کنید.
8- سندرم روده تحریک پذیر
یک اختلال روده‌ای و معده‌ای است که تنها پزشک می‌تواند با رد دلایل دیگر برای نشانه‌ها، آن‌را تشخیص بدهد.
نشانه های سندرم روده تحریک پذیر شامل موارد زیر است:
- دل‌درد
- یبوست یا اسهال
- نفخ
9- فتق
فتق زمانی اتفاق می‌افتد که یک ارگان یا بخش‌های دیگری از بدن به دیواره شکم فشار می‌آورد. گاهی ممکن است یک برآمدگی در وسط شکم یا نزدیک کشاله ران ظاهر شود.
انواع مختلف فتق ممکن است پدید آید و بنا بر دلیل زیرین می‌تواند متفاوت باشد. به دلیل این‌که فتق می‌تواند موجب پدید آمدن مشکلات دیگری شود، لازم است در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
برخی از نشانه‌های دیگر مشکلات فتق شامل موارد زیر است:
- درد هنگام بلند کردن اجسام
- فشار
- درد فزاینده
- بزرگ شدن اندازه برآمدگی
- احساس کلی سیری
در طی بارداری به علت رشد سریع شکم عضلات شکمی تا حدی از ناحیه دیواره میانی از هم گسیخته می شوند، این مساله مادران باردار را نسبت به فتق های شکمی به شدت مستعد خواهد کرد.
10- درد زیر شکم سمت چپ به علت یبوست
یبوست زمانی رخ می‌دهد که فرد نمی‌تواند مدفوع را از بدن خود خارج کند. معمولا به خاطر تغذیه بد و تحرک کم پیش می‌آید. بهبود رژیم غذایی و بیشتر کردن ورزش دو درمان موثر است.
برخی از نشانه های یبوست شامل موارد زیر است:
- دشواری در مدفوع کردن
- نیاز به فشار آوردن به شکم برای هل دادن مدفوع
- مدفوع پربرجستگی یا بسیار سفت
- احساس این‌که مقعد مسدود شده است
- احساس این‌که تمام مدفوع دفع نشده است
- کمتر از سه بار مدفوع کردن در هفته
کاهش تحرک روده ها در اثر تغییرات هورمونی می تواند مادران باردار را به شدت دچار یبوست کند، به همین دلیل ممکن علت اصلی درد شکمی شما در این دوران فقط و فقط یبوست باشد.
11- درد زیر شکم سمت چپ به علت سنگ کلیه
بیشتر سنگ‌ها از انباشت کلسیم ایجاد می‌شود و می‌تواند در کلیه راست یا چپ شکل گیرد.
شخص ممکن است سنگ کلیه داشته باشد و تا قبل از بروز مشکلات، نظیر مسدود شدن بخشی از کلیه یا درد شدید هنگام دفع متوجه آن نشود.
نشانه‌های معمول سنگ کلیه شامل موارد زیر است:
- دل‌درد
- درد هنگام ادرار کردن
- تهوع یا استفراغ
- خون در ادرار
- تب
- تکرر ادرار
12- درد زير شكم سمت چپ و انسداد روده
وقتی در روده انسداد ایجاد می‌شود غذا نمی‌تواند از مجرای گوارش عبور کند. این منجر به درد شدیدی می‌شود که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
انسداد روده در افراد مسن بیشتر پیش می‌آید و اغلب به خاطر شرایط دیگری مانند دیورتیکولیت یا سرطان روده ایجاد می‌شود.
نشانه‌های شایع انسداد روده شامل موارد زیر است:
- دل‌درد
- عدم توانایی در دفع مدفوع
- تورم
- استفراغ
- یبوست
روش های تشخیص علت درد زیر شکم
اگر درد زیر شکم شدید یا طولانی شد، پزشک می‌تواند با روش‌های مختلفی دلایل احتمالی را تشخیص دهد و مسیر درمانی را شناسایی کند.
این روش‌های شامل موارد زیر است:
- سونوگرافی
- معاینه فیزیکی شامل فشار دادن ناحیه برای تشخیص این‌که آیا فرد هنگام لمس احساس درد دارد یا شناسایی هرگونه برآمدگی مشکوک.
- آندوسکوپی، که در آن پزشک یک لوله را با نور و دوربین از راه حلق وارد معده و از شکم تصویربرداری می‌کند. تشخیص مشکلات خاص شکمی ممکن است نیازمند تکرار مراجعه به پزشک و پیگیری دقیق باشد.
وقتی پزشک عمومی تشخیص خاصی را بدهد معمولا فرد را به یک متخصص مانند متخصص بیماری‌های معده و روده معرفی می‌کنند تا مراقبت دقیق‌تری را ارائه دهند.
روش های درمان درد زیر شکم سمت چپ
نوع درمان بستگی به بیماری یا شرایطی دارد که موجب درد شده است.
درد زیر شکم به خاطر عفونت، نظیر دیورتیکولیت، معمولا فقط نیازمند آنتی‌بیوتیک و استراحت است.
مشکلات جدی‌تر نظیر فتق یا انسداد روده ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
درمان یبوست و گاز اغلب شامل رژیم غذایی اولیه و در موارد حاد استفاده از مسهل است. برای دردهای مزمن‌تر زیر شکم، نظیر درد در سندرم روده تحریک پذیر یا کرون، مدیریت رژیم غذای دقیق‌تر و طولانی‌تر می‌تواند به کنترل نشانه‌های کمک کند.
درمان عدم تحمل غذا، نظیر عدم تحمل لاکتوز، اغلب شامل حذف ماده غذایی از رژیم روزانه است.
مراجعه به پزشک برای درد شکم هر زمانی که درد قابل توضیح نیست یا با نشانه‌های دیگری همراه است مهم می‌شود.
پزشک می‌بایست درد مزمن یا طولانی‌مدت را برای رد کردن هرگونه دلیل جدی مورد بررسی قرار بدهد. پزشک می‌تواند دلیل درد را تشخیص بدهد و برای آن برنامه درمانی تعیین کند تا سبب پدید آمدن درد زیر شکم سمت چپ را برطرف سازد.
مطالعه بیشتر:
1- تیر کشیدن زیر شکم در بارداری نشانه چیست؟
2- دردهای شکمی در دوران بارداری نشانه چیست؟
3- مهمترین علل درد زیر شکم در اوایل بارداری
4- دلیل درد زیر شکم سمت راست در بارداری چیست؟
