امکان بارداری در یائسگی چند درصد است؟

یائسگی از چه زمانی آغاز می شود؟

جنین های دختر با تعداد محدودی تخمک در درون تخمدان ها متولد می شوند. با رسیدن به سن بلوغ و شروع سیکل های ماهانه، هر ماه 15 تا 20 عدد از این تخمک ها شروع به رشد کرده ولی فقط یکی از آنها به تخمک بالغ تبدیل شده و طی فرآیندی به نام تخمک گذاری از تخمدان خارج می شود. این روند هر ماه تکرار می شود تا زمانی که فرد وارد دوران یائسگی شود.

در دوران یائسگی تولید هورمون ها خصوصا هورمون استروژن در بدن به گونه ای کاهش پیدا می کند که دیگر تخمدان ها قادر به تولید تخمک بالغ نخواهند بود. در نبود تخمک بالغ، امکان بارداری برای فرد وجود ندارد. اما آیا به راستی امکان بارداری در دوران یائسگی به طور کامل از بین می رود؟ آیا احتمال بارداری در اوایل یائسگی وجو دارد؟ آیا امکان بارداری در یائسگی به طور کامل از بین می رود؟ برای پاسخ دادن به این پرسش ها ابتدا باید درک صحیحی از دوران یائسگی و مراحل آن پیدا کنید.

یائسگی به مرحله ای اطلاق می شود که در آن سطح هورمون استروژن در بدن فرد تا حدی کاهش می یابد که امکان تولید تخمک بالغ در بدن او وجود نخواهد داشت. قبل و بعد از یائسگی، دو مرحله دیگر به نام های پیش از یائسگی PreMenopause و پس از یائسگی Postmenopause وجود دارد.

بارداری در دوران پیش از یائسگی

دوران پیش از یائسگی زمانی است که سیکل های ماهانه به تدریج از نظم خود خارج شده و خونریزی ماهانه به طرز آشکاری نامنظم می گردند. در این زمان گرچه سیکل های ماهانه دیگر منظم نیستند اما در بیشتر آنها تخمک گذاری روی می دهد، بنابراین احتمال باردار شدن نیز وجود دارد.

اما بیشتر بانوان گمان می کنند که با نامنظم شدن خونریزی های ماهانه به عنوان یکی از مهمترین نشانه های یائسگی، دیگر احتمال باردار شدن آنها وجود ندارد. اما باید به شما بگوییم که گرچه با افزایش سن، توان باروری بانوان کاهش می یابد، اما به علت انجام تخمک گذاری در دوره پیش از یائسگی، امکان بارداری در یائسگی وجود دارد.

بارداری در دوران پس از یائسگی

 دوران پس از یائسگی یا پست منوپوز، به زمانی گفته می شود که فرد برای مدت زمان 12 ماه خون ریزی ماهانه نداشته باشد. این یعنی سطح هورمون استروژن به حدی کاهش یافته که امکان ادامه پیدا کردن سیکل های منظم ماهانه و تخمک گذاری به طور کامل از بین رفته است در نتیجه دیگر بارداری رخ نخواهد داد.

احتمال بارداری در دوران یائسگی

باتوجه به افزایش چشم گیر سن ازدواج و فرزند آوری، بسیاری از بانوان در سنین بالا اقدام به بارداری و مادر شدن می کنند. امروزه تحقیقاتی در زمینه معکوس کردن و کند کردن روند یائسگی در حال انجام است که در آن با کمک درمان های هورمونی مانع از خاموش شدن تخمدان ها می شوند. یکی دیگر از امکانات در دسترس برای این افراد کمک گرفتن از روش های کمک باروری همچون IVF است. البته نکته بسیار مهم این است که هیچ یک از این روش ها، مانع از خطرات بارداری در سن بالا نمی شوند.

به گفته­ دکتر کریس ونتر، متخصص زنان و زایمان، بین هجده و سی و دو سالگی حداکثر قدرت باروری را دارید و از سی و دو تا حدود سی و هفت یا سی و هشت سالگی، قدرت باروری کاهش تدریجی خواهد داشت. بطوریکه پس از سی و هشت سالگی کاهش شدیدی در باروری به وجود می­آید و در اکثر بانوان با نزدیک شدن به چهل و دو سالگی قدرت باروری به شدت کاهش می یابد. همان طور که مسن­تر می ­شوید، هم در کمیت (ذخایر تخمدان) و هم کیفیت (مربوط به سن) تخمک کاهش وجود خواهد داشت.  

هر تخمک ماهانه­ برای بارور شدن باید از کروموزوم xx46 به xx23 تقسیم شود ( روند جداشدگی کروموزوم در تخمک). هر چه تخمک مسن­تر باشد، خطر تقسیم ناهمسان آن افزایش می ­یابد و در نتیجه، احتمال تشکیل تخمک غیرعادی افزایش خواهد یافت. با به تاخیرانداختن بارداری، توانایی شما برای لقاح جنین کاهش یافته و احتمالاً مدت لازم برای باردار شدنتان افزایش می یابد.

یک خانم بیست ساله هر ماه 25% شانس باردار شدن دارد، درصورتیکه خانم­های چهل ساله و مسن­تر ماهانه شانسی کمتر از 5% برای حامله شدن دارند. این مطلب به این معنی است که علاوه بر اینکه احتمال حاملگی کاهش می ­یابد، خطر سقط جنین نیز در اثر اختلال کروموزومی افزایش خواهد یافت.

اگر جوان­تر از سی ساله هستید و پس از یک سال از آمیزش جنسی بدون محافظ باردار نشده ­اید، پس باید در پی کمک از متخصص باروری باشید. در بیست سالگی، به طور میانگین لقاح جنین چهار ماه زمان نیاز دارد، در سی سالگی، این زمان تا هشت ماه افزایش می یابد و پس از سی و پنج سالگی، به طور میانگین بیش از هجده ماه برای لقاح جنین زمان لازم است.  

اگر برنامه دارید تا بچه دار شدن خود را به تاخیر بیندازید، یا اگر در بهترین سال­های باروریتان شرایط بچه­ دار شدن را ندارید، بهتر است به فکر ذخیره کردن تخمک خود در بانک تخمک باشید. این کار به شما اجازه می­ دهد تا صرف نظر از ذخیره­ تخمدان­تان در سنین بالاتر بچه­ دار شوید. به گفته­ دکتر وینتر، موضوع سن درباره رحم خانم ها نیست، در واقع، درباره­ کیفیت تخمک­ هاست.  

با تمام این ها اگر به فکر بچه دار شدن در سنین پیش از یائسگی  هستید و می پرسید آیا امکان بارداری در یائسگی وجود دارد، به شما توصیه می کنیم برای جلوگیری از درگیر شدن با مشکلات ناشی از بارداری در سنین یائسگی، به گزینه های دیگری همچون فریز تخمک نیز فکر کنید.

مطالعه بیشتر:

1- دوران یائسگی در چه سنی آغاز می شود؟

2- علائم شایع دوران یائسگی چیست چگونه می توان آن را تشخیص داد؟

3- درمان دارویی برای عوارض ناشی از یائسگی