شب ادراری در کودکان و راهکارهای درمان شب ادراری چیست؟
آیا می دانید شمار زیادی از کودکان شب ادراری دارند؟ این فقط فرزند شما نیست که رختخوابش را خیس می کند. اگرچه بیشتر کودکان بین 2 تا 4 سالگی رفتن به دستشویی را یاد می گیرند اما بعضی از آنها ممکن است در سنین بالاتر نتوانند شب ها ادرار خود را کنترل کنند. کودکان با سرعت خود رشد می کنند. به عنوان مثال ، 20٪ کودکان 5 ساله ، 10٪ کودکان 7 ساله و 5٪ کودکان 10 ساله ممکن است شبها بستر خود را خیس کنند. شب ادراری در کودکان یک وضعیت پزشکی جدی نیست اما می تواند یک مشکل چالش برانگیز برای کودکان و والدین باشد. برای اینکه در این باره بیشتر بدانید با ما همراه باشید.
شب ادراری در کودکان نشانه چیست؟
اگرچه همه دلایل شب ادراری در کودکان بالای هفت سال به طور کامل شناخته نشده است، اما می توان موارد زیر را به عنوان علت شب ادراری در نظر گرفت:
• فرزند شما در خواب عمیق است و مثانه پر او را بیدار نمی کند.
• فرزند شما هنوز یاد نگرفته است که چطور ادرار را نگه دارد یا تخلیه کند، در واقع برقراری ارتباط بین مغز و مثانه به زمان نیاز دارد.
• بدن کودک شب ها بیش از حد ادرار تولید می کند.
• فرزند شما یبوست دارد. روده پر به مثانه فشار وارد کرده و در نگه داشتن و تخلیه ادرار مشکل ایجاد می کند.
• کودک یک بیماری خفیف دارد، خیلی خسته است یا به تغییرات و فشارهای درون خانه پاسخ می دهد.
• سابقه خانوادگی در مورد شب ادراری وجود دارد. در اکثر کودکانی که شب ادراری دارند، پدر یا مادر نیز در گذشته این مشکل را داشته اند.
• مثانه کودک کوچک است یا به اندازه کافی رشد نکرده تا بتواند در طول شب ادرار را نگه دارد.
• کودک یک مشکل پزشکی پیش زمینه ای دارد.
راهکارهایی برای شب ادراری در کودکان 6 ساله
اغلب کودکان زمانی که دستشویی رفتن را آموزش می بینند، شب ادراری دارند. حتی ممکن است چند شب یا چند هفته مشکلی نداشته باشند، اما دوباره بستر خود را خیس کنند. در چنین شرایطی باید دوباره از شورت آموزشی استفاده و آموزش را به زمان دیگری موکول کرد. معمولاً با بزرگتر شدن کودک مشکل حل می شود. چنانچه تا سن مدرسه این مشکل ادامه داشته باشد، به این معنی است که برای کنترل ادرار شبانه رشد نکرده است.
اگر نگران شب ادراری در کودکان 5 ساله خود هستید یا کودک ابراز نگرانی می کند، با پزشک کودک مشورت کنید. در مورد شب ادراری در کودکان پنج ساله معمولاً پرسشهای زیر مطرح می شود:
- آیا شب ادراری در خانواده شما سابقه دارد؟
- کودک چند بار در طول روز ادرار می کند؟
- آیا در زندگی کودک تغییراتی مانند تولد نوزاد جدید، طلاق والدین یا رفتن به منزل جدید ایجاد شده است؟
- آیا کودک قبل از خواب نوشیدنی های گازدار، کافئین، آب مرکبات یا مقدار زیادی آب می نوشد؟
آیا نحوه ادرار کردن کودک یا شکل ادرار غیرعادی است؟
علائم یک مشکل پزشکی
اگر فرزند شما از 6 ماه پیش یا بیشتر رفتن به دستشویی را یاد گرفته است و ناگهان شب ادراری در او آغاز شده است، می تواند نشانه بروز یک بیماری باشد و باید به پزشک مراجعه کنید. اما اکثر مشکلات پزشکی که موجب شب ادراری می شوند با علائم دیگری همراه هستند، از جمله:
• تغییر در میزان و تعداد دفعات ادرار در طول روز
• درد ، سوزش یا فشار هنگام ادرار کردن
• جریان ادرار کم یا باریک یا دفع چند قطره که دقیقاً بعد از ادرار اتفاق می افتد.
• ادرار کدر یا صورتی یا لکه های خون روی زیر شلوار
• عدم کنترل ادرار در روز و شب
• تغییر ناگهانی شخصیت یا خلاقیات
• کنترل ضعیف روده (مدفوع)
• ادرار کردن بعد از فشار مانند سرفه، دویدن یا بلند کردن اشیا
• برخی اختلالات راه رفتن مانند مشکلات راه رفتن که در اثر مشکل اساسی عصبی رخ می دهد.
• خیس بودن همیشگی
اگر فرزند شما هر یک از این علائم را دارد، احتمالا باید از نظر کلیه یا مثانه بررسی شود. در صورت نیاز، پزشک اطفال او را به یک متخصص ارولوژی اطفال ارجاع می دهد.
مدیریت شب ادراری
هنگام خواب شب، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
• کودک را سرزنش نکنید. به یاد داشته باشید شب ادراری می تواند به هر یک از دلایلی که ذکر کردیم، رخ دهد.
• درمورد آنچه روی داده است، صادقانه با او صحبت کنید و بگوئید که مقصر نیست و بسیاری از کودکان این مشکل را پشت سر می گذارند.
• مراقب احساسات فرزند خود باشید. اگر شب اداری را برای فرزندتان بزرگ نکنید، احتمالا تکرار نخواهد کرد. به او یادآوری کنید، کودکان دیگر ممکن است شب، جای خود را خیس کنند.
• روی بستر کودک را بپوشانید. یک زیر انداز نایلونی مناسب می تواند مانع از خیسی تشک و بوی بد ادرار شود.
• بگذارید کودک نیز مشارکت داشته باشد. از فرزندتان بخواهید در تعویض ملحفه به شما کمک کند. به این ترتیب او مسئولیت پذیری را می آموزد. اینکه کودک بداند سایر اعضای خانواده از مشکل او مطلع هستند، باعث شرمندگی و خجالت زدگی او می شود، نباید از این وسیله به عنوان تنبیه استفاده کنید.
• در خانواده قانون منع آزار و اذیت بگذارید. هیچ یک از اعضای خانواده، به ویژه خواهرها و برادرها حتی به شوخی نباید کودک را مورد آزار و اذیت قرار دهند. دیگران باید بدانند که کودک در شب ادراری خود تقصیری ندارد.
• کارهایی لازم است که باید قبل از خواب انجام دهید. از فرزندتان بخواهید قبل از خواب به دستشویی برود و از آشامیدن آب و مایعات زیاد خودداری کنید.
• سعی کنید یک یا دو ساعت بعد از خواب، کودک را برای رفتن به دستشویی بیدار کنید. در این صورت احتمالاً دیگر بستر خود راخیس نخواهد کرد.
• مثبت اندیش باشید. برای شبهایی که خیس نمی کند به او پاداش بدهید، در صورتی که شب ادراری داشت، از او پشتیبانی کنید و از تنبیه بپرهیزید.
• عادات اجابت مزاج و ادرار فرزند خود را در طول روز بشناسید.
هشدار مخصوص شب اداری:
اگر با رعایت تمامی نکات فوق، پس از 1 تا 3 ماه هنوز فرزندتان شب ادراری دارد، دستگاه های هشدار مخصوص توصیه می شود. به این ترتیب وقتی تشک مقداری خیس می شود، زنگ آن به صدا در می آید و کودک برای رفتن به دستشویی از خواب بر می خیزد. اگر دستگاه به درستی کار کند، بلافاصله رطوبت را تشخیص داده و زنگ هشدار را به صدا در می آید. حتما قبل از خواب، زنگ هشدار را تنظیم کنید.
دستگاه هشدار مخصوص شب اداری در 50٪ تا 75٪ مواقع موفقیت آمیز عمل می کند. این روش بیشتر برای كودكانی مناسب است كه خواب عمیق دارند اما می توانند مثانه خود را کنترل کنند. از پزشک کودک خود بپرسید که چه نوع زنگ هشداری برای فرزند شما بهتر است.
داروها برای درمان شب ادراری در کودکان
درمان شب ادراری کودکان 6 سال به بالا دارو نیز تجویز می شود. اگرچه داروها به ندرت شب ادراری را درمان می کنند، اما به ویژه در مسافرت و مواقعی که قرار است کودک شب را در جایی غیر از منزل سپری کند، مفید واقع می شوند. در مورد دارو و اینکه برای فرزند شما مناسب است یا خیر و همچنین عوارض دارو حتما نظر پزشک را جویا شوید.
مراقب "درمان ها" باشید
برنامه ها و دستگاه های درمانی زیادی وجود دارند که ادعا می کنند می توانند شب ادراری را "درمان" کنند. بسیاری از این محصولات، گران و تقلبی هستند و وعده های دروغین می دهند. پزشک بهترین فرد برای مراجعه و مشاوره در مورد شب ادراری است. قبل از شروع هر برنامه درمانی ابتدا با پزشک کودک خود مشورت کنید.
مثبت فکر کنید و نگران نشوید
اگر یک روش درمانی مؤثر نبود، ناامید نشوید. بعضی از کودکان به ترکیبی از روشهای درمانی مختلف مانند دارو و دستگاه هشدار به خوبی پاسخ می دهند. گاهی اوقات نیز باید به پزشک مراجعه کرد. چنانچه فرزند شما جزو تعداد محدودی از كودكان است كه به هیچ درمانی پاسخ نمی دهند، با پزشک در این باره گفتگو کنید.
در بیشتر موارد، با بزرگتر شدن کودک، شب ادراری در خواب كاهش می یابد. در سالهای نوجوانی، تقریباً هیچ کودکی شب ادراری ندارد. فقط حدود 2 تا 3 درصد از کودکان در بزرگسالی نیز با این مشکل مواجهند.
تا زمانی که مشکل شب ادراری در کودکان به طور کامل رفع نشود، کودک به حمایت عاطفی زیادی از طرف خانواده نیاز خواهد داشت. مراجعه به پزشک اطفال، متخصص ارولوژی کودکان یا متخصص بهداشت روان نیز موثر است.
مطالعه بیشتر:
6 راه حل برای شب ادراری کودکان
تکرر ادرار در کودکان و دلایل تکرر ادرار در کودکان چیست؟
بی اختیاری ادرار در کودکان نشانه چیست و چند نوع است؟
روش های خانگی درمان بی اختیاری ادرار در کودکان چیست؟
