موسیقی برای بارداری و جنین مفید است؟

بهترین موسیقی در دوران بارداری

محققان انستیتو رفتار شناسی و مغز لایپزیش آلمان اعلام کردند، مغز و سیستم بدن مادران باردار بر خلاف زنانی که باردار نیستند به موسیقی دلنشین یا گوش خراش واکنش بیشتری نشان می دهند.

پژوهشگران بیش از ده موزیک ویدئوی 10 تا 30 ثانیه ای دلنشین و نامطلوب را برای مادران باردار و زنانی که باردار نیستند پخش کردند و پس از تجزیه و تحلیل عملکرد مغز آنها و بررسی فاکتور های مورد آزمایش، دریافتند که موسیقی محرک مهمی برای مادران باردار به شمار می رود زیرا نسبت به افراد غیر باردار تاثیرات بیشتری روی احساس آرامش یا ناراحتی مادران باردار دارد. 

دکتر تام فریتز سرپرست این پژوهش می گوید، یافته های ما نشان می دهند که موسیقی می تواند فشار خون مادران باردار را تحت تاثیر قرار دهد، بطوریکه اگر موسیقی گوش خراش و ناخوشایندی گوش کنند، با افزایش فشار خون مواجه می شوند، در صورتی که این نوع موسیقی بر روی فشار خون زنان غیر باردار چنین تاثیری ندارد. 

موسیقی برای خانم های باردار

زنان در دوران بارداری بعلت تغییرات فیزییولوژیک و هورمونی، معمولا دچار اضطراب و افسردگی با درجات مختلف می شوند که علت آن تا حدودی مربوط به تاثیرات هورمون های تولید شده توسط جفت، تغییر فرم بدن، نگرانی از آینده خود و فرزندی که قرار است به خانواده اضافه شود همراه با مشکلات اجتماعی و مالی ، حساسیت بیش از حد را برای آنها ایجاد می کند. 

از آنجا که استفاده از انواع داروهای آرام بخش در دوران بارداری برای خانم های باردار توصیه نمی شود (بعلت اثرات نامشخص و خطرات احتمالی بر روی جنین)، استفاده از موسیقی درمانی بعنوان یک راه حل در مطالعات مختلف بررسی شده است.

جنین در رحم مادر از ماه پنجم بارداری می تواند صداها را بشنود و قادر است به محرک های اولیه مثل ضربان قلب مادر، صدای مادر و همچنین موسیقی ای که او گوش می دهد پاسخ دهد.

تاثیر موسیقی موتسارت (Mozart) بر جنین

در یک پژوهش بر روی زنان بارداری که در دوران حاملگی در طول روز حداقل نیم ساعت به موسیقی موتسارت (Mozart) گوش می دادند، مشاهده شد که نوزادان این مادران پس از تولد بیشتر از نوزادانی که مادران شان در دوران بارداری این موسیقی را گوش نداده بودند، احساس آرامش و امنیت بیشتری داشتند. در یک پژوهش دیگری که بر روی تاثیر موسیقی بر جنین در دوران بارداری انجام شده، نشان می دهد که شنیدن موسیقی در دوران بارداری باعث بهبود یادگیری جنین پس از تولد تا بزرگسالی می شود هر چند عملکرد فیزیولوژیک و مولکولی آن هنوز شناخته نشده است.

در این پژوهش تاثیر موسیقی بر جنین موش در دوران بارداری را سالها بعد در رفتار موش بالغ شده بررسی کردند و مقدار  عامل نوتروفیلی مغز (BDNF) و گیرنده آن را (گیرنده تیروزین کیناز بی) که نقش مهمی در آموزش دارند را اندازه گیری کردند، نتایج بررسی های این پژوهش نشان داد، موش هایی که مادرانشان در دوران بارداری هر روز موسیقی ملایم و مناسب بارداری مانند موسیقی موتسارت (Mozart) گوش کرده بودند، قدرت یادگیری بهتری دارند زیرا دو فاکتور مغزی آنها بیشتر از موش هایی است که مادران شان در دوران بارداری موسیقی گوش نکرده اند. 

تاثیر موسیقی بر کاهش استرس و افسردگی مادران در دوران بارداری

نتایج یک تحقیق دیگر نشان داد که شنیدن موزیک در دوران حاملگی موجب کاهش فشار عصبی، کاهش عصبانیت و رفع افسردگی در مادران باردار می شود. در این تحقیق 236 مادر باردار بطور رندوم انتخاب شدند، محققین آنها را به دو دسته تقسیم کردند و به مدت 2هفته این آزمایش را روی آنها انجام دادند.

محققین به گروه اول که شامل 116 مادر باردار بودند، توصیه کردند که هر روز آهنگ آرام و موسیقی مناسب بارداری گوش کنند و به گروه دوم که متشکل از 120 مادر بادر دیگر بودند، توصیه شد به مدت 2 هفته هیچ موسیقی و آهنگی گوش نکنند. 

پس از انجام آزمایشاتی بر روی تمامی این مادران باردار، محققین به این نتیجه رسیدند که گروهی که به موسیقی و آهنگ آرام برای جنین گوش می کردند، با کاهش شدید استرس روبرو شدند، در صورتی که مادران باردار گروه دوم که هیچ آهنگ آرامی گوش نکرده بودند، همچنان به اندازه گذشته استرس داشتند. 

 از این تحقیق برای تشویق مادران باردار به استفاده از موسیقی در زندگی روزانه جهت کاهش استرس و افسردگی استفاده شد.

در یک پژوهش دیگر در چین روی 120 مادر باردار  تاثیر موسیقی در دوران بارداری آزمایش شد، نشان داد که گروهی که برای دو روز متوالی روزانه 20 دقیقه موسیقی گوش دادند، استرس و بدخلقی به میزان چشمگیری کاهش یافت و همچنین علائم حیاتی جنین مانند حرکت بدن و ضربان قلب افزایش یافته بود.

بنابراین موزیک های آرام بخش و موسیقی های مناسب بارداری مانند موسیقی موتسارت (Mozart) می تواند درمان رایگانی برای افسردگی و استرس دوران بارداری باشد، همچنین مادرانی که به دلیل مشکلات و بیماری ها در دسته بارداری پرخطر قرار دارند و نیاز به استراحت مطلق در خانه یا بیمارستان دارند، می توانند بوسیله گوش کردن به موسیقی مناسب، شاد و آرامش بخش از کاهش حرکات جنین جلوگیری کنند. 

بهتر است بدانید که جنین مادرانی که در دوران بارداری با افسردگی، بیحالی و ناامیدی مواجه اند، حرکت کمتری دارد و نسبت به صداهای اطراف واکنش کمتری نشان می دهد. 

مراحل تکامل حس شنیداری جنین در بارداری

حس شنیداری جنین مدتها مورد سوال بوده است. توانایی شنوایی جنین بستگی به سن بارداری و خصوصیت صدا دارد. حس شنیداری جنین انسان از هفته 26-28 باداری یا به عبارتی ماه ششم بارداری شروع می شود. سر و صدای جفت، صداهای بافت های درون بدن مادر مانند معده و ضربان قلب و همچنین صدای خود مادر نقش مهمی در تحریک شنوایی جنین در رحم دارد. جنین می تواند صداهای تکراری مانند ضربان قلب مادر، صدای مادر و پدر و موسیقی را تا پس از زایمان و دوران کودکی نیز به خاطر داشته باشد. 

بنابراین با گوش کردن به موسیقی های آرامش بخش و مناسب بارداری مانند موسیقی موتسارت (Mozart) هم به آرامش خود کمک کنید و هم به تقویت حس شنیداری جنین بپردازید تا در بزرگسالی توانایی یادگیری بهتری نیز داشته باشد. 

مطالعه بیشتر:

1- تکامل بینایی، شنوایی و مغز جنین در رحم مادر

2- وضعیت و حالت قرار گرفتن جنین در رحم مادر هنگام زایمان

3- زندگی جنین در رحم و رشد حواس 5 گانه