زندگی جنین در رحم و رشد حواس 5 گانه
جنين در رحم مادر دنياي خودش را دارد. مي‌بيند و مي‌شنود و لمس مي‌كند. اما از دنياي ما چه دركي دارد؟ بسياري از بانوان باردار دوست دارند، بدانند هنگامی که مشغول قدم زدن کنار ساحل هستند، آیا جنين شان هم مي‌تواند گرما و تلالو آفتاب را حس كند؟ اگر دسري شيرين مي‌خورند، جنین هم از آن لذت مي‌برد؟ اگر با همسرشان بحث كرده‌اند و عصبي شده‌اند، جنين هم متوجه اين دعوا شده است؟ اگر شكمم را لمس كنم، جنين متوجه نوزاش مي‌شود؟ و... براي گرفتن جواب تا آخر اين مطلب همراهمان باشید.
هنگامی که در ساحل قدم مي زنم، جنين نور آفتاب را مي‌بيند؟
آخرين حسي كه از حواس 5 گانه در جنين تكامل پيدا مي‌كند، حس بينايي است. گرچه تنها 18 روز بعد از عمل لقاح، چشمان جنین شكل مي گيرد و در سونوگرافي به شكل دو نقطه سياه دو ميلي متري نمايان می شود، اما بايد تا ماه هفتم بارداري انتظار بكشيد تا جنين چشم بگشايد.
از هفته 20 بارداري به بعد، نورهای بسيار شديد توجه او را به خود جلب مي‌كند. اگر زير نور شدید آفتاب دراز بكشيد، جنين متوجه نور خواهد شد. تحقيقات نشان داده وقتي نور مستقيم روي شكم مي‌تابد جنين آن را حس كرده و دستانش را مقابل چشمانش مي‌گيرد.
البته دركي كه جنين از نور دارد مثل آن چيزي نيست كه ما حس مي‌كنيم. دست تان را مقابل چشمان تان بگيريد و به آفتاب نگاه كنيد. چه مي‌بينيد؟ جنين از نور تنها هاله اي قرمز رنگ احساس مي‌كند. قدرت بينايي نوزاد بعد از تولد نیز هنوز بسيار اندك است و در دو ماهگي قادر است که تمام محيط اطراف خود را ببيند.
ديد او تار نيست، اما قدرت تشخيص مناطق خيلي تيره و روشن را ندارد. ديد كودك در 4 سالگي تكامل پيدا مي‌كند. تحقيقات پژوهشگران دانشگاه بريستول ثابت كرده است، مصرف ماهي‌هاي چرب در دوران بارداري و شيردهي تا حد زيادي باعث افزايش قدرت بينايي كودكان مي‌شود. به گفته پژوهشگران، پروتئين موجود در شير مادر و برخي ماهی‌ها از جمله ماهي ساردين و ماهی آزاد به رشد بهتر سلول‌هاي مغزي و شبكيه چشم جنين كمك مي‌كند. مشروح اين تحقيقات در مجله آمريكايي clinical nutrition منتشر شده است.
مي‌خواهم به كنسرت بروم. آيا صداي بلند موسيقي جنينم را آزار خواهد داد؟
اين موضوع به سن جنين شما وابسته است. در 3 ماهه اول و دوم جنين كاملاً ناشنوا است، اما از هفته 28 بارداري به صداها واکنش نشان می دهد. هنگامی که وارد ماه هفتم بارداري مي‌شويد، جنين تمام صداهاي دروني شما مثل قورقور شكم، ضربان قلب، تنفس و... را مي‌شنود و به مرور قادر است صداهاي خارجي را هم تشخيص دهد. در اين زمان او به خوبي صداي مادر و حتي تغيير احساسات در صداي او را متوجه مي‌شود و مي‌تواند به آنچه مي‌شنود، عكس‌العمل نشان دهد. بررسي‌ها نشان داده وقتي جنين از صدايي بلند شوكه شود به سكسكه مي‌افتد. بنابراین صدای كوبيده شدن در اتاق، رفتن به كنسرت راك يا موسیقی‌های پر سر وصدا براي جنين شما چندان لذت بخش نيست. البته جالب است بدانيد جنين موسيقي را دوست دارد و با شنيدن آن ضربان قلبش تندتر مي‌شود و به حركت درمي‌آيد. از اين فرصت استفاده كنيد و ملودي‌هاي آرام و لذت‌بخش گوش دهيد. اين نوع موسيقي به ياد فرزندتان مي‌ماند و بعد از تولد با شنيدن آنها آرام خواهد شد.
چند روزي است كه به شدت خسته‌ام. جنين من هم همين حس را دارد؟
اين موضوع بستگي به دليل خستگي شما دارد. اگر دليل آن كمبود منيزيم يا آهن است؟ بله! جنين شما هم خسته است، اما اگر به دليل كم‌خوابي است؟ خیر. چون ريتم خواب و بيداري جنين مستقل از شماست.
از بوي عطرم بسيار خوشم مي آيد. مي توانم آن را در طول بارداري استفاده كنم. براي جنين ضرر ندارد؟
توصيه کلی اين است كه تا جاي ممكن در دوران بارداري و پس از آن از خوشبو كننده هاي شيميايي استفاده نكنيد، زيرا احتمال ابتلاي كودك به آسم را افزايش مي دهد. با اين حال جالب است بدانيد در حواس 5 گانه همزمان با حس چشايي، حس بويايي جنين نيز تكامل مي يابد و او مي تواند بوي مواد غذايي كه مادر مي‌خورد را استشمام كند. اگر مادر عادت به مصرف غذاهاي پر ادويه يا بسيار بودار داشته باشد، جنين نيز متوجه آنها خواهد شد و آن را در حافظه خود بایگانی مي‌کند. برخي تحقيقات نشان داده است که جنين، حتي بوي مادر را مي‌شناسد و بعد از تولد مي‌تواند آن را شناسايي كند. بررسي‌هاي ديگر حاكي از اين موضوع است كه از همان ساعات اول بعد از تولد، نوزاد مي‌تواند به بوهاي خوشايند مثل بوي وانيل و بوهاي ناخوشايند مثل بوي تخم‌مرغ گنديده عكس‌العمل نشان دهد.
اگر عادت به مصرف دئودورانت‌ها و ادكلن داريد توصيه مي‌كنيم بعد از تولد نوزادتان مرتباً ادكلن خود را عوض نكنيد، زيرا بوي ادكلن شما در ذهن نوزادتان ثبت مي‌شود و تغيير دادن آن مي‌تواند او را دچار سردرگمي كند.
دسري خوشمزه مي‌خورم. جنينم هم از طعم آن لذت مي‌برد؟
از ماه سوم بارداري، زبان جنين كامل است و مي‌تواند طعم‌هاي مختلف را تشخيص دهد. بررسي‌هاي گوناگون نشان داده است که طعم و بوی غذاهاي گوناگون وارد مايع آمنيوتيك مي‌شود و جنين از آن مي‌نوشد. در 4 ماهگي جنين قادر است 4 مزه اصلي يعني شيرين، شور، ترش و تلخ را از هم تشخيص دهد. پژوهش‌هاي گوناگون نشان داده اند که جنين مزه شيرين را بيشتر دوست دارد و از مزه تلخ متنفر است. جنین با گذشت زمان، مزه‌ها را در حافظه خود نگه مي‌دارد و بعد از تولد، آنها را به ياد مي‌آورد. محققان مي‌گويند كودكان به آن غذایی که مادر در طول دوران بارداري بيشتر خورده است، علاقه بيشتري نشان مي‌دهند. از این فرصت استفاده کنید و همه چیز بخورید تا فرزند شما نیز خوش خوراک بار بیاید.
دستم را روي شكم مي‌كشم. آيا جنين متوجه نوازش‌هايم است؟
حس لامسه، اولين حسي است كه در حواس 5 گانه جنين به تكامل مي رسد. سپس در ماه دوم بارداري این حس به ترتیب در لب‌ها و سپس دست‌ها، پاها و صورت جنين نمودار می شود. از این زمان به بعد، جنین خودش را با مكيدن انگشت يا بازي با جفت، سرگرم مي كند. از ماه چهارم بارداري، جنين نسبت به نوازش‌هاي مادر حساس مي‌شود. او مي‌تواند لرزش روي شكم و گرماي دست و فشارها را احساس كند و از آنها لذت ببرد. بررسي‌ها نشان داده جنين متوجه اين نوازش‌ها شده و با لگدزدن سعي مي‌كند با مادر ارتباط برقرار كند. البته ذكر اين موضوع نيز لازم است كه نوازش آرام شكم، توجه جنين را جلب نمي‌كند، بلكه بايد كمي دستتان را فشار دهيد. البته در اواخر بارداري كه پوست نازك‌تر است جنين حتي به نوازش‌هاي آرام شما نیز پاسخ مي‌دهد. با اين حال اين موضوع به قطر چربي شكمي و عضلات رحمي وابسته است.
