تماس با گربه چه خطراتی برای زنان باردار دارد؟
اگر باردار هستید و گربه خانگی دارید، لازم است که خطر ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز را جدی بگیرید. برای جلوگیری از هرگونه آلودگی ناشی از حیوانات در دوران بارداری حدالامکان برای این چند ماه، گربه را به فرد یا مرکز دیگری بسپارید.
نکات ایمنی برای نگهداری و تماس با گربه در بارداری
اگر همچنان تمایل به نگه داشتن از آن دارید، لازم است که دستورالعمل های زیر را برای کاهش خطر ابتلا به انگل توکسوپلاسموز به کار بببندید.
در وحله اول از گربه آزمایش خون گرفته تا وضعیت ابتلای او به این انگل و دفع انگل از مدفوع در حال حاظر را بررسی کنید. اگر گربه درحال حاضر از خود انگل دفع می کند، نگه داری از او در دوران بارداری تان به هیچ وجه مجاز نیست. درصورتی که نتیجه آزمایش نشان داد که گربه شما تا کنون به این بیماری مبتلا نشده است، جهت رعایت احتیاط، موارد زیر را به کار بگیرید:
اقداماتی که برای جلوگیری از ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز می‌توان انجام داد، عبارتند از:
- پوشیدن دستکش باغبانی هنگام دست زدن به خاک
- شستن دست ها و تمام آنچه که معمولا گربه با آنها در منزل تماس دارد پیش از صرف غذا
- نخوردن گوشت خام یا نیم پز
- شستن ظروف و لوازم آشپزخانه به طور کامل، پس از مراحل آماده سازی و طبخ گوشت
- تعویض روزانه خاک بستر گربه (توسط فرد دیگر)
- اجتناب از تماس مستقیم با مدفوع گربه یا خاک او
به یاد داشته باشید که اگر گربه خانگی شما تا کنون به انگل توکسوپلاسموز مبتلا نشده است، هیچ مقاوتی نسبت به آن نخواهد داشت و در هنگام پیاده روی در پارک، خاک و ... ممکن است به راحتی به آن مبتلا شده و انگل را به منزل و در نهایت به بدن شما منتقل کند.
در اغلب موارد، توکسوپلاسموز هیچ علامتی ندارد و هیچ مشکل جدی برای فرد مبتلا ایجاد نمی‌کند. علت این است که سیستم ایمنی بدن به اندازه کافی قوی است که بتواند با آن مبارزه کرده و تبدیل به یک بیماری حاد نشود.
با این حال، در برخی افراد، علائمی شبیه به سرماخوردگی ایجاد می‌شود. همچنین در مادران باردار و افراد دچار ضعف سیستم ایمنی، میزان خطر بیشتر است.
خطرات گربه برای زن باردار
در صورتی که یک مادر باردار در طول بارداری یا چند هفته پیش از آن، به توکسوپلاسموز مبتلا شود، می تواند مشکلات جدی برای بارداری او ایجاد شود. زیرا احتمال انتقال عفونت به جنین وجود دارد.
با این حال، خطر ابتلا به توکسوپلاسموز در دوران بارداری، بسیار کم است. بر اساس آمار کشور انگلستان، کمتر از پنج نفر از 1000 مادر باردار به این بیماری مبتلا می‌شوند.
در صورت ابتلا به توکسوپلاسموز در بارداری، اغلب علائم خاصی برای مادر ایجاد نمی‌شود، اما در صورت انتقال عفونت به جنین، خطرات زیر محتمل هستند:
- سقط جنین
- مرده زایی
- توکسوپلاسموز مادرزادی (تولد نوزاد مبتلا به توکسوپلاسموز)
توکسوپلاسموز مادرزادی چیست و چه عوارضی دارد؟
در صورتی که یک مادر باردار، در طول بارداری یا چند هفته پیش از آن برای نخستین بار به توکسوپلاسموز مبتلا شود، خطر انتقال عفونت به فرزند متولد نشده اش وجود دارد. به این بیماری، توکسوپلاسموز مادرزادی می‌گویند. توکسوپلاسموز مادرزادی می‌تواند در بدو تولد یا پس از آن برای نوزاد مشکلات جدی از جمله آسیب مغزی و مشکلات شنوایی و بینایی ایجاد نماید. شدت بیماری، بسته به زمان ابتلای مادر متفاوت است. در صورت ابتلا در اوایل بارداری، شدت عوارض بیشتر بوده و در صورت ابتلا در اواخر بارداری، احتمال خطر کمتر است.
عوارض ناشی از توکسوپلاسموز مادرزادی عبارتند از:
- هیدروسفالی (وجود مایع در مغز جنین)
- ضربه مغزی
- صرع (بیماری که باعث تشنج مکرر می‌شود)
- از دست دادن شنوایی
- توکسوپلاسموز چشمی
- ناتوانی در یادگیری
- زردی پوست و سفیدی چشم
- بزرگ شدن کبد یا طحال
- فلج مغزی (بیماری که تحرک و هماهنگی کودک را مختل می‌کند)
درمان زود هنگام توکسوپلاسموز مادرزادی می‌تواند از شدت مشکلات ایجاد شده بکاهد، اما در هر صورت نمی‌تواند مشکلاتی که دیگر ایجاد شده‌اند را رفع نماید.
در چه کسانی احتمال ابتلا به توکسوپلاسموز مغزی وجود دارد؟
در صورت ضعف بسیار شدید سیستم ایمنی بدن برای مثال در مادران باردار دچار بیماری های نظیر ایدز، و ابتلا به توکسوپلاسموز، این عفونت می‌تواند به اندام هایی مانند چشم یا مغز گسترش پیدا کند، زیرا سیستم ایمنی ضعیف، قادر به مبارزه با عفونت نیست.
در صورتی که عفونت توکسوپلاسموز، به مغز منتشر شود، یک بیماری جدی و تهدید کننده به نام توکسوپلاسموز مغزی ایجاد می‌شود.
علائم عفونت و آنسفالیت توکسوپلاسموز در افراد دارای ضعف سیستم ایمنی عبارتند از:
- سردرد
- گیجی
- عدم هماهنگی اندام‌ها
- تشنج
- تب 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر
- لکنت زبان
- توکسوپلاسموز چشمی
برای کاهش عفونت و التهاب مغز درمان دارویی می‌تواند انجام شود، گرچه احتمال دارد بیماری به طور کامل درمان نشود.
آیا موی گربه باعث سقط جنین می شود؟
احتمالا از گذشته حتما شنیده اید که «خانمی در اثر بیماری ناشی از موی گربه دچار نازایی یا سقط جنین شده» یا اینکه «فردی در کودکی با گربه ها در ارتباط بوده و به همین دلیل اکنون که فرد بالغی است دچار ناباروری شده است»
از این دست اظهارنظرها از دیرباز وجود داشته و با وجود پیشرفت روزافزون علم پزشکی و دامپزشکی، کماکان ادامه داشته است. آیا واقعا این اظهار نظر ها صحیح است یا خرافاتی بیش نیست؟
درواقع مقصر اصلی برای پیش آمدن این عقیده در میان عموم، انگلی به نام توکسوپلاسموز است. توکسوپلاسموز نوعی انگل است که می تواند در بدن گربه و انسان زندگی کرده و تکثیر پیدا کند. این انگل با مدفوع گربه دفع می شود و ممکن است انسان یا گربه دیگری غذا یا آب آلوده به مدفوع دارای این انگل را مصرف کرده و این انگل را وارد بدن خود کند. این بدین معناست که تمامی گربه ها آلوده به این انگل نیستند و روش انتقال آن موی گربه نیست بلکه مدفوع آلوده به آن است. گاها این انگل از طریق گوشت گاو آلوده به این انگل هم منتقل می شود چرا که گاو حین چرا می تواند علف های آلوده به این انگل را خورده و آلوده شود. پس حتی از طریق گوشت غیر بهداشتی و آلوده هم انتقال میابد. بنابراین اگر موهای بدن گربه شما به انگل توکسوپلاسموز موجود در درون مدفوع خودش و یا مدفوع گربه دیگری، و یا حتی فضولات موجود در پارک آلوده شده و با دست و بدن شما تماس پیدا کند، می تواند آن را به بدن شما منتقل کرده و مادر باردار را به این انگل مبتلا کند.
از آنجا که احتمال آلوده شدن موهای گربه خصوصا در ناحیه دم و اطراف مقعد به انگل موجود در مدفوع وجود دارد، لذا توصیه می کنیم بانوان باردار به هیچ وجه با گربه هایی که از خطر آلوده بودن و یا نبودن آنها مطمئن نیستند، تماس نداشته و همواره منزل و محل خواب را از این آلودگی پاکیزه نگه دارند.
مطالعه بیشتر:
1- آیا نگهداری از گربه در بارداری خطرناک است؟
2- بیماری توکسوپلاسموز در بارداری چیست و چه علائم و درمانی دارد؟
4- انگل توکسوپلاسموز در بارداری
5- نگهداری از حیوانات خانگی در دوران بارداری
