سلول های NK یا سلول های کشنده طبیعی علت سقط جنین مکرر
اکنون مشخص شده است که فعالیت سلول های NK (سلول های کشنده طبیعی) اصلی ترین علت سقط جنین مکرر و کاهش قدرت جایگزینی تخمک بارور شده در رحم هستند.
سلول های NK یا سلول های کشنده طبیعی چیست؟
سلول های NK (سلول های کشنده طبیعی) بخشی از سلول های ایمنی بدن است که هنگام شکل‌گیری جفت در ناحیه مخاط رحم تجمع می‌کنند. پس از تخمک گذاری، سلول های کشنده طبیعی به شدت افزایش می یابند و حداقل 30 درصد از استروما (بافت نرم با منبعی غنی از رگ‌های خونی) آندومتریوز را شامل می‌شوند.
سلول های NK در محل جایگزینی به تعداد زیاد جمع می‌شوند. در اینجا آنها در تماس نزدیک با سلول های ترومبوبلاست مهاجم جفت قرار دارند. این تغییر برای اطمینان از جریان خون طبیعی به جنین و جفت در دوران بارداری ضروری است.
نکتۀ مهم تفاوت زیاد بین سلول های NK رحم و سلول های NK در خون مادر است که در واقع سلول های NK در خون مادر باعث سقط جنین می‌شوند.
اساسا برای حمایت و امنیت رشد رویان، سلول های NK رحم به تعداد زیاد رشد می‌کنند. آنها برای حمله به هر مهاجمی که سعی کند به رویان آسیب برسانند، مثل ویروس‌ها در آنجا هستند.
علت سقط جنین توسط سلول های NK (سلول های کشنده طبیعی) چیست؟
اگر هر التهابی در لایه‌های آندومتریوز (مشکل آندومتریوز، سندرم تخمدان پلی کیستیک، التهاب مجاری و ... ) وجود داشته باشد، برای حمله و از بین بردن التهاب، سیستم ایمنی بدن با فرستادن سلول های NK در خون به آن منطقه خود را آماده مبارزه می کند. یادتان باشد، سلول های کشنده طبیعی برای این طراحی شده‌اند که در برابر ویروس ها و سلول های سرطانی از ما حمایت کنند.
وقتی سلول های NK در خون (نه سلول های کشنده طبیعی رحم) به محل التهاب در رحم یا فرورفتگی لگن می‌رسند، سلول های NK رحم که از رویان حمایت می‌کنند، از مسیر خارج می‌شوند تا بگذارند سلول های کشنده طبیعی در خون وظیفۀ خود را انجام دهند. متاسفانه گاهی رویان به عنوان موجودی خارجی شناسایی و به او حمله و از بین می رود.
به همین علت و برای کمک به درمان این مشکل، هر گونه التهاب موجود در رحم یا فرورفتگی لگن باید به دقت معاینه شود. بانوان مبتلا به عوارض باروری باید پیش از هر درمان باروری، آزمایش لاپاروسکوپی انجام دهند. لاپاروسکوپی برای معاینه و درمان مشکلات رحم و فرورفتگی لگن کارایی بسیاری دارد.
این سلول های مسئول ایمنی که به طور طبیعی به وجود می‌آیند، در اثر سیستم ایمنی بیش‌فعال و وجود التهاب در بدن نیز رشد می‌کنند. بنابراین اختلالات سیستم ایمنی نیز مثل مشکل تیروئید باید مورد غربالگری قرار گیرند. غربالگری برای مشکل تیروئید نباید فقط برای میزان تی اس اچ (هورمون فعال‌کنندۀ تیروئید) غربالگری شود، بلکه برای میزان تی3 و تی4 و از همه مهم‌تر برای آنتی بادی های تیروئید نیز باید انجام شود.
برای تشخیص میزان فعالیت زیاد سلول های کشنده طبیعی رحم، باید بین روز بیست و چهارم و بیست و هشتم چرخه عادت ماهانه نمونه برداری اجرا شود. چون این دوره از چرخه عادت ماهانه، سلول های کشنده طبیعی در بیشترین میزان خود قرار دارند. این نمونه برداری در مطب پزشک انجام میشود و به بی‌حسی نیاز ندارد. اکثر بانوان معتقدند که این آزمایش مشابه با اجرای پاپ اسمیر است.
متاسفانه این روند تهاجمی و ناخوشایند است و اجرای آن هنگام چرخۀ IVF امکان‌پذیر نیست.
پس از نمونه برداری، میزان کمی از بافت آندومتریوز برای آزمایش ژنتیکی فرستاده میشود و پاسخ آن دو هفته زمان می‌خواهد. بسیاری از پزشکان این آزمایش را انجام نمی‌دهند.
این روند بسیار ساده آزمایشگاهی در درمان بسیار تاثیر دارد و برای افرادی که سقط جنین مکرر بدون علت مشخصی داشته‌اند کارایی بسیاری دارد. اکثر آزمایش‌ها و غربالگری‌ها را چند متخصص IVF انجام می‌دهند.
درمان و جلوگیری از سقط جنین توسط سلول های NK (سلول های کشنده طبیعی)
در واقع فقط یک درمان برای سلول های کشنده طبیعی وجود دارد که مستلزم استفاده از استروئید پیش و پس از لقاح جنین است.
"پردنیزون" اصلی ترین استروئید مورد استفاده برای درمان این مشکل است که بصورت روزانه و در دوزهایی ده تا بیست میلی‌گرم توصیه می شود. البته استروئید آثار جانبی شدیدی برای مادر و جنین دارد. استروئید به سیستم ایمنی فشار می‌آورد و به این ترتیب، فعالیت سلول های NK را کاهش می دهد. به این ترتیب، مادر در برابر عفونت‌ها، سرماخوردگی و آنفلوآنزا و دیگر ناهنجاری‌های سیستم ایمنی آسیب‌پذیرتر میشود.
خوشبختانه محصولات طبیعی که به کاهش التهاب و تنظیم سلول های کشنده طبیعی کمک می‌کند، در دسترس هستند و در بیمارانی که از محصولات ضد التهاب طبیعی استفاده می‌کنند نتایج خوبی دیده شده است. استفاده از این محصولات برای لقاح جنین و در دوران بارداری آثار جانبی و زیانباری ندارد.
ساختارهای گیاهی موثری نیز وجود دارد که برای سرما خوردگی و آنفلوآنزا به همه توصیه میشود و برای حمایت از سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری مصرف میشود. این مواد التهاب را کاهش می‌دهد و فعالیت سلول های کشنده طبیعی را تنظیم می‌کند. در صورت وجود سلول های کشنده طبیعی ناشناخته، این درمان به تمام مراکز باروری توصیه میشود.
گیاهان چینی نیز در تنظیم سلول های کشنده طبیعی کارسازند. این داروها به رفع التهاب و تنظیم سلول های کشنده طبیعی کمک می‌کنند. عملکرد اصلی این داروها پیشگیری از سقط جنین است و برای کمک به جایگزینی تخمک نیز جریان خون به لایه‌های رحم را افزایش می‌دهد.
عارضه سلول های کشنده طبیعی در ناباروری های ناشناخته و افراد مبتلا به بیماری خود ایمنی یا دیگر مشکلات التهابی مثل آندرومتریوز، مشکل مجاری یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک شایع‌ترند.
در برخی از مراکز بهداشتی، متخصصان باروری بارداران را برای سلول های کشنده طبیعی غربالگری می‌کنند، خصوصا کسانی که دچار سقط جنین مکرر بوده‌اند.
مطالعه بیشتر:
1- عوارض سقط جنین عمدی (مشکلات بعد از سقط جنین)
2- مصرف روزانه آسپرین از سقط جنین مکرر جلوگیری می کند
3- جلوگیری از سقط جنین با شناخت آن و علت سقط جنین
4- بارداری موفق بعد از سقط جنین با شناخت دلایل و علائم
