منظور از فشار واژینال و لگنی در بارداری چیست و چه دلایلی دارد؟
در دوران بارداری تغییرات بسیاری در اندام های بدن آغاز می شود. بسیاری از این تغییرات باعث ناراحتی مادر می شوند و زندگی او تحت تاثیر قرار می دهند. رشد جنین، افزایش حجم خون و قانون اجتناب‌ناپذیر جاذبه زمین معمولا باعث فشار بیشتر به واژن و لگن مادر شده و درد و فشار در لگن شکایت مشترک بسیاری از مادران باردار است.
جالب این است که فقط در سه ماهه سوم نیست که این دردها و فشارها به سراغ مادران می‌آیند. بعضی از مادران باردار فشار واژینال و لگنی را در سه ماهه های اول و دوم نیز تجربه می‌کنند.
تشخیص دلیل اصلی فشار واژینال و لگنی می‌تواند سخت باشد. اما از این بابت مطمئن باشید که در بیشتر موارد طبیعی است. در زیر شما را با دلایل احتمالی آن، روش‌های کاهش و زمانی که باید با پزشک تماس بگیرید آشنا می‌کنیم.
دلایل فشار واژینال و لگنی در بارداری
درک این‌که واقعا چه چیزی باعث احساس آزاردهنده در ناحیه واژن و لگن شده است همیشه آسان نیست. اما اگر در سه ماهه دوم و سوم بارداری احساس فشار می‌کنید، احتمالا مقصر آن وزن گیری جنین در حال رشد شماست.
با بزرگ شدن جنین وزن او نیز بیشتر می‌شود و فشار زیادی به ماهیچه های کف لگن شما وارد می‌کند. عضلات کف لگن مسئول نگهداری رحم، روده کوچک، مثانه و مقعد هستند. با پیش رفتن بارداری، کوچولوی شما به ارگان‌های داخلی شکم، باسن و لگن فشار بیشتری می‌آورد و بر همه‌چیز تاثیر می‌گذارد.
مقصر دیگر تمام این فشارهای لگنی هورمون ریلکسین است. این هورمون با نزدیک شدن به زمان زایمان به شل کردن رباط‌هایتان کمک می‌کند و می‌تواند بر مفاصل لگن نیز تاثیر بگذارد. بعضی از مادران در نزدیک استخوان شرمگاهی احساس درد و در پاها احساس لرزش می‌کنند.
همان طور که می دانید بارداری مفاصل، ماهیچه ها و استخوان های شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. و متاسفانه فشار مضاعفی که احساس می‌کنید تا زمان زایمان از بین نمی‌رود. در واقع وقتی جنین شما پایین می‌آید و وارد ناحیه لگنی می‌شود درد هم افزایش می‌یابد.
احتمالا متوجه می‌شوید که این احساس فشار و درد با حرکت شدیدتر می‌شود. دلیلش این است که بالا و پایین شدن در راه رفتن، بالا رفتن از پله یا عبور از دست‌انداز در اتومبیل جنین شما را تکان می‌دهد.
دلایل فشار واژینال و لگنی در اوایل دوران بارداری
اگر در سه ماهه اول یا اوایل سه ماهه دوم دچار فشار واژینال یا لگنی هستند، جنین‌تان را مقصر ندانید. در هفته‌های اول بارداری جنین شما کوچک‌تر از آن است که بخواهد نقشی در این درد داشته باشد. اما اتفاقات بسیار دیگری در جریان است که می‌توان آن‌ها را مقصر دانست.
احساس انقباض و درد در هفته‌های اول بارداری ممکن است به خاطر انبساط رحم باشد. به نشانه‌های خونریزی واژینال در هنگام درد توجه کنید. در صورت لکه‌بینی یا خونریزی با پزشک خود تماس بگیرید. انقباضات مکرر نشانه شایع سقط جنین است.
یبوست نیز می‌تواند باعث ایجاد حس فشار شود. افزایش هورمون‌های بارداری و بالارفتن مقدار آهن (به خاطر ویتامین‌های بارداری) باعث زحمت بیشتر مجاری گوارشی می‌شوند و ناراحتی در ناحیه لگن شما می‌تواند به این خاطر باشد.
در این صورت، حتما آب زیادی بنوشید و فیبر مصرف کنید. از پزشک خود درباره مسهل بی‌خطر نیز سؤال کنید.
دلایل فشار در لگن و درد استخوان شرمگاهی در اواخر بارداری
احساس فشار در لگن و درد استخوان شرمگاهی در یک بارداری سالم نیز طبیعی است. بارداری حدود ۳۷ تا ۴۲ هفته طول می‌کشد، بنابراین در هفته ۳۳ زایمان احتمال بروز فشار لگنی افزایش می یابد. خوشبختانه در بیشتر موارد فشار لگنی جدی نیست. اما با این حال، مادر باردار باید هرگونه نشانه‌ای را بلافاصله به پزشک یا ماما گزارش دهد چراکه در موارد نادر می‌تواند نشانه یک مسئله اورژانسی باشد.
1- زایمان زودهنگام
فشار لگنی می‌تواند نشانه زایمان زودهنگام باشد. در هفته ۳۳ بارداری جنین بیش از یک ماه زود بدنیا می‌آید و پس از زایمان نیازمند مراقبت ویژه است. در برخی موارد، اگر زایمان زودرس به‌موقع تشخیص داده شود، می‌توان آن را با دارو و استراحت متوقف کرد. طبق نظر سازمان بارداری آمریکا، اگر هر کدام از نشانه‌های زیر با فشار لگنی همراه بود، احتمال بروز زایمان زودهنگام وجود دارد: افزایش ترشح واژنی، درد پایین کمر، درد شکم یا درد شبیه قاعدگی.
2- پایین آمدن جنین و سبک شدن مادر
در هفته‌های پیش از زایمان، جنین معمولا پایین می‌آید و در ناحیه لگنی قرار می‌گیرد و موجب فشار مضاعف می‌شود. این اتفاق می‌تواند تا چهار هفته پیش از زایمان رخ بدهد، بنابراین برای بارداری کامل ۳۷ هفته‌ای، امکان بروز سبک شدن در هفته ۳۳ وجود دارد. اگر سبک شدن اتفاق افتاد، مادر باردار راحت‌تر می‌تواند نفس بکشد، چراکه جنین از ریه‌ها دور می‌شود. برآمدگی بارداری به وضوح به سمت پایین می‌آید و بر راه رفتن برخی بانوان تاثیر می‌گذارد. معمولا سبک شدن با افزایش میل به ادرار کردن همراه است.
3- سیاتیک
سیاتیک درد تند و تیزی است که ممکن است در ناحیه لگن، ران‌ها و پایین کمر احساس شود. دراز کشیدن به یک طرف برای مدت طولانی می‌تواند درد سیاتیک را تشدید کند. بانوان باردار باید با یک بالش یا کوسن بین پاهایشان استراحت کنند و نگذارند پاها روی هم بیفتد و فشار مضاعف به لگن وارد شود. برای درد سیاتیک حرکت جانو سیراسانای یوگا یا حالت سر روی زانو توصیه می‌شود.
4- اختلال اتصال شرمگاهی SPD
حدود ۴۵ درصد از بانوان باردار از اختلال اتصال شرمگاهی رنج می‌برند. این بانوان مقدار بیشتری هورمون ریلکسین ترشح می‌کنند که مسئول شل کردن مفاصل است. نتیجه‌اش درد شدید در ناحیه لگن به خاطر کش آمدن رباط‌ها و حرکت استخوان‌ها به سمت بیرون است. کمربند پشتیبان لگن، تمرین کگل و خم کردن لگن می‌تواند به التیام نشانه‌های این اختلال کمک کند.
مطالعه بیشتر:
1- نارسایی دهانه رحم یا نارسایی سرویکس چیست و چه علائمی دارد؟
2- نارسایی و ضعف دهانه رحم، عوامل و درمان
3- مراقبت از ناحیه پرینه و واژن پس از زایمان
4- دلایل سنگینی واژن در دوران بارداری
5- علت درد و فشار در ناحیه واژن در بارداری
6- روش های تسکین و درمان درد و فشار واژن در بارداری
