آیا عفونت قارچی واژن در بارداری قابل پیشگیری و درمان است؟
دوران بارداری علی رغم تمام شیرینی ها و لذاتی که دارد، به علت تغییراتی که در بدن بانوان ایجاد می کند، آنها را نسبت به برخی عفونت ها مستعد تر می سازد. از جمله این موارد می توان به عفونت قارچی واژن در بارداری اشاره کرد که قصد داریم در این مطلب به اجمال در مورد آن با هم صحبت کنیم.
عفونت قارچی واژن در بارداری
عفونت قارچی یکی از شایع ترین عفونت های واژینالی است که خانم ها به ویژه خانم های باردار به آن مبتلا می شوند. به این عفونت کاندیدیازیس واژینال نیز گفته می شود. که به دلیل وجود قارچ های میکروسکوپی به وجود می آید.
وجود کمی قارچ در واژن و روده طبیعی است اما این مسئله زمانی مشکل ساز می شود که قارچ با سرعت رشد کرده و سایر میکروارگانیسم ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
بالا بودن میزان هورمون استروژن در دوران بارداری باعث می شود که سلول های واژن، گلیکوژن بیشتری تولید کنند در نتیجه شرایط برای رشد سریع قارچ آماده می شود. برخی از محققان معتقدند استروژن می تواند تاثیر مستقیم روی رشد قارچ داشته باشد به این معنا که به رشد سریع و چسبیدن بهتر آنها به دیواره واژن کمک می کند.
در مدت زمان استفاده از آنتی بیوتیک، به خصوص استفاده مکرر یا طولانی مدت از آنتی بیوتیک احتمال ابتلا به عفونت قارچی افزایش می یابد. زیرا آنتی بیوتیک ها علاوه بر از بین بردن باکتری عامل بیماری، ممکن است روی باکتری های طبیعی و محافظ در واژن نیز تاثیر گذاشته و آنها را از بین ببرند که همین امر باعث رشد راحت تر و سریع تر قارچ ها می شود.
علائم عفونت قارچی واژن در بارداری
- خارش، درد، سوزش و قرمزی و گاهی اوقات التهاب در واژن و ناحیه بیرونی اطراف آن
- ترشحات بد بو واغلب اوقات سفید رنگ، پنیری یا خامه ای شکل از واژن
- احساس ناراحتی یا درد هنگام برقراری رابطه جنسی
- سوزش هنگام ادرار کردن (هنگام تماس ادرار با ناحیه تناسلی)
- بوی بد ترشحات در طول دوران بارداری
به دلیل بالا بودن میزان هورمون استروژن ترشحات واژینالی در طول دوران بارداری افزایش می یابد. ابتلا به عفونت نیز از علل دیگر افزایش ترشحات هورمونی است. شما باید بتوانید تفاوت بین این دو را تشخیص دهید.
به یاد داشته باشید که عفونت قارچی آسیبی به سلامت جنین نمی رساند. اگر شما هنگام زایمان مبتلا به عفونت قارچی باشید این احتمال وجود دارد که نوزاد هنگام عبور از کانال زایمان با عفونت تماس پیدا کند که در این صورت نوزاد به عفونت قارچی دهان که به آن برفک دهان نیز گفته می شود، مبتلا می شود.
برفک با لکه های سفید رنگ روی دو طرف یا سقف دهان و گاهی اوقات روی زبان تشخیص داده می شود. این مشکل جدی نیست و به آسانی درمان می شود. (به هر حال ممکن است حتی بدون وجود عفونت قارچی در کانال زایمان، نوزاد با برفک دهان به دنیا بیاید.)
نکته بسیار مهم این است که ابتلا به هرگونه عفونتی در دوران بارداری خصوصا واژینیت می تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. به همین دلیل مراجعه به موقع به متخصص و یا ماما و نیز پیگیری دقیق مراحل درمانی اهمیت فراوانی دارد.
پیشگیری از عفونت قارچی واژن در بارداری
از آنجاییکه متاسفانه کنترل هورمون ها امکان پذیر نیست، می توانید اقداماتی در جهت جلوگیری از ابتلا به عفونت قارچی انجام دهید. در وهله اول، خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی و گردش هوا بیشترین تاثیر را خواهند داشت. روش های زیر نیز موثر هستند:
- از لباس های زیر نخی و راحت استفاده کنید.
- هنگام خواب لباس زیر و شلوار نپوشید.
- به جای استفاده از وان حمام، دوش بگیرید.
- از صابون های ملایم و بدون بو در ناحیه تناسلی استفاده کنید.
- از دوش واژینال، و استفاده از اسپری و دئودورانت در ناحیه تناسلی اجتناب کنید.
- به نحوه بهداشت خود توجه کنید، به خصوص پس از استحمام. (برای مثال همیشه ناحیه تناسلی خود در جهت جلو به عقب بشویید)
- پس از حمام و شنا حتما ناحیه تناسلی خود را کامل خشک کنید.
- مصرف روزانه شکر و محصولات متشکل از غلات تصفیه شده که در بدن تبدیل به قند می شوند را به حداقل برسانید. قارچ ها علاقه زیادی به شیرینی دارند.
درمان عفونت قارچی واژن در بارداری
حتی اگر پیش از بارداری نیز به عفونت مبتلا شده اید و خودتان در تشخیص این بیماری مهارت دارید، در دوران بارداری بهتر از از مصرف خودسرانه داروهای مجاز اجتناب کرده و به پزشک مراجعه نمایید. گاهی ممکن است یک عفونت باکتریایی همچون "واژینوز باکتریال" یا "تریکومونیاز" وجود داشته باشد اما به اشتباه فکرکنید یک عفونت قارچی ساده است و دارو فقط منجر به طولانی تر شدن طول درمان شود. در صورت عفونت های باکتریایی، پزشک آنتی بیوتیک هایی همچون "مترونیندازول" یا "کلیندامایسین" تجویز می کند.
پس از تایید پزشک، استفاده از داروهای بدون نسخه ای همچون پماد ضد قارچ یا شیاف واژینال بهترین گزینه برای درمان بی خطر عفونت قارچی در هر سه دوره سه ماهه بارداریست. به خاطر داشته باشید که ممکن است چند روزی طول بکشد تا علائم آن بهبود پیدا کنند. حتی هنگامی که احساس بهبودی می کنید، تا زمانی که پزشک تجویز کرده به مصرف دارو ادامه دهید، این زمان ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشد.
یک روش راحت تر برای درمان عفونت قارچی، مصرف فلوکونازول است که یک داروی ضد قارچ خوراکی است. اما مصرف این دارو در سه ماهه نخست بارداری به هیچ عنوان توصیه نمی شود، زیرا تحقیقات نشان داده است که ممکن است در مصرف دوز بالا، منجر به نقص مادرزادی نوزادان گردد. اما در سه ماهه دوم و سوم بارداری یا در دوران شیردهی ممکن است پزشک این دارو را تجویز نماید.
متاسفانه، مصرف دارو ممکن است تنها برای مدت کوتاهی علائم عفونت قارچی واژن در بارداری را پنهان کند، اما اغلب تا هنگام زایمان عفونت به طور مکرر ممکن است بازگردد و نیاز به درمان مجدد داشته باشد.
مطالعه بیشتر:
1- نشانه ها و روش های درمان کاندیدیازیس واژینال
2- بارداری با وجود عفونت قارچی، جنین آسیب میبیند؟
3- آیا عفونت قارچی باعث ناباروری می شود؟
4- انواع عفونت واژن و روش های درمان آن
5- علت و درمان های عفونت قارچی واژن چیست؟
