علت افزایش فشار خون در بارداری و میزان نرمال فشار خون بارداری

افزایش فشار‌خون به زمانی اطلاق می‌شود که فشار‌خون بالاتر یا برابر با 130.80 میلی متر جیوه باشد. این شرایط در برخی مادران باردار بسیار جدی و خطرناک محسوب می‌شود. فشار‌خون دوران بارداری در صورتی که به خوبی کنترل شده باشد خطرناک نیست اما گاهی می‌تواند برای مادر خطرناک بوده و در روند رشد جنین اختلالاتی به وجود آورد. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، 6 تا 8 درصد مادران باردار بین سن 20 تا 48 سالگی به عارضه فشار خون در بارداری دچار می‌شوند.

 چه عواملی زمینه بروز فشار خون در مادران باردار را ایجاد می کند؟

دلایل افزایش فشار‌خون در دوران بارداری متعدد بوده و از آن جمله می‌توان به اضافه وزن و چاقی، عدم فعالیت بدنی کافی، استعمال دخانیات، مصرف مشروبات الکلی، بارداری بار اول، سابقه خانوادگی فشار‌خون بالای بارداری، بارداری چندقلویی، بارداری در سن بالای 35 سال، بارداری به روش لقاح آزمایشگاهی یا  IVF و ابتلا به دیابت یا برخی بیماری‌های خود ایمنی اشاره کرد.

 علت افزایش فشار خون در بارداری چیست؟

 برخی عوامل احتمال ابتلا به فشار خون در دوران بارداری را بالا می‌برند. از جمله این عوامل خطرزا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سبک زندگی ناسالم: شاید دور از ذهن به نظر برسد اما اضافه وزن نیز می تواند دلیل افزایش فشار خون در بارداری باشد. چاقی و اضافه وزن، نداشتن فعالیت بدنی کافی از جمله اصلی‌ترین عوامل خطر به حساب می‌آیند که می‌توانند احتمال ابتلا به فشار خون را در بارداری افزایش دهند.

- نوع بارداری: چندقلویی نیز علت افزایش فشار خون در بارداری محسوب می شود. بانوانی که برای نخستین بار باردار می‌شوند بیش از دیگران در معرض ابتلا به فشار خون هستند. خوشبختانه در بارداری‌های بعدی احتمال ابتلا به این بیماری کمتر می‌شود. بارداری چندقلویی نیز احتمال فشار خون را افزایش می‌دهد زیرا فشار بیشتری روی بدن برای تغذیه جنین‌ها وجود دارد. طبق گزارشات انجمن پزشکی باروری آمریکا، استفاده از روش‌های کمک باروری نظیرIVF نیز می‌تواند احتمال فشار خون در بارداری را افزایش دهد.

-سن: دیگر علت افزایش فشار خون در بارداری سن مادر است.  ثابت شده مادران باردار بالای 35 سال بیشتر در معرض این خطر هستند. همچنین بانوانی که پیش از بارداری مبتلا به فشار خون بوده‌اند ممکن است در دوران بارداری نیز بیش از افرادی که قبل از بارداری فشار‌خون نرمال داشته‌اند، در معرض این بیماری قرار بگیرند.

 انواع فشار‌خون بارداری

فشار خون بالا در دوران بارداری به 3 نوع تقسیم می‌شود:

1- فشار‌خون مزمن: برخی خانم‌ها قبل از بارداری زمینه ابتلا به فشار خون را دارند یا بدان مبتلا هستند. در این شرایط به فشار‌خون بالای آنها در بارداری فشارخون مزمن گفته می‌شود که معمولا با دارو درمان خواهد شد. پزشکان به فشار خونی که در 20 هفته نخست بارداری رخ دهد فشار‌خون مزمن می‌گویند.

2-فشارخون حاملگی: به فشار خونی که بعد از هفته 20 بارداری رخ دهد فشار‌خون حاملگی می‌گویند. این نوع فشار‌خون معمولا بعد از زایمان برطرف می‌شود. در صورتی که این نوع فشار‌خون قبل از هفته 30 بارداری تشخیص داده شود به احتمال ابتلا به پره اکلامپسی افزایش می یابد.

3-فشار خون مزمن همراه با پره اکلامپسی: فشار خون بالا در بانوانی که قبل از بارداری فشار‌خون مزمن داشته‌اند، می‌تواند در دوران بارداری به پره اکلامپسی تبدیل شود. این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که با پیشرفت بارداری، کلیه‌ها پروتئین دفع کنند و شاهد دیگر عوارض آن بر سلامت مادر باردار باشیم.

اندازه گیری فشار‌ خون در دوران بارداری

فشار خون را به صورت کسری می‌خوانند و شامل فشار‌خون سیستولیک بر فشار‌خون دیاستولیک است.

شماره بالا (صورت کسر) فشار سیستولیک است که در واقع فشار‌خون در شریان‌ها در زمانی است که قلب یا نبض می‌زند. فشار دیاستولیک یا همان عدد پایین (مخرج کسر)، اندازه فشار‌خون در شریان‌ها در هنگام استراحت قلب است.

 فشار خون در بارداری باید چند باشه؟

برای تعیین فشار‌خون "طبیعی" در دوران بارداری، پزشک در اولین ملاقات فشار‌خون خانم باردار را اندازه‌گیری می‌کند. سپس این کار در هر بار ملاقات تکرار می‌شود. فشار‌خون نرمال معمولا عددی کمتر از 120/80 میلی متر جیوه است.

 منظور از فشار خون بالا در بارداری چیست؟

زمانی که فشار‌خون بیش از 130/90 میلی متر جیوه باشد جای نگرانی وجود دارد. فشار‌خون بالا در دوران بارداری با سیستولیک 140 میلی گرم جیوه یا بالاتر و دیاستولیک 90 میلی متر جیوه یا بالاتر تعریف شده است. در اوایل بارداری، معمولاً از 5 هفته تا اواسط سه ماهه دوم، فشار‌خون یک خانم باردار پایین می‌آید. این امر به این دلیل است که هورمون‌های بارداری سبب انبساط رگ‌های خونی می‌شوند و در نتیجه، مقاومت در برابر جریان خون بالا نیست و فشار‌خون پایین است.

 فشار خون پایین در بارداری چقدر است؟

گرچه هیچ رقمی برای پایین بودن فشار‌خون ثبت نشده است اما علائمی نظیر سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، احساس ضعف و سردی و رنگ پریدگی پوست علائم فشار خون پایین در بارداری محسوب می شود.

حال که علت افزایش فشار خون در بارداری را می دانید، توصیه می کنیم پیش از باردار شدن وزن خود را به حد مطلوب رسانده و تا حد امکان در سنین بین 18 تا 35 سال اقدام به بارداری کنید.

مطالعه بیشتر:

IVF موثرترین روش لقاح مصنوعی برای درمان ناباروری

خطرات و بیماری های دوران بارداری در مادران سن بالا

نشانه ها و روش کنترل فشار خون بالا و پایین در بارداری