نحوه مراقبت از بند ناف نوزاد چگونه است ؟

مراقبت از بند ناف نوزاد تازه متولد شده

بند ناف ساختاری است که در دوران جنینی بین جفت که به دیواره ی رحم مادر متصل است و جنین یک راه ارتباطی برقرار می کند. در واقع تمامی حیات جنین وابسته به این ارتباط است. اکسیژن و مواد غذایی از خون مادر وارد جفت شده و سپس از طریق بند ناف به جنین می رسد. دی اکسید کربن و مواد زائد حاصل از متابولیسم نیز از طریق همین بند ناف وارد جفت شده و در نهایت بوسیله ی کلیه ها از خون مادر دفع خواهند شد.

این ساختار همزمان با تکامل جنین، تشکیل می شود و همراه با آن رشد می کند. در هنگام تولد، طول آن به حدود 60 سانتی متر می رسد و حاوی دو شریان نافی و یک ورید نافی است. اطراف این سه ساختار توسط ساختار ژله مانندی به نام ژله وارتون احاطه شده است. که از آن محافظت کرده و مانع از پیچ خوردگی و گره خوردگی آن می شود.

در هنگام زایمان، پس از خروج نوزاد، این راه ارتباطی در فاصله ی 4 انگشتی از شکم نوزاد قطع شده و بر روی آن 2 گیره ی محکم به نام کلامپ بند ناف قرار می دهند تا خون ریزی متوقف شود.

پس از تولد یک تا دو هفته طول می کشد تا این ساختار خشک شده و جدا شود. در این مدت باید از بند ناف نوزاد نگه داری کرد تا دچار خون ریزی و عفونت نشود.

مراقبت از بند ناف نوزاد را چگونه انجام دهیم؟

در گذشته متخصصان نوزادان توصیه می کردند که برای پاکیزه نگه داشتن بند ناف آن را هر روز با پنبه الکل تمیز کنید، اما امروزه این کار توصیه نمی شود زیرا الکل اثرات تحریکی برای پوست بسیار حساس نوزاد دارد.

توصیه هایی که امروزه برای مراقبت از بند ناف نوزاد مورد تأیید است شامل موارد زیر می باشد:

• نیازی نیست بند ناف را با الکل تمیز کنید.
• هرگز آن را درون پوشک نوزاد قرار ندهید.
• با قرار دادن بند ناف در بیرون از پوشک و در معرض هوا، این ساختار زودتر خشک خواهد شد.
• هرگز به منظور زود افتادن بند ناف اقدام به مالش و یا قرار دادن ماده ای بر روی آن نکنید.
• اگر قسمتی از آن خشک شده و آویزان است، هرگز اقدام به جداسازی آن نکنید.
• برای مراقبت از بند ناف نوزاد، به طور کلی به جز خشک نگه داشتن بند ناف و بیرون قرار دادن آن از پوشک نوزاد، اقدام دیگری برای جداسازی آن نکنید. 

 برای حمام کردن نوزاد و شستن بند ناف این موارد را رعایت کنید

برا حمام کردن و شستن بند ناف کافیست مانند شست و شوی بقیه اندام نوزاد طبل روال معمول حمام کردن این ناحیه راهم بشویید.

کافی است این موارد را رعایت کنید:

•   برای شستن محل بند ناف تنها از آب و پدهای پنبه ای استفاده کنید.
•   اگر به بند ناف چیزی چسبیده باشد، با استفاده از آب و صابون بچه آن قسمت را به آرامی تمیز کنید.
•  نیازی به استفاده از ضد عفونی کننده ها یا کرم های مخصوص نیست.
•  پس از استحمام اطراف ناف را با دقت خشک کنید، برای اینکار کافیست به آرامی با یک حوله یا پارچه نرم آن را خشک کنید.
•  اگر هوا خیلی سرد نیست، ناحیه بند ناف را در معرض هوا قرار دهید تا کامل خشک شود.

چگونه تشخیص دهم که ناف نوزادم عفونت کرده است؟

اگر چسبندگی یا ترشح مداوم در این ناحیه مشاهده کردید، احتمالا ناف نوزادتان عفونت کرده است. در اینصورت باید به ماما، یا پزشک کودکان اطلاع دهید.

علائم عفونت ناف شامل موارد زیر است:

•  قرمزی در ناف و اطراف آن
•  ناف آنها برای لمس گرم است
•  تورم ناحیه
•  چسبندگی یا تراوش ابری
•  بوی بد

اگر فکر می کنید بند ناف یا ناف نوزادتان عفونی شده است، در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید.

 همچنین ممکن است فرزندتان علائمی ناخوشی عمومی داشته باشد، مانند:

•  تب
•  تغذیه ضعیف
•  خواب آلودگی

گرانولومای بند ناف چیست؟

گاهی اوقات، ناف نوزاد به طور کامل بهبود نمی یابد و بافت قرمز مرطوب روی محل استامپ تشکیل می شود  و یک توده کوچک تشکیل دهد. این گرانولوم نافی نامیده می شود. گرانولوم ناف ممکن است مقدار کمی مایع شفاف یا زرد ترشح کند. اگر ناف نوزادتان به خوبی بهبود نمی یابد، به پزشک، ماما یا پرستار کودک خود مراجعه کنید.

برای کمک به بهبودی گرانولوم ناف، پزشک ممکن است درمان نمکی را توصیه کند.

نمک درمانی شامل موارد زیر است:

• ناحیه ناف کودک خود را با آب گرم تمیز کرده و خشک کنید.
•  کمی نمک سفره یا پخت و پز به گرانولوم ناف آنها بمالید.
• محل را با یک پانسمان گاز خشک به مدت 30 دقیقه بپوشانید تا نمک روی آن بماند.
•  بعد از 30 دقیقه نمک را با پنبه ای که در آب گرم خیس کرده اید بردارید.
• اطمینان حاصل کنید که منطقه تمیز و خشک است.

این روش را می توان دو بار در روز به مدت 3 تا 5 روز انجام داد. گاهی اوقات، درمان موضعی ممکن است توسط پزشک برای گرانولوم اعمال شود.

 فتق ناف چیست و چه کاراباید کرد؟

اگر متوجه یک توده کوچک و نرم در اطراف ناف کودک خود شدید، ممکن است فتق نافی داشته باشد.

فتق ناف می تواند شبیه برآمدگی یا تورم در اطراف ناف باشد. تورم می تواند بیاید و از بین برود و ممکن است وقتی کودکتان گریه می کند بیشتر متوجه آن شوید.

فتق ناف در نوزادان و کودکان کوچک شایع است. آنها اغلب با بزرگتر شدن فرزندتان از بین می روند.

فتق ناف معمولاً مشکلات جدی ایجاد نمی کند، اما گاهی اوقات اگر خود به خود از بین نرود، نیاز به جراحی خواهد داشت.

بیشتر بدانید:

1- چرا بند ناف دور گردن جنین می پیچد؟

2- علت تک شریانی بودن بند ناف چیست و چه خطراتی دارد؟

3- مزایا و خطرات تاخیر در بریدن بند ناف چیست؟

4- عکس عفونت بند ناف نوزاد و آیا بند ناف نوزاد عفونت می کند؟