کم کاری تیروئید در نوزادان چه علائمی دارد؟ چگونه درمان میشود
کم کاری تیروئید به عدم کارکرد مناسب غده تیروئید گفته می شود. کم کاری تیروئید در نوزادان یا کم کاری تیروئید در نوزادان تازه متولد شده زمانی اتفاق می افتد که نوزاد تازه متولد شده توانایی ترشح مقادیر طبیعی هورمون تیروئید را ندارد. این بیماری در حدود 1 در 3،000-4000 نوزاد رخ می دهد، اغلب دائمی و نیازمند درمان مادام العمر است.
کم کاری تیروئید در نوزادان چیست؟
زمانی که غده تیروئید نوزاد نتواند به میزان کافی هورمون تیروئید تولید کند، کم کاری تیروئید مادرزادی بروز خواهد کرد. هورمون تیروئید در رشد مغزی کودک و همچنین رشد کلی او اهمیت بسیار دارد و لذا کم کاری تیروئید مادرزادی اگر درمان نشود منجر به ناتوانی های ذهنی و نارسایی رشد خواهد شد. با این حال، از آنجا که روشهای درمانی بسیار خوبی در دسترس است، با تشخیص و درمان زودرس، می توان کودک را به زندگی سالم و عادی باز گرداند.
دلایل کم کاری تیروئید در نوزادان
کم کاری تیروئید در نوزادان اغلب در مواردی رخ می دهد که غده تیروئید به درستی رشد نکند. تشکیل نشدن غده تیروئید، کوچکی اندازه آن یا قرار گرفتن کل یا بخشی از غده در محل اشتباه از گردن، سایر دلایل کم کاری تیروئید در نوزادان هستند. بعضی اوقات غده به طور کامل تشکیل می شود اما به درستی هورمون ترشح نمی کند. در مواردی نیز تیروئید از غده هیپوفیز (اصلی) سیگنالی مبنی بر ترشح هورمون تیروئید دریافت نمی کند.
در موارد اندک، داروهایی که در دوران بارداری مصرف می شوند، عمدتاً داروهای ضد پرکاری تیروئید، می توانند منجر به کم کاری تیروئید در نوزادان گردند که اغلب موقتی و زودگذر است. کم کاری تیروئید مادرزادی معمولاً ارثی نیست یعنی ابتلای یکی از فرزندان به معنای مبتلا شدن بقیه به این بیماری نخواهد بود.
کم کاری تیروئید در نوزادان چه علائمی دارد؟
علائم کم کاری تیروئید مادرزادی معمولاً در هفته اول زندگی مشهود نیست. اما اگر کم کاری شدید باشد، می توان نشانه های زیر را مشاهده کرد:
• کم غذایی
• خواب بیش از حد
• گریه ضعیف
• یبوست
• زردی طولانی مدت (زردی پوست) پس از تولد
در این نوزادان ، صورت پف کرده، قدرت عضلانی ضعیف، زبان بزرگ، شکم متورم و ملاج بزرگتر از حد نرمال روی سر نیز مشاهده می شود.
کم کاری تیروئید در نوزادان چگونه تشخیص داده می شود؟
با توجه به مشکل تشخیص کم کاری تیروئید مادرزادی در دوره نوزادی بر اساس علائم و نشانه های بیماری، تمامی مراکز بهداشت کشور تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با خونگیری کف پای نوزاد، اقدام به غربالگری می کنند و آن را غربالگری نوزادان می نامند.
اگر نتیجه مثبت یعنی سطح هورمون تیروئید پائین و هورمون TSH بالا باشد، معمولاً قبل از دو هفتگی نوزاد، مرکز بهداشت او را به پزشک معرفی خواهد کرد. هورمون TSH تحریک کننده تیروئید است و از هیپوفیز ترشح می شود. قبل از شروع درمان، پزشک برای تأیید نهایی تشخیص کم کاری تیروئید مادرزادی، آزمایش خون وریدی تجویز می کند. در بعضی موارد، ممکن است برای اطمینان از تشکیل غده یا اندازه طبیعی آن، دستور اسکن تیروئید داده شود.
کم کاری تیروئید در نوزادان قابل درمان است
کم کاری تیروئید مادرزادی با داروی هورمون تیروئید به صورت قرص، به نام لووتیروکسین درمان می شود. برای درمان بسیاری از نوزادان، مصرف مادام العمر دارو لازم است. لووتیروکسین باید کاملا پودر شده و یک بار در روز در ترکیب با مقدار کمی آب، شیر خشک یا شیر مادر با قطره چکان یا سرنگ به نوزاد داده شود. مصرف مرتب و به موقع هورمون تیروئید در کنار معاینات منظم توسط پزشک متخصص غدد کودکان به شما کمک می کند تا از رشد طبیعی و مغزی کودک اطمینان حاصل کنید. پزشک برای تنظیم مقدار دارو متناسب با رشد کودک، آزمایشات دوره ای تیروئید انجام خواهد داد. در داروهایی که برای درمان کم کاری تیروئید در نوزادان، هورمون موجود در قرص با آنچه در بدن ساخته می شود، یکی است و فقط مقدار از دست رفته را جایگزین می کند. به طور کلی، ممکن است در صورت بالا بودن دوز مصرفی، عوارض جانبی نیز داشته باشد که پزشک با چک کردن دوره ای سطح خون از بروز آن پیشگیری می کند.
مطالعه بیشتر:
روش های تشخیص و درمان کم کاری تیروئید مادرزادی
بیماری گریوز در نوزادان چیست و چگونه درمان می شود؟
پرکاری تیروئید در نوزادان خطرناک است؟ علائم، عوارض و درمان
