ریزش مو در کودکان،دلایل ریزش مو در کودکان چیست؟
اگر فرزند شما از همان ابتدای کودکی دچار ریزش مو شده و مقدار قابل توجهی مو از دست می دهد، بسیار مهم است که موضوع را بررسی کرده، به دنبال علت آن بوده و سریعاً درمان را شروع کنید. چه دلیل ریزش مو شرایط پزشکی یعنی بیماری ها باشد و چه خیر، در هر حالت از دست دادن مقدار زیادی مو، باعث از بین رفتن اعتماد به نفس و عزت نفس فرزندتان می شود و قطعا شما نمی خواهید که دلبندتان چنین شرایطی را تجربه کند. در ادامه این متن تمامی دلایل ریزش مو در کودکان را بررسی کرده و انواع روش های درمانی ریزش مو در کودکان را شرح خواهیم داد.
دلایل ریزش مو در کودکان چیست؟
ریزش مو در کودکان زیر دو سال در اغلب موارد طبیعی است و به زودی با موهای ضخیم تری جایگزین می شود. اما درمورد ریزش مو در کودکان دو ساله و بالاتر باید دقت بیشتری داشته باشید. اصلی ترین دلایل ریزش مو در کودکان سه ساله و بالاتر، شرایط پزشکی است. در ادامه بیشترین دلایل ریزش مو در کودکان آورده شده است.
شرایط پزشکی
شرایط پزشکی در واقع شرایط بیولوژیکی یا تغییرات فیزیولوژیکی است که منجر به کاهش رشد موها و یا ریزش مو در کودکان می شود. برای درمان موثر این شرایط، نیاز به نظارت پزشکی و استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک است. در متن زیر، به چند مورد رایج که در کودکان رخ می دهند، اشاره شده است:
1. تینه آ کاپیتیس:
تینه آ کاپیتیس، نوعی عفونت قارچی پوست سر بوده و با نواحی قرمز فلس مانند و یا لکه های خارش دار بر روی پوست سر مشخص می شود. ظهور نقاط سیاه در جایی که رشته های مو می ریزند و همچنین تورم غدد لنفاوی همراه با تب درجه پایین، از علائم رایج این عفونت است.
علل: قارچ هایی که به عنوان درماتوفیت شناخته می شوند، باعث ایجاد کچلی نقطه ای شده که این شرایط به نام تینه آ کاپیتیس یا کرم حلقه ای (ringworm) شناخته می شود. این عفونت قارچی پوست سر، از طریق تماس بدنی و عدم رعایت بهداشت، از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. استفاده از شانه های استفاده شده توسط دیگران، تختخواب مشترک و تماس با حیوانات خانگی، افراد را مستعد ابتلا به عفونت تینه آ کاپیتیس کرده و به علاوه به پیشرفت این عفونت نیز کمک می کند.
تشخیص: برای تشخیص پزشک می بایست ناحیه درگیر را مشاهده کند. پزشک برای بررسی و تعیین علائم عفونت در پوست سر، از یک چراغ مخصوص که معروف به وود لامپ 'Wood's Lamp' است، استفاده می کند. به علاوه برای تایید تشخیص، نمونه های مو یا پوست گرفته شده و برای انجام آزمایشات قارچ شناسی در زیر میکروسکوپ، به آزمایشگاه ارسال می شود.
درمان:پزشکان برای درمان تینه آ کاپیتیس، داروهای تربینافین هیدروکلراید (Terbinafine Hydrochloride) و گریزوئوفولوین (Griseofulvin) را تجویز می کنند. این داروهای ضد قارچ می بایست همراه با غذاهای پرچرب تا شش هفته مصرف شوند تا از گسترش عفونت های قارچی جلوگیری کنند.
2. آلوپسی آرئاتا:
آلوپسی آرئاتا نوعی بیماری است که باعث ریزش مو در مناطق خاصی از پوست سر یا تمام نواحی بدن می شود. ریشه این بیماری به سابقه خانوادگی برمی گردد و در افرادی که سابقه پزشکی خانوادگی دیابت نوع 1 یا آرتریت روماتوئید دارند دیده می شود.
علل: علل مشخصی برای بروز ریزش مو در کودکان در اثر آلوپسی وجود ندارد. اعتقاد بر این است که وجود برخی عوامل محیطی باعث شعله ور شدن این بیماری در کسانی می شوند که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به آن هستند.
تشخیص: تشخیص بیماری آلوپسی آرئاتا با ارزیابی میزان ریزش مو در اثر این عفونت یا با جمع آوری نمونه های مو و بررسی آن ها در زیر میکروسکوپ انجام می شود. بیوپسی پوست سر به همراه آزمایش خون برای بررسی وجود آنتی بادی های غیرطبیعی نیز به عنوان بخشی از بررسی های تشخیصی صورت می گیرد.
درمان: پرتودرمانی مانند روش فتوکموتراپی (استفاده از مواد حساس کننده به نور به همراه اشعه فرابنفش)، از جمله روش های موثر درمان ریزش مو در کودکان 10 ساله در اثر این بیماری است. به علاوه برای درمان این عفونت از تزریق استروئید، کرم های کورتیکواستروئیدی و مالش برخی از داروها برای تحریک رشد مو مانند ماینوکسیدیل (روگاین) استفاده می شود.
3. تریکوتیلومانیا:
تریکوتیلومانیا یک اختلال روانی است که در آن فرد به استرس یا اضطراب، رشته های موی خود را به صورت غیرقابل مقاومت می کشد. به این بیماری اختلال کندن موی وسواسی یا جنون کندن مو نیز گفته می شود.
علل: علائم روانشناختی علت اصلی بروز بیماری تریکوتیلومانیا است و برخی از کارشناسان معتقدند که این مسئله با سندرم OCD (اختلال وسواس اجباری) مرتبط است.
تشخیص: وجود علامت کشیدن مکرر مو، روش تشخیصی رایج بیماری تریکوتیلومانیا است. در واقع از آنجا که تریکوتیلومانیا بیشتر یک بیماری مبتنی بر رفتار بوده و چیزی بیش از یک عفونت قارچی است، پزشکان وجود آن را از طریق مشاهده عادت کشیدن مو به صورت ثابت و مداوم، تشخیص می دهند.
درمان: جستجوی کمک های عاطفی و روحی روانی، از طریق گروه های پشتیبانی و همچنین درمان های رفتاری، هسته اصلی درمان تریکوتیلومانیا در کودکان است. در کنار این ها، پزشکان ممکن است برای تسکین علائم و کمک به درمان، داروهای ضدافسردگی و تقویت کننده روحیه مانند آنافرانیل، الانزاپین (Zyprexa) و ان-استیل سیستئین را تجویز کنند.
4. تلوژن افلوویوم:
تلوژن افلوویوم، نوعی عفونت آلوپسی (ایجاد کننده طاسی) بدون زخم است که در نهایت منجر به ریزش موی پراکنده در کودکان می شود. عفونت تلوژن افلوویوم در افرادی که سابقه یا تاریخچه ابتلا به این عفونت را دارند، برای مدت طولانی تری ادامه دارد.
علل: تلوژن افلوویوم زمانی اتفاق می افتد که چرخه های فولیکول موی طبیعی در کودکان به دلیل تب شدید و یا استرس شدید دچار اختلال و توقف شود. در واقع در این شرایط، فولیکول های مو وارد مرحله استراحت موسوم به " تلوژن" می شوند که بیشتر با ریزش بیش از حد و یا ریزش شدید مو همراه است.
تشخیص: در حال حاضر هیچ آزمایش تشخیصی خاصی برای تعیین و به قطعیت رساندن تشخیص تلوژن افلوویوم وجود ندارد. تجربه پزشک و به دنبال آن معاینه بصری معمولاً برای ارزیابی وجود این بیماری در کودکان انجام می شود.
درمان: متاسفانه هیچ نوع درمان خاصی برای ریزش مو در کودکان در اثر این عفونت در دسترس نیست. در واقع پس از پایان یافتن دوره استرس زا، رشد فولیکول مو طی یک دوره شش ماهه تا یک ساله به صورت خود به خود و کامل برمی گردد.
5. کمبود تغذیه ای:
کمبودهای تغذیه ای زمانی بوجود می آیند که بدن میزان کافی از مواد مغذی را برای رشد و نمو مناسب خود دریافت نکند. کمبودهای تغذیه ای منجر به مجموعه ای از مشکلات بهداشتی در کودکان از جمله ریزش مو می شوند.
علل: ریزش مو در کودکان با کمبود ویتامین و خصوصا کمبود ویتامین H و روی در رژیم های غذایی مرتبط است. روی ماده معدنی ارزشمندی است که به رشد فولیکول های مو دامن می زند و رشد موها را در دوران کودکی تنظیم می کند. بیوتین یا همان ویتامین B7 که به نام ویتامین H نیز شناخته می شود، کربوهیدرات ها را برای سوخت رسانی به بدن به گلوکز تبدیل می کند و در نتیجه رژیم غذایی نامناسب و کمبود بیوتین نیز یکی از دلایل اصلی ریزش مو در کودکان است.
تشخیص: آزمایش خون و مشاوره با یک متخصص تغذیه متبحر، روش اصلی تشخیص کمبودهای تغذیه ای در کودکان است. البته علائمی همچون بروز تغییراتی در ظاهر، خستگی و عدم رشد مناسب بدن نیز به تشخیص کمک می کنند.
درمان: در پیش گرفتن یک رژیم غذایی سالم و غنی از ویتامین ها، اسیدهای آمینه ضروری و مواد معدنی به عنوان یک درمان موثر برای حل مشکل ریزش مو در کودکان ۷ ساله ناشی از کمبودهای تغذیه ای عمل می کند. البته فراموش نکنید که شما مجاز به دادن خودسرانه مکمل های غذایی و ویتامینی به کودکان نیستید و قبل از تصمیم به مصرف این مکمل ها باید با پزشک فرزند خود صحبت کنید.
6. مشکلات غدد درون ریز:
غدد درون ریز به مجموعه ای از غدد در بدن انسان گفته می شود که هورمون هایی را ترشح می کنند که به اندام های مختلف هدف در بدن منتقل می شوند. مشکلات یا اختلالات غدد درون ریز معمولاً منجر به افزایش ریزش مو در کودکان می شود.
علل: مشکلات غدد درون ریز مانند کم کاری تیروئید می تواند منجر به ریزش مو شود. کم کاری تیروئید شرایطی است که در طی آن در جایی که عملکرد تیروئید کم شده و در نتیجه به اندازه کافی هورمون های تیروئیدی تولید نمی کند. به هم خوردن تعادل و تنظیم متابولیسم بدن در نتیجه مشکلات غدد درون ریز با ریزش مو در کودکان ارتباط دارد.
تشخیص: برای شناسایی مشکلات غدد درون ریز، بسته به علائم و شک پزشک مبنی بر اینکه کدام غده مشکل دارد، روش های تشخیصی متفاوت هستند. به عنوان مثال در کم کاری تیروئید، تشخیص با استفاده از اسکن های غده تیروئید همراه با انجام آزمایش خون برای ارزیابی میزان این بیماری انجام می شود.
درمان: برای اهداف درمانی مربوط به مشکلات غدد درون ریز به طور معمول داروهای جایگزین هورمون تجویز می شوند. داروهای تجویز شده بر اساس سن، تحمل و سلامت کلی کودک شما انتخاب خواهند شد. برای آگاهی از گزینه ها و انتظارات درمانی با یک متخصص اطفال معتبر مشورت کنید.
شرایط غیر پزشکی و راه حل ریزش مو در کودکان تنها در نتیجه بیماری ها و مشکلات نبوده و گاهی دلایل دیگری نیز می توانند در وقوع این اتفاق دخیل باشند.
دلایل غیر پزشکی ریزش مو در کودکان عبارتند از:
- سفت و محکم بستن و گره خوردن تارهای مو در حالت دم اسبی، بافته و یا هنگام استفاده از سنجاق های سر
- استفاده از گرمای زیاد برای خشک کردن موها (مانند سشوار و ...)
- شانه زدن موهای مرطوب با شانه و برس (شانه زدن زودهنگام)
- ریزش موی نوزاد تازه متولد شده در طی چند ماه ابتدایی که با گذشت زمان خود به خود برطرف شده و موهای جدید مجددا رشد می کنند.
راه حل ها:
اگر در بررسی های پزشکی سلامت فرزند شما به اثبات رسیده و مطمئن هستید که بیماری ها و دلایل پزشکی عامل ریزش موهای او نیستند، احتمالا یکی از دلایل ذکر شده در بالا، سبب بروز این مشکل شده اند. در چنین شرایطی عمل به توصیه هایی که در ادامه به آن ها اشاره شده است، می تواند به شما در حل مشکل ریزش موی کوچولوی دوست داشتنیتان کمک کند:
- از شامپوهایی که مواد شیمیایی کمی دارند و از مواد طبیعی ساخته شده اند، برای شستن موهای کودک استفاده کنید.
- مطمئن شوید که موهای فرزند خود را خیلی محکم نبسته اید.
- خشک کردن مو با حوله کرکی و نرم و اجتناب از شانه زدن موهای خیس، از جمله روش های موثر دیگری هستند که به کاهش ریزش مو در کودکان کمک می کنند.
- به فرزند خود بیاموزید که در هنگام مواجهه با مشکلات و شرایط مضطرب کننده، به صورت غیرقابل کنترل موهای خود را نکشد. به علاوه با آموزش و مشاوره موثر به او کمک کنید تا برای مقابله با استرس های روزمره زندگی و مدرسه، از روش هایی که از نظر روحی و روانی و احساسی، سالم هستند، استفاده کند.
درمان های خانگی برای حل مشکل ریزش مو در کودکان
در صورتی که وجود بیماری ها سبب ریزش مو شده باشند، لازم است تا حتما فرزند خود را نزد متخصص پوست و مو برده و درمان های لازم را جهت بهبود شرایط دریافت کنید. اما در کنار درمان دارویی، برخی از داروهای خانگی نیز می توانند به طور طبیعی به درمان ریزش مو و بهبود آن در کودکان کمک کنند. البته فراموش نکنید که پیش از استفاده از درمان های خانگی، باید با پزشک در مورد آن ها مشورت کنید. در اینجا به تعدادی از درمان های خانگی ریزش مو در کودکان اشاره شده که انجامشان به شدت توصیه می شود:
1. روغن نارگیل
روغن نارگیل منافذ پوست را تمیز کرده و پوست سر را تغذیه می کند. این روغن به عنوان نرم کننده مو عمل کرده و حتی با شوره سر نیز مبارزه می کند. به علاوه روغن نارگیل به رشد فولیکول های مو کمک کرده و با ایجاد ظاهری حجیم، سلامت مو را تنظیم می کند.
2. روغن زیتون
از ویژگی های بی نظیر روغن زیتون می توان به تقویت مو، جلوگیری از ریزش مو و تغذیه پوست سر اشاره نمود. جایگزین روغن زیتون، روغن جوجوبا، روغن خردل و روغن چریش است.
3. رژیم غذایی مغذی
غذاهای غنی از ویتامین A ، C، E، روی، آهن و بیوتین به درمان ریزش مو کمک کرده و در نتیجه باعث رشد مو می شوند. برنامه ریزی برای داشتن یک رژیم غذایی سالم، با کمبودهای تغذیه ای که دلیل اصلی ریزش مو در کودکان است مقابله می کند.
4. سرکه سیب
سرکه سیب تقریبا در بیشتر خانه ها پیدا می شود اما معمولا کسی نمی داند که همان سرکه سیب به نظر ساده، در واقع درمانی قدیمی است که مواد مغذی ضروری بدن را تأمین می کند و بدن را قادر می سازد تا مواد مغذی مورد نیاز برای درمان ریزش مو را تولید کند. البته به یاد داشته باشید که قبل از استفاده از این داروی خانگی با پزشک فرزند خود مشورت کنید.
5. مکمل های غذایی
دریافت مکمل های ویتامینی خاص و کمک های تغذیه ای مانند بیوتین، رشد فولیکول های مو را در کودکان بازیابی می کند. اگر احساس می کنید که رژیم غذایی فرزند شما برای کمک به وضعیت موها مناسب نیست و تصمیم دارید به مکمل ها روی بیاورید، فراموش نکنید که حتما قبل از استفاده از مکمل های غذایی باید با پزشک مشورت کنید.
6. آب میوه آملا
آب انگور فرنگی هندی یا آملا، رشد فولیکول های مو را تحریک کرده و با تقویت رشته های مو از ریزش مو جلوگیری می کند. این ماده اغلب با روغن های دیگری مانند روغن نارگیل و روغن بادام مخلوط می شود.
7. روتین مراقبت از مو
ایجاد روش و عادت های سالم برای مراقبت از مو که مانع از برخورد غلط و ناصحیح با موها شده، می تواند کمک زیادی به درمان طبیعی ریزش مو در کودکان کند. اطمینان حاصل کنید محصولاتی که برای مراقبت از مو از آن ها استفاده می کنید، ارگانیک بوده و فاقد مواد شیمیایی هستند که بر تنظیم گردش خون و رشد فولیکول های پوست سر تاثیر منفی می گذارند.
کنار آمدن با ریزش مو در کودکان
ریزش مو برای کودکان یک تجربه ناامیدکننده و استرس زاست. آن ها به واسطه این اتفاق تحت فشار روحی زیادی قرار می گیرند، زیرا اتفاقات مختلف از مورد طعنه قرار گرفتن در مدرسه گرفته تا احساس ناکافی بودن به دلیل متفاوت بودن، همه و همه می توانند روح و روان و عزت نفس کودکانی که ریزش مو دارند را نشانه بگیرند. به عنوان پدر و مادر ضروری است که فرزندتان را از نظر روحی و روانی چه قبل و چه بعد از درمان ریزش مو مورد حمایت قرار دهید. در ادامه به آنچه که می توانید انجام دهید، اشاره شده است:
- به فرزند خود بگویید که کچل بودن اشکالی ندارد و کمبود مو باعث تفاوت او نمی شود.
- به کودک خود اطمینان خاطر بدهید که اگرچه درمان زمان می برد، اما پس از آن همه چیز درست خواهد شد. سعی کنید با گفتن اینکه فرزندتان هیچ مشکلی ندارد و همه چیز درست خواهد شد، از نظر احساسی از او حمایت کنید. علاوه بر این، با عدم قضاوت در مورد چهره و ظاهر او، عزت نفس کودک خود را تقویت کنید و نشان دهید که شما به آنچه که او هست و شخصیت فرزند خود اهمیت می دهید و نه به ظاهر او و اینکه چگونه به نظر می رسد.
- اگر فرزندتان می خواهد نواحی آسیب دیده پوست سر را پنهان کند، به او اجازه دهید و لوازم جانبی مانند باند و کلاه را برای او تهیه کنید. کلاه های فانتزی ایده خوبی برای این کار هستند.
- اگر کودک شما می خواهد از کلاه گیس استفاده کند، اجازه دهید تا این کار را انجام دهد، در واقع استفاده از کلاه گیس برای تقویت اعتماد به نفس او هیچ موردی ندارد، مگر اینکه باعث ایجاد عفونت های قارچی شود و پزشک آن را توصیه نکرده باشد.
- اگر فرزند شما یک نوجوان است، به او در مورد مفاهیم ریزش مو آموزش دهید و شرایطی که با آن درگیر شده است را به وضوح برای او روشن کنید. همچنین، در مورد نحوه درمان و مدت زمان آن نیز به فرزند نوجوانتان اطلاعات لازم را بدهید.
لازم به ذکر است که اگرچه ریزش مو باعث کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان می شود اما با ترکیب مناسب روش های صحیح مراقبت از مو و عادات سبک زندگی سالم، فرزند شما در کمترین زمان شاهد رشد مجدد موهای خود خواهد بود. به دلیل تاثیراتی که ریزش مو بر سلامت روان افراد و خصوصا کودکان دارد، به یاد داشته باشید که در صورت مشاهده اولین علائم ریزش مو بلافاصله به پزشک مراجعه کنید و پیگیری و درمان آن را به تأخیر نیندازید، زیرا قطعا شما نمی خواهید که یک مورد موقت به مشکلی دائمی تبدیل شود. با حمایت عاطفی کافی، عادات بهداشتی مناسب و با پیروی از توصیه های پزشک، بچه های شما می توانند در زمان مناسب با مشکل ریزش مو در کودکان خداحافظی کنند.
مطالعه بیشتر:
از بین بردن موهای زائد بدن نوزاد چگونه است؟
ریختن موی نوزاد، برای پرپشت شدن موی نوزاد چکار کنیم؟
چرا موی سر نوزاد می ریزد؟آیا این ریزش مو طبیعی است یا نه؟
