بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک چه وقتی است؟
اگر رانندگی با اتومبیل با گیربکس دستی را بلد هستید، احتمالا یادتان می آید که چقدر یاد گرفتن این کار سخت بود و نیاز به مهارت خاصی داشت. باید یاد می گرفتید که کدام کار را اول انجام دهید، مانند تعویض دنده، پدال کلاچ و... و حتی پدال کلاچ را باید تا چه حدی بالا یا پایین می بردید تا عملکرد درست اتفاق بیافتد. در مورد بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک نیز همین مساله صدق می کند، ابتدا باید دلبند شما به مرحله ای از ادراک نسبت به بدن خود و محیط پیرامون برسد تا بدون استرس بتوانید این فرآیند را پیش ببرید. در ادامه این متن برای شما به اجمال شرح خواهیم داد که بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک چه وقتی است و به دنبال چه نشانه هایی در فرزندتان باید باشید.
بهترین سن آموزش دستشویی رفتن کودک
در طی فرآیند یادگیری توالت رفتن، کودک شما باید بیاموزد که ترکیبی از کارهای فیزیکی و روانی را که به همان اندازه یادگیری رانندگی پیچیده هستند را هماهنگ کند. در واقع کودکتان باید خود را با بدن و عملکردهای آن آشنا کند تا بتواند نیازهای جسمی خود را به طور مناسب پاسخ دهد. فرزند شما باید بتواند آن کارهایی که می خواهد انجام دهد را تصور کند و برنامه ای برای انجام آنها طراحی کند. مثلا چه زمانی احساس دفع دارد را تشخیص دهد و الان باید خود را به لگن مخصوص برساند و آنقدر روی آن بنشیند تا به طور کامل دفع شود. این روند هم به حافظه و هم به تمرکز نیاز دارد. در طول فرآیند یادگیری توالت رفتن کودک شما باید بتواند توضیحات، دستورات و پاسخ های شما را درک کند و همینطور بتواند احساسات خود را به شیوه ای درست بیان کند. در حقیقت سنی که فرزند شما به این مرحله از ادراک برسد، همان بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک است.
بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک، آگاهی از بدن
کاملا مشخص است که همه این یادگیری ها زمان بر است. اولین مرحله در این فرآیند شامل شناخت احساس بدنی است، یعنی بتواند بین احساس سیری و حرکات روده و یا دفع ادرار ارتباط برقرار کند. این مرحله در حدود دوازده تا هجده ماهگی اتفاق می افتد. اولین و مهمترین کاری که شما می توانید انجام دهید این است که در مورد دفع مدفوع و ادرار نظر خود را بیان کنید تا کودک شما در مورد استفاده از لگن مخصوص توالت فکر کند.
مثلا هنگام توالت رفتن بگوئید که حالم خوب نیست و احساس می کنم نیاز به دفع دارم و پس از برگشت از توالت احساس خوب خود را بیان کنید. با گذشت زمان، کودک شما ممکن است از پوشک کثیف خود احساس ناراحتی نشان دهد، سعی کند پوشک خود را در بیاورد و یا در برابر پوشک شدن مقاومت کند. این رفتارها نشان می دهد که فرزند عزیز شما از وضعیت جسمانی خود آگاه است و این آگاهی با افزایش سن بیشتر هم می شود.
در این زمان او ممکن است از نپوشیدن لباس و پوشک احساس لذت کند و حتی گاهی اصرار کند که او را لخت رها کنید و تا سن دو سالگی او کم کم به تمام اعضای بدنش به خصوص ناحیه خصوصی خود که قبلا با پوشک پنهان می شد، علاقمند می شود.
در این سن پسرها معمولا در مورد آلت تناسلی خود شروع به صحبت می کنند یا درباره بدن پدرشان اظهارنظر می کنند، در حالی که دختران شروع به بررسی و پرسش درباره ناحیه تناسلی و موارد استفاده از آن می کنند. وقتی شما متوجه این سوالات و کنجکاوی ها شدید یعنی فرصتی پیش آمده که باید اعضای بدن و به خصوص ناحیه تناسلی را نام گذاری کنید و کاربرد آنها را توضیح دهید. برای معرفی آنها باید از کلمات ساده و قابل فهم استفاده کنید تا کودکتان به راحتی بتواند براحتی آنها را درک کند. در این شرایط بهتر است زمینه ایجاد تجربه را برای او فراهم کنید، مثلا اجازه دهید تا زمان دفع کامل بر روی لگن توالت بنشیند و احساس رضایت شما از کارش را بشنود. در این صورت نیازی به توضیحات پیچیده نیست و کودک براحتی درک می کند که استفاده از لگن چقدر عالی است.
بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک، برنامه ریزی و انجام آنها
درک ارتباط بین نیاز به دفع و انجام آن، اولین قدم مهم در آمادگی آموزش توالت است. با این وجود، پیشرفت های بیشتری نیاز است تا کودک بتواند این مراحل را در ذهنش تصور کند. شما باید برای توالت رفتن او برنامه داشته باشید، مثلا چطور خود را به توالت برساند و چطور روی لگن بنشیند و ادرار کند. این مراحل را شما به عنوان والدین او باید بخاطر بسپارید و در هر بار همین مراحل را به ترتیب انجام دهد.
مراحل بعدی در فرآیند رشد به قدرت تصور کودک، برنامه ریزی برای حل مسئله و حافظه نیاز دارد. این توانایی ها از یک سالگی شروع به ظهور می کنند، اما در دو سالگی یا حتی بعد از آن بسیار بهتر در حافظه کودکتان تثبیت می شوند.
به عنوان مثال، یکی از اولین نشانه هایی که مشخص می کند دلبند شما به بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک رسیده، این است که کودک شما می تواند فکر کند، مثلاً در حدود دوازده ماهگی، این است که هر وقت شما کنارش نیستید، شروع به گریه و زاری می کند زیرا فکر می کند شما برای همیشه او را تنها گذاشته اید.
در ماه های بعد، او می تواند تصویر شما را بخاطر بسپارد و بداند که شما وجود دارید حتی اگر او نمی تواند شما را ببیند و در ماه های آینده، مغز او تا حدی رشد می کند که می فهمد می تواند برای رسیدن به شما با حرکات آرام پا (تاتی کردن) به دنبال شما بیاید و یا به سمت توالت می رود تا لگن خود را پیدا کند.در حدود سن دو سالگی، کودک عزیزتان ممکن است زمانیکه به توالت نیاز دارد سریعا لگن خود را تصور کند و حتی خیلی مشتاق به سمت لگنش برود. در این مرحله زمانی که تصمیم می گیرند تا به سمت توالت بروند نیاز به کمک شما دارند تا اگر چیزی حواس او را در میانه راه پرت کرد، شما آن مانع را برطرف کنید تا او سریعا به لگن برسد.
در حدود سن دو سال و نیم یا سه سالگی، علاقه مفرط کودک شما به حل مسئله باعث می شود او به تنهایی بتواند تمام مراحل رفتن به توالت را کنترل کند. توانایی حل مشکلات نیاز به تصور راه حل و برنامه ریزی برای رسیدن به آن دارد. شما به عنوان پدر یا مادر او در این لحظه به یک نتیجه دلپذیر نزدیک می شوید و آن نتیجه این است که کودک دلبندتان در یادگیری توالت رفتن موفق شده است.
هنگامی که فرزند شما از دومین سالگرد تولد به سمت سومین سالگرد تولد حرکت می کند، شما براحتی می توانید ببینید که او چگونه مشکلات خود را در طول روز حل می کند. به عنوان مثال برای پس گرفتن اسباب بازی خود از دوستانش تلاش می کند و یا شما را قانع می کند که خوراکی مورد علاقه اش که مضر است مانند یک شکلات را بعد از غذا به او بدهید.
زمانی که شما صورت متفکر کودکتان و چگونگی تلاش او برای بدست آوردن چیزی را می بینید، یعنی فرزند کوچک شما از نظر شناختی به اندازه کافی بالغ شده است که بفهمد برای اینکه لباسش خشک بماند باید زمانی که احساس دفع داشت به توالت برود.
بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک، تفکر پیچیده تر
تعدادی دیگر از پیشرفت های شناختی وجود دارند که توانایی کودک شما را برای استفاده درست و به موقع از لگن، از حدود سن دو و نیم یا سه سالگی بسیار بالا می برند. قدرت حافظه این کوچولوی دوست داشتنی تا حد زیادی پیشرفت کرده و باعث می شود او حتی در هنگام بازی کردن نیز به یاد بیاورد که باید به توالت برود و تمام مراحل آموزش خود را نیز به یاد می آورد. در این سن قدرت تخیل او هم پیشرفت کرده و با عروسک هایش بازی های مربوط به توالت انجام می دهد و تلاش می کند نحوه استفاده از لگن را به عروسک هایش آموزش دهد. البته به این نکته هم توجه کنید که ممکن است قدرت تخیل او باعث بروز مشکلات جدیدی در رابطه با توالت شود، مثلا ترس از توالت یا ترس از مدفوع دفع شده و ... را باعث می شود.در واقع برخی کودکان فکر می کنند مدفوع بخشی از بدنش بوده که حالا کنده شده و درون لگن می افتد و از این که دوباره بخشی از بدنش قرار است کنده شود بسیار مضطرب و نگران می شود. در حدود سن سه سالگی کودکان معمولا براحتی می توانند بر توالت رفتن تمرکز کند و چیزی نمی تواند حواس او را پرت کند و همچنین به مهارت کلامی لازم رسیده است و در صورت ترس از چیزی یا نیاز به کمک حتما از بزرگترها درخواست کمک و راهنمایی می کند.
این پیشرفت های اساسی شناختی و کلامی که در مورد بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن کودک شرح داده شد، همانقدر که برای موفقیت در آموزش توالت مهم هستند، به همان اندازه برای رشد فیزیولوژیکی کودک نیز قابل اهمیت هستند. به همین دلیل است که اکثر پدر و مادرها تا حدود سن دو و نیم تا سه سالگی صبر می کنند و بعد آموزش توالت رفتن را شروع می کنند. زیرا این کار باعث می شود کودک سریعتر و راحتتر با آموزش کنار آمده و از بروز مشکلات جانبی پیشگیری می کند.
مطالعه بیشتر:
سرخوردگی؛ نتیجه آموزش نادرست دستشویی رفتن
چگونه کودک را از پوشک بگیریم + 25 توصیه کاربردی
آموزش توالت رفتن به کودکان: چه زمانی مناسب است؟
چه زمانی بچه را از پوشک بگیریم و 7 نشانه آمادگی کودک چیست؟
