سرطان تیروئید در مردان بیشتر است یا در زنان؟
سرطان باعث می شود سلول ها بدون کنترل در بدن رشد کنند. سرطان نام بخشی از بدن را که از آن جا آغاز می شود به خود می گیرند. سرطان تیروئید سرطانی است که از غده تیروئید آغاز می شود. تیروئید غده ای کوچک و پروانه ای شکل در کف گلو است. بخشی از دستگاه درون ریز بدن است که هورومون های تنظیم کننده عملکرد های بدن را تولید می کند. وقتی سرطان تیروئید رشد می کند، تعداد سلول های ناهنجار سرطانی می تواند از سلول های سالم بیشتر شود. همچنین می تواند به بخش های دیگر بدن نیز سرایت کند.
سرطان تیروئید در مردان بیشتر است یا در زنان؟
با این که سرطان تیروئید ممکن است هر فردی را مبتلا کند اما در بانوان سه برابر بیشتر از مردان رخ می دهد. در واقع پنجمین سرطان شایع زنان در جهان و آمریکاست.
عواملی مانند قرارگیری زیاد در معرض تشعشع می تواند خطر سرطان تیروئید را بالا ببرد. مثلا پس از حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶، سرطان تیروئید به میزان قابل توجهی افزایش یافت، خصوصا در کودکان. رخدادهای مشابهی پس از انفجار بمب اتمی هیروشیما نیز دیده شد. قرارگیری زیاد در معرض تشعشع از طریق رادیوتراپی یا اشعه ایکس خصوصا در کودکان یک عامل خطر محسوب می شود.
نشانه های سرطان تیروئید چیست؟
سرطان تیروئید می تواند بیماری های دیگر را شبیه سازی کند. نشانه های سرطان تیروئید می تواند شامل موارد زیر باشد:
- برآمدگی در گلو
- تورم یا گره هایی در گردن
- درد گردن که در جلو شروع می شود و گاهی به گوش های می زند
- خس خس
- تغییر صدا که بهبود نیابد
- دشواری بلع
- مشکل تنفسی
- سرفه مداوم
عوامل خطر برای سرطان تیروئید کدامند؟
عامل خطر یعنی یک فرد با مشخصات خاص یا سابقه پزشکی احتمال ابتلای بیشتری به بیماری مشخصی را دارد. برخی از عوامل خطر را می توان تغییر داد و باقی را خیر. اما تنها به این دلیل که شما دارای یک یا چندین عامل خطر هستید به آن معنا نیست که الزاما به بیماری مبتلا خواهید شد. عوامل خطر مرتبط با سرطان تیروئید می تواند شامل موارد زیر باشد:
- زن بودن
- سابقه خانوادگی سرطان تیروئید
- مشکل ارثی مانند بیماری کاودن یا پولیپوس غده ای خانوادگی
- قرارگیری زیاد در معرض تشعشع در کودکان نظیر اشعه ایکس یا رادیوتراپی
- قرارگیری زیاد در معرض سموم
- اضافه وزن یا چاقی
گزارشی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که رژیم غذایی با ید بالا، ماهی و غذاهای دریایی در جوامع با کمبود ید می تواند مقدار کمی خطر ابتلا به سرطان تیروئید را کاهش دهد. ید زیاد نیز می تواند با خطر سرطان تیروئید مرتبط باشد. اما تحقیقات بیشتری برای درک نقش ید در ابتلا به سرطان تیروئید لازم است. ژنتیک می تواند دلیل سرطان تیروئید در یک پنجم افراد مبتلا باشد.
انواع سرطان تیروئید
می شود گفت سرطان تیروئید تقریبا شایع نیست. اما بنا بر انجمن سرطان آمریکا، سرطان تیروئید یکی از سرطان های رو به رشد زیاد در آمریکاست. سه نوع سرطان وجود دارد که ظاهر سلول ها آن ها را طبقه بندی می کند:
- تفکیکی که سلول های مشابه سلول های عادی تیروئید است
- مغزی که سلول ها از سلول های C رشد می کند. سلول های C هورمون هایی تولید می کند که کلسیم و فسفات را در خون تنظیم می کند.
- آناپلاستیک که سلول ها ظاهری متفاوت از سلول های تیروئید دارد.
انواع سرطان تیروئید شامل موارد زیر است:
- سرطان پستانکی: سرطان تیروئید پستانکی فرمی از سرطان تیروئید به خوبی تفکیک شده است. شایع ترین نوع سرطان تیروئید محسوب می شود. این نوع سلول سرطانی آرام رشد می کند. اما وقتی رشد کند می تواند به گره های لنفی سرایت کند. سرطان پستانکی اغلب با موفقیت درمان می شود و نرخ مرگ و میر پایینی دارد.
- سرطان تیروئید کیسه ای: سرطان تیروئید کیسه ای دومین نوع شایع از سرطان تیروئید تفکیکی است. در جوامع با فقر ید بیشتر دیده می شود. کمبود ید می تواند با انواع خاصی از سرطان تیروئید مرتبط باشد، از جمله سرطان تیروئید کیسه ای، اما تحقیقات بیشتری در این رابطه نیاز است. این نوع نیز مانند سرطان پستانکی چشم انداز خوبی دارد، حتی با این که می تواند به بخش های دیگر بدن در صورت عدم درمان سرایت کند.
- سرطان سلول هورتل: کارسینوم تیروئید سلول هورتل ۵ درصد از تمام سرطان های تیروئید را در بر می گیرد. نوعی سرطان تیروئید کیسه ای است و می تواند از انواع دیگر تهاجمی تر باشد. همچنین احتمال متاستاز آن به بخش های دیگر بدن بیشتر است. عواملی مانند سن، اندازه تومور در زمان تشخیص، مرحله سرطان در زمان تشخیص و جنسیت می تواند بر چشم انداز افراد مبتلا به سرطان سلول هورتل تاثیر بگذارد.
- سرطان تیروئید مغزی پراکنده: این نوع سرطان از سلول های C غده تیروئید می آید. این سلول های هورمونی تولید می کنند مقدار کلسیم در خون را کنترل می کند. بین ۷۵ تا ۸۵ درصد از سرطان های تیروئید مغزی از نوع پراکنده است، یعنی ارثی نیست. سرطان تیروئید مغزی پراکنده معمولا در افراد مسن رخ می دهد. اگر در مرحله ۱ تا ۳ تشخیص داده شود چشم انداز خوبی دارد.
- سرطان تیروئید مغزی خانوادگی: این نوع از سرطان تیروئید ارثی است و می تواند کودکان و بزرگسالان را مبتلا کند.
- سرطان تیروئید آناپلاستیک: تهاجمی ترین نوع سرطان تیروئید است. غیرتفکیکی است که یعنی سلول ها شبیه سلول های عادی غده تیروئید نیست. با اینکه نادر است اما این نوع از سرطان می تواند به مکان دور در بدن متاستاز کند. به دلیل انتشار سریع ممکن است تا گسترده شدن آن تشخیص داده نشود. این موضوع درمان را دشوارتر می سازد. سرطان تیروئید آناپلاستیک مرحله ۴ محسوب می شود.
- لنفوم تیروئید: نوعی نادر از سرطان تیروئید است. در گلبول های سفید واقع در غده تیروئید شروع می شود. لنفوم تیروئید می تواند در افراد مبتلا به التهاب تیروئید هاشیموتو که یک بیماری خودایمنی مزمن است و به تیروئید آسیب می رساند دیده شود. به طور کل لنفوم تیروئید ممکن است چشم انداز خوبی داشته باشد. عواملی که می تواند بر چشم انداز آن تاثیر بگذارد سن، اندازه تومور در زمان تشخیص، مرحله و نوع درمان است.
تشخیص سرطان تیروئید چگونه است؟
نتایج معاینات فیزیکی یا آزمایش می تواند وجود سرطان تیروئید را آشکار کند. به عنوام مثال معاینه گردن ممکن است تورمی کوچک را در تیروئید نشان دهد. گره های لنفی نیز ممکن است بزرگ شود و قابل تشخیص باشد. آزمایش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان تیروئید شامل موارد زیر است:
- نمونه برداری مرکزی یا سرنگ: حین نمونه برداری پزشک سلول ها را برای آزمایش از غده تیروئید برمی دارد. این می تواند به نوع سرطان کمک کند.
- آزمایش عملکرد تیروئید: این آزمایش های خون میزان هورمون تیروئید را اندازه گیری می کند.
- سونوگرافی تیروئید: امواج فراصوتی تصاویری از غده تیروئید را نمایش می دهد و می توان با آن گره ها و همچنین مکان گسترش احتمالی سرطان را تشخیص داد.
- سی تی اسکن و ام آر آی: این آزمایش های تصویری می تواند نگاه دقیقی که گسترش احتمالی سرطان تیروئید بیندازد.
- اسکن تیروئید: این آزمایش تصویری از مقدار کمی یدین رادیواکتیو برای آزمایش عملکرد تیروئید استفاده می کند.
درمان سرطان تیروئید
درمان بستگی به نوع سرطان، اندازه تومور و متاستاز یا گسترش آن دارد.
جراحی: برداشتن بخشی از یا تمام تیروئید درمان ترجیحی برای تومورهای سرطانی ۱ تا ۴ سانتیمتر است. اگر گره های لنفی تحت تاثیر قرار گرفته باشد، پزشکان آن ها را نیز برمی دارند. این عمل ممکن است بر توانایی بدن در تولید هورمون های تیروئید تاثیر بگذارد. اگر این طور باشد مکمل های خوراکی می تواند جایگزین هورمون های تیروئید شود. لارنژوسکوپی ممکن است پس از جراحی انجام شود تا از عملکرد تارهای صوتی اطمینان بعمل آید.
درمان با رادیوید: غده تیروئید تقریبا تمام ید بدن شما را جذب می کند. بنابراین با مصرف ید رادیواکتیو پزشک ممکن است از این عملکرد تیروئید برای کشتن سلول های سرطانی استفاده کند. پزشکان ممکن است پس از جراحی برای نابود کردن هرگونه بافت باقیمانده پس از عمل یا درمان سرطان تیروئیدی که به گره های لنفی گسترش یافته است از درمان با رادیوید استفاده کند.
درمان با تشعشع خارجی: استفاده از امواج رادیویی خارجی به سمت غده تیروئید می تواند سلول های سرطانی را از بین ببرد. پزشکان از این نوع درمان اساسا در سرطان های تیروئید آناپلاستیک مغزی استفاده می کنند.
شیمی درمانی: شیمی درمانی دارویی است که درون رگ شما تزریق می شود یا آن ها را بصورت قرص خوراکی مصرف می کنید. پزشکان ممکن است این درمان را با رادیوتراپی برای سرطان تیروئید آناپلاستیک همراه کنند.
درمان با داروی هدفمند: پیشرفت در پزشکی منجر شده است تا پزشکان داروهای جدیدتری را بسازند که می تواند تغییرات داخل سلول را که باعث می شود سرطانی شوند هدف قرار دهد.این داروها به بازدارنده های کیناز نیز شهرت دارند. آن ها می توانند پروتئین کیناز را از گفتن چگونگی رشد به سلول های دیگر بازدارند. این داروها همچنین می توانند تومورها را از تشکیل رگ های خونی جدید مورد نیاز برای رشد بازدارند.
عوارض سرطان تیروئید پس از درمان چیست؟
حتی اگر برای برداشتن غده تیروئید عمل جراحی کرده اید احتمالا هنوز به درمان نیاز دارید. پزشک خطر بازگشت سرطان و تاثیرات احتمالی قبلی و جاری آن بر بدن را بررسی می کند.
درمان ها خاص نظیر درمان برداشتن رادیوید و شیمی درمانی نیز ممکن است باعث عوارض جانبی شود.
همچنین اگر غده تیروئید برداشته شده است، احتمالا روزانه می بایست برای جایگزینی هورمون های غده تیروئید دارو مصرف کنید. این دارو که به آن لووتیروکسین گفته می شود به حفظ متابولیسم و در عین حال جلوگیری از بازگشت سرطان کمک می کند.
چشم انداز درازمدت برای افراد مبتلا به سرطان تیروئید چیست؟
افراد مبتلا به مراحل اولیه سرطان تیروئید عموما خوب به درمان جواب می دهند. برخی انواع سرطان تیروئید نرخ بیشتر بازگشت دارد. سرطان تیروئید ۹۵ درصد نرخ بقای پنج ساله دارد. این آمار یعنی ۹۵ درصد از افراد مبتلا به سرطان تیروئید پنج سال پس از تشخیص زنده خواهند بود.
نرخ بقای دقیق تر بستگی به سن، اندازه و نوع سلول تومور، سرعت رشد و میزان گسترش آن به قسمت های دیگر بدن دارد.
چگونه می توان از سرطان تیروئید جلوگیری کرد؟
در بیشتر موارد علت سرطان تیروئید نامعلوم است که یعنی راه مشخصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. سرطان تیروئید مغزی می تواند ارثی باشد، بنابراین در صورت سابقه این نوع سرطان در خانواده بهتر است با پزشک مشورت کنید. پزشک می تواند شما را به مشاور ژنتیک ارجاع دهد.
انواع مختلف سرطان تیروئید وجود دارد و بسته به نوع سلول سرطانی تقسیم بندی می شود. با این که نمی توانید از سرطان تیروئید جلوگیری کنید اما بیشتر انواع آن درمان پذیر است. پزشکان اغلب تمام یا بخشی از غده تیروئید را برمی دارند و از درمان های هدفمند برای کشتن هرگونه سلول سرطانی باقیمانده استفاده می کنند. پس از عمل جراحی هنوز به نظارت بر نشانه های مبنی بر بازگشت سرطان نیازمند خواهید بود.
مطالعه بیشتر:
سرطان مجرای ادرار و علل سرطان مجرای ادرار چیست؟
سرطان سینه در مردان و نشانه های سرطان سینه در مردان چیست؟
