درمان سرطان روده بزرگ چگونه است؟
تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ، بیشترین شانس درمان را به همراه دارد. از آنجایی که سرطان روده بزرگ اغلب در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد، بیشتر اوقات در غربالگری های معمول تشخیص داده می شود. کارشناسان و پژوهشگران، غربالگری سرطان روده بزرگ را از 45 سالگی توصیه می کنند چرا که این بیماری در میان جوانان نیز مشاهده و تشخیص داده شده است. برخی متخصصان نیز شروع غربالگری را از 40 سالگی مناسب می دانند.
سرطان روده بزرگ چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک برای تشخیص بیماری، ابتدا اطلاعات مربوط به سوابق پزشکی و خانوادگی بیمار را دریافت کرده و معاینه فیزیکی انجام می دهد. در معاینه فیزیکی، روی شکم بیمار فشار می آورند و یا برای تشخیص پولیپ یا توده، معاینه مقعدی می کنند.
تشخیص سرطان روده بزرگ بر اساس آزمایش مدفوع
یکی از روش های تشخیص بیماری بنابر توصیه متخصصان، آزمایش مدفوع سالانه برای تشخیص خون پنهان در مدفوع است. آزمایش مدفوع به دو صورن آزمایش خون مخفی مدفوع مبتنی بر گایاک و آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع انجام می شود.
آزمایش خون پنهان در مدفوع مبتنی بر گایاک: گایاک یک ماده گیاهی است که روی کارت را می پوشاند و نمونه مدفوع روی آن قرار می گیرد. اگر خون در مدفوع وجود داشته باشد، رنگ کارت تغییر می کند.قبل از انجام این آزمایش باید از مصرف برخی غذاها و داروها مانند گوشت قرمز و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خودداری کرد. مصرف این داروها با نتایج آزمایش تداخل ایجاد می کند.
تست ایمونوشیمیایی مدفوع: به کمک تست ایمونوشیمیایی مدفوع، پروتئین موجود در خون موسوم به هموگلوبین تشخیص داده می شود. این آزمون دقیق تر از آزمون مبتنی بر گایاک است زیرا تشخیص خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی به وسیله تست ایمونوشیمیایی مدفوع، غیرمحتمل است. خونریزی دستگاه گوارش فوقانی به ندرت ناشی از سرطان کولورکتال خواهد بود. از طرفی، نتایج این آزمایش تحت تأثیر غذاها و داروها قرار نمی گیرد.
تست های خانگی: از آنجا که چندین نمونه مدفوع برای این آزمایش‌ها مورد نیاز است، پزشک احتمالاً کیت‌های آزمایشی را برای استفاده در خانه در اختیار بیمار قرار می‌دهد. با استفاده از این کیت ها، بیمار می تواند نمونه گیری را در منزل انجام دهد و به آزمایشگاه بفرستد. جواب تست ها ظرف مدت 5 روز کاری در اختیار بیمار و پزشک معالج قرار می گیرد.
در برخی کشورها، کیت هایی نیز در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد که نیازی به ارسال به آزمایشگاه ندارد و جواب در عرض 5 دقیقه آماده می شود. این تست ها معتبر هستند و به تایید سازمان غذا و دارو رسیده اند و این قابلیت را دارند که برخی شرایط دیگر مانند کولیت ها را نیز تشخیص دهند اما پشتیبانی پزشکی برای پاسخگویی به سوالات بیمار ندارند.
آزمایش خون: پزشک برای تشخیص علت علائم بیمار، آزمایش خون تجویز می کند. آزمایش های عملکرد کبد و شمارش کامل خون وجود سایر بیماری های احتمالی را رد یا تایید می کند.
تست سیگموئیدوسکوپی: سیگموئیدوسکوپی با حداقل تهاجم به پزشک اجازه می دهد تا کولون سیگموئید، آخرین بخش روده بزرگ، را از نظر ناهنجاری بررسی کند. این روش که به عنوان سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر نیز شناخته می شود، با استفاده از یک لوله منعطف مجهز به نور انجام می شود. متخصصان، غربالگری با استفاده از سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر را هر 5 سال یا هر 10 سال یکبار همراه با آزمایش مدفوع سالانه توصیه می کنند.
کولونوسکوپی: در کولونوسکوپی، از یک لوله بلند مجهز به دوربین کوچک استفاده می شود تا پزشک بتواند داخل روده بزرگ و راست روده را ببیند و وجود هر عامل غیرعادی را بررسی کند. این روش معمولاً زمانی انجام می شود که آزمایش‌های غربالگری کمتر تهاجمی بیمار را مشکوک به سرطان نشان می دهند. پزشک در حین کولونوسکوپی، می‌تواند بافت نواحی غیرطبیعی را بردارد. نمونه بافت برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود.
از بین روش‌های تشخیصی موجود، سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی در تشخیص توده‌های خوش‌خیم که ممکن است به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند، مؤثرترین هستند. متخصصان هر 10 سال یک بار کولونوسکوپی را توصیه می کنند.
عکسبرداری با کمک اشعه ایکس: پزشک ممکن است عکسبرداری با اشعه ایکس را با استفاده از محلول کنتراست رادیواکتیو حاوی عنصر شیمیایی باریم، تجویز کند. به این منظور، مایع با استفاده از تنقیه باریم وارد روده می شود و پس از قرار گرفتن در محل، محلول باریم پوشش روده بزرگ را می پوشاند. این به بهبود کیفیت تصاویر اشعه ایکس کمک می کند.
سی تی اسکن: سی تی اسکن تصویری دقیق از روده بزرگ را به پزشک ارائه می دهد. سی تی اسکن که برای تشخیص سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد، کولونوسکوپی مجازی نیز نامیده می شود.
درمان سرطان روده بزرگ
درمان سرطان روده بزرگ به عوامل مختلفی بستگی دارد. پزشک بر اساس سلامت کلی و مرحله بیماری، بهترین برنامه درمانی را توصیه می کند.
عمل جراحی: در مراحل اولیه سرطان روده بزرگ، اغلب جراح، پولیپ های سرطانی را از طریق جراحی خارج می کند. اگر پولیپ به دیواره روده نچسبیده باشد، احتمالاً پیش آگهی بیماری، عالی خواهد بود.
در صورتی که بیماری به دیواره روده گسترش یافته باشد، احتمالاً لازم است بخشی از کولون یا رکتوم و غدد لنفاوی مجاور برداشته شود. ممکن است این امکان وجود داشته باشد که جراح بتواند قسمت سالم باقی مانده روده بزرگ را دوباره به راست روده بچسباند. در غیر این صورت، کولوستومی انجام می شود. در کولوستومی که می تواند موقت یا دائمی باشد، یک سوراخ در دیواره شکم برای خروج مدفوع ایجاد می شود.
شیمی درمانی: شیمی درمانی استفاده از داروهای خاص، برای از بین بردن سلول های سرطانی است. برای افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ، شیمی درمانی معمولاً پس از جراحی و برای از بین بردن سلول های سرطانی بادوام، استفاده می شود. شیمی درمانی رشد تومورها را نیز کنترل می کند.
کپسیتابین، فلوئورواوراسیل، اگزالیپلاتین و ایرینوتکان داروهای شیمی درمانی مورد استفاده برای درمان سرطان روده بزرگ هستند. این داروها اغلب با عوارض جانبی همراه هستند که باید به کمک داروهای بیشتر کنترل شوند.
پرتودرمانی: در پرتودرمانی از پرتو قدرتمند انرژی، شبیه به اشعه ایکس برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول های سرطانی قبل و بعد از جراحی، استفاده می کنند. پرتودرمانی معمولاً در کنار شیمی درمانی انجام می شود.
سایر داروها: برای درمان سرطان روده بزرگ ممکن است درمان های هدفمند و ایمونوتراپی نیز توصیه شود. داروهایی که در حد بین المللی مورد تایید قرار گرفته اند، عبارتند از:
- بواسیزوماب یا آواستین
- راموسیروماب یا سیرامزا
- افلیبرسپت یا زالپراپ
- ستوکسیماب یا اربیتوکس
- پانیتوموماب یا وکتیبیکس
- رگورافنیب یا استیوارگا
- پمبرولیزوماب یا کیترودا
- نیولوماب یا اپدیوو
- ایپیلیموآب یا یرووی
این داروها برای درمان سرطان کولون متاستاتیک یا مرحله آخر که به سایر انواع درمان پاسخ نمی دهد و به سایر قسمت های بدن گسترش یافته است، موثر هستند.
اگرچه تشخیص بیماری جدی مانند سرطان روده بزرگ می تواند نگران کننده و استرس زا باشد اما خوشبختانه این بیماری به خصوص اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، قابل درمان است. در واقع، اگر این بیماری قبل از انتشار از روده بزرگ و راست روده تشخیص داده می شود، نرخ بقای 5 ساله 91 درصدی دارد. این میزان بقا بر اساس داده‌های سال‌های 2010 تا 2016 است. درمان‌های جدید سرطان منجر به بهبود روزافزون نتایج در سال‌های اخیر شده است.متاسفانه در سال های اخیر با افزایش موارد ابتلا به سرطان روده بزرگ، در میان جوانان مواجه هستیم. به طوریکه علی رغم کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان روده بزرگ در افراد مسن، مرگ و میر در افراد کمتر از 50 سال بین سال های 2008 تا 2017 افزایش یافته است.
شانس بقا سرطان روده بزرگ براساس مرحله سرطان
مرحله 0 و مرحله 1: 91%
مرحله 2 و مرحله 3: 72%
مرحله 4: 14%
به طور کلی: 63%
آیا سرطان روده بزرگ قابل پیشگیری است؟
برخی عوامل مخاطره آمیز در بروز سرطان روده بزرگ، مانند سابقه خانوادگی و سن، قابل پیشگیری نیستند. اما عوامل سبک زندگی که ممکن است به سرطان روده بزرگ کمک کنند قابل پیشگیری هستند و تغییر آنها می تواند نقش به سزایی در کاهش خطر کلی ابتلا به این بیماری داشته باشد.
برای کاهش خطر، اقدامات زیر را توصیه می شود:
- مصرف گوشت قرمز را تا جایی که می توانید کاهش دهید.
- از مصرف گوشت های فرآوری شده، مانند هات داگ و محصولاتی از این دست خودداری کنید.
- غذاهای گیاهی بیشتری بخورید.
- میزان چربی را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
- هر روز ورزش کنید.
- در صورت توصیه پزشک، وزن خود را کم کنید.
- استعمال دخانیات را ترک کنید.
- مصرف الکل را کاهش دهید.
- استرس را کاهش دهید.
- اگر دیابت دارید، بیماری خود را کنترل کنید.
و بالاخره اینکه از سن 45 سالگی، هر سال کولونوسکوپی یا سایر غربالگری های سرطان روده بزرگ را انجام دهید. این بیماری هر چه زودتر تشخیص داده شود، نتیجه بهتری خواهد داشت.
مراحل بعدی
جراحی اغلب اولین قدم در درمان سرطان روده بزرگ است. گام های بعدی بسته به نحوه پاسخ بیمار به جراحی و سایر درمانها بستگی دارد. مهم نیست در سفر درمانی شما چه اتفاقی می افتد، مهم این است که بدون ناراحتی و اضطراب در این مسیر گام بردارید و بدانید بهترین حامی و پشتیبان شما خدای متعال است.
مطالعه بیشتر:
سرطان مقعد، علائم و علت سرطان مقعد چیست؟
علائم مشابه هموروئید و سرطان کولورکتال چیست؟
علائم سرطان روده بزرگ و مراحل سرطان روده بزرگ چیست؟
کولیت اولسراتیو،علائم و نشانه های کولیت اولسراتیو چیست؟
